VIP VIP Üye
Arama
Maval Nedir?
Güncelleme: 7 Ocak 2016 Gösterim: 1.912 Cevap: 2
VIP VIP Üye
Maval okumak nedir?
Türkçe'de "maval okumak" diye bir deyim vardır. "Asılsız söz söylemek, faydasız konuşmak, aldatmak, kandırmak, hileye sapmak" gibi anlamlar ifade eder.
Maval kelimesinin aslı Arapça "mevval"dir. Mevval, uzun hava biçiminde bir tür ezgi ve teganninin adıdır. Arapların halk türkülerindeki nakaratları oluşturan ve genellikle uzatılarak söylenen anlamsız "yalelli" sözleri göz önünde bulundurulursa maval'ın niçin "faydasız lakırdı" anlamına geldiği anlaşılabilir. Ancak maval'ın edebi bir nazım türü olarak da gerek eski Türkmen toplulukları, gerekse Balkanlar'daki Türk halklarının edebiyatlarında yaşadığı bilinmektedir. Bunlarda da keza uzun hava gibi mısralar arasında ahengi sağlayan ve ezgiye lirizm katan anlamsız heceler bulunur. Ali Ekrem'in,
Hiç gelmiyor mu guşuna avaze-i ceres
Dağlarda bir maval okuyan nim perde ses mısralarında maval'ın dağlarda okunduğu gibi bir anlam çıkıyor ki bu onun folklorik özelliğini de yansıtır. Şehirli Arapların gazel ve şarkılarına karşılık bedevi çöl Araplarının mavalları daha tabii ve basit olsa gerektir. Aynı milletin farklı kültür coğrafyalarının ürünleri olarak bunlardan birincisi, işlenmiş ve sanatla yoğrulmuş zengin edebiyat birikimini; ikincisi de yalın şekliyle folkloru temsil eder ve tabiidir ki ezgilerinden başlayarak ifade ettikleri manalara kadar aralarında fevkalade büyük farklar vardır. Edebiyat ve şiir kültür ve birikimine sahip bir şairin ağzından çıkan sanatkarane bir mısra ile, çöl mugaylanları arasında deve yavrularını güden bir çocuk yahut kadının, anlamlı iki çift söz arasına kattığı ya leyller arasında elbette ifade ettikleri düşünce hayal ve fikirler açısından farklılıklar olacaktır ve birincisine nazaran diğerine maval kelimesinin olumsuz anlamını yüklemek haksızlık sayılmayacaktır.
Maval kelimesinin dilimizde böyle olumsuz bir anlam ile kullanılması Osmanlılar döneminde başlamıştır. O devirde de klasik şairler (divan şairleri) ile halk şairlerinin (saz şairleri) söyledikleri şiirler arasında böyle bir fark mevcut idi. Eskiden saz şairlerinin manzumelerine pek öyle edebi bir değer de atfedilmezdi. Hatta toplumun gözde şiirinin, işlenmiş, estetik yapısı belirlenmiş ve klasikleşmiş olan divan tarzı şiir olarak kabul edildiği ve saz şairlerinin mısralarına da adeta 'ahenkli bir söz' olarak bakıldığı dönemler yaşanmıştır. İşin ilginci, o zamanlar saz şairleri de bu durumun farkındaydılar ve hatta, içlerinden biraz tahsil görüp şiir eğitimi edinenler, divan şairleri gibi şiir söylemeye yeltenir, klasik tarzda manzumeler yazarlardı. Maamafih sosyal yapıya bağlı olarak farklı edebi muhitlerin meydana çıkışı, her iki şiirin de belli seviyelerde toplum tarafından benimsenmesine zemin hazırlıyordu. Ancak dikkat buyurulsun ki, dilimizin bir deyime ihtiyacı olduğunda temel yapının haricinde bir örnekle "maval okumak" deniliyordu da mesala "türkü çığırmak" denilmiyordu. Halbuki mavaldaki teganni özellikleri pek çok Anadolu türküsü ve uzun havasında da pekala mevcuttur. Şöyle nakaratları arasına "oof... oooof.." diye başlayıp "aman... amaaaan"larla devam eden ezgilerin karıştığı türkülerimizin sayısı az mıdır sizce?
İşte dilin mantığı budur? Kendine has olan her şeyi korumaya ve himayeye gayret eder de olumsuz bir anlam için yabancı bir kültür malzemesini kullanmaktan çekinmez. Bu gayret bazen bir kelime için ise de bazen bütün bir kültür adına ortaya çıkar. Dil, kendisine saygı göstermeyenler için türküyü çok görür de sonunda onlara maval okutur.
kadinlaricin.net/
Sponsorlu Bağlantılar
Maval kelimesinin aslı Arapça "mevval"dir. Mevval, uzun hava biçiminde bir tür ezgi ve teganninin adıdır. Arapların halk türkülerindeki nakaratları oluşturan ve genellikle uzatılarak söylenen anlamsız "yalelli" sözleri göz önünde bulundurulursa maval'ın niçin "faydasız lakırdı" anlamına geldiği anlaşılabilir. Ancak maval'ın edebi bir nazım türü olarak da gerek eski Türkmen toplulukları, gerekse Balkanlar'daki Türk halklarının edebiyatlarında yaşadığı bilinmektedir. Bunlarda da keza uzun hava gibi mısralar arasında ahengi sağlayan ve ezgiye lirizm katan anlamsız heceler bulunur. Ali Ekrem'in,
Hiç gelmiyor mu guşuna avaze-i ceres
Dağlarda bir maval okuyan nim perde ses mısralarında maval'ın dağlarda okunduğu gibi bir anlam çıkıyor ki bu onun folklorik özelliğini de yansıtır. Şehirli Arapların gazel ve şarkılarına karşılık bedevi çöl Araplarının mavalları daha tabii ve basit olsa gerektir. Aynı milletin farklı kültür coğrafyalarının ürünleri olarak bunlardan birincisi, işlenmiş ve sanatla yoğrulmuş zengin edebiyat birikimini; ikincisi de yalın şekliyle folkloru temsil eder ve tabiidir ki ezgilerinden başlayarak ifade ettikleri manalara kadar aralarında fevkalade büyük farklar vardır. Edebiyat ve şiir kültür ve birikimine sahip bir şairin ağzından çıkan sanatkarane bir mısra ile, çöl mugaylanları arasında deve yavrularını güden bir çocuk yahut kadının, anlamlı iki çift söz arasına kattığı ya leyller arasında elbette ifade ettikleri düşünce hayal ve fikirler açısından farklılıklar olacaktır ve birincisine nazaran diğerine maval kelimesinin olumsuz anlamını yüklemek haksızlık sayılmayacaktır.
Maval kelimesinin dilimizde böyle olumsuz bir anlam ile kullanılması Osmanlılar döneminde başlamıştır. O devirde de klasik şairler (divan şairleri) ile halk şairlerinin (saz şairleri) söyledikleri şiirler arasında böyle bir fark mevcut idi. Eskiden saz şairlerinin manzumelerine pek öyle edebi bir değer de atfedilmezdi. Hatta toplumun gözde şiirinin, işlenmiş, estetik yapısı belirlenmiş ve klasikleşmiş olan divan tarzı şiir olarak kabul edildiği ve saz şairlerinin mısralarına da adeta 'ahenkli bir söz' olarak bakıldığı dönemler yaşanmıştır. İşin ilginci, o zamanlar saz şairleri de bu durumun farkındaydılar ve hatta, içlerinden biraz tahsil görüp şiir eğitimi edinenler, divan şairleri gibi şiir söylemeye yeltenir, klasik tarzda manzumeler yazarlardı. Maamafih sosyal yapıya bağlı olarak farklı edebi muhitlerin meydana çıkışı, her iki şiirin de belli seviyelerde toplum tarafından benimsenmesine zemin hazırlıyordu. Ancak dikkat buyurulsun ki, dilimizin bir deyime ihtiyacı olduğunda temel yapının haricinde bir örnekle "maval okumak" deniliyordu da mesala "türkü çığırmak" denilmiyordu. Halbuki mavaldaki teganni özellikleri pek çok Anadolu türküsü ve uzun havasında da pekala mevcuttur. Şöyle nakaratları arasına "oof... oooof.." diye başlayıp "aman... amaaaan"larla devam eden ezgilerin karıştığı türkülerimizin sayısı az mıdır sizce?
İşte dilin mantığı budur? Kendine has olan her şeyi korumaya ve himayeye gayret eder de olumsuz bir anlam için yabancı bir kültür malzemesini kullanmaktan çekinmez. Bu gayret bazen bir kelime için ise de bazen bütün bir kültür adına ortaya çıkar. Dil, kendisine saygı göstermeyenler için türküyü çok görür de sonunda onlara maval okutur.
kadinlaricin.net/
🌘 🚀
| Kapat Saat: 14:58 Hoş Geldiniz Ziyaretçi
Son MesajlarYenile Yükleniyor... |
Sayfa 0.046 saniyede 8 sorgu ile oluşturuldu