Uluslararası Nedir?

ULUSLARARASI sıf. Birçok ulus arasında geçen, bu ulusların ilişkilerini kapsayan ya da çeşitli milletlere ait insan gruplarını ilgilendiren bir şey için kullanılır: Toplantıda uluslararası sorunlar görüşülüyor. Uluslararası antlaşmalar. İşçilerin uluslararası dayanışması. (Eşanl. BEYNELMİLEL, MİLLETLERARASI, ENTERNASYONAL.)

—Dilbil. Uluslararası dil, belirli bir coğrafi alanda, birçok ülke arasındaki ilişkilerde kullanılan ya da kullanılmış olan dil. (Örn. İ.Ö. VI. yy. - İ.S. VI. yy. arasında Ortadoğu’da aramca ve Roma imparatorluğu döneminden Ortaçağ'a dek latince.) || Uluslararası yardımcı dil, yapay dillere verilen ad.

—ikt. Uluslararası yeni iktisadi düzen (UYİD) - GELİŞME.

—Mim. Uluslararası üslup, 1925-1935 yıllarında birçok ülkede uygulanıp yaygınlaşan, bakışımsız kübik biçimleriyle ve silme bezemelere yer vermemesiyle ayırt edilen işlevsel mimarlık için kullanılan terim. (Bk. ansikl. böl.)

—Spor. Uluslararası hakem, gerekli belgeyi alarak uluslararası herhangi bir spor karşılaşmasını yönetmeye hak kazanmış hakem.

—Uluslarar. huk. Uluslararası hukuk ya da devletler hukuku, uluslararası toplumda ilişkileri düzenleyen kuralların bütünü. (Uluslararası toplumda özel kişiler arasındaki ilişkilere uygulanan özel uluslararası hukuk ile devletlere ve uluslararası toplumun diğer kişileri arasındaki ilişkilere uygulanan uluslararası kamu hukuku arasında ayrım yapılır.) || Uluslararası sular, karasularının dışında kalan ve hiçbir devletin egemenliğine girmeyen deniz alanı.

—Uluslarar. ikt. Uluslararası işbölümü, uluslararası ticari değişimlerde bir ülkenin (ya da ülkeler grubunun), belli bir ürün dalında (tarımsal ya da sınai) uzmanlaşması. (Bu terim, ilk kez iktisatçı Adam Smith tarafından kullanılmıştır.) [Bk. ansikl. böl.]

—ANSİKL. Mim. Uluslararası üslup deyimi, H.R. Hitchcock ile Ph. Johnson'ın, 1932’de, New York Metropolitan Museum'da, son on yıl içinde Avrupa'da gelişen modern akım konusunda düzenledikleri sergiye ve yayımladıkları broşüre verdikleri addır. Savaş sonrasında, almanca konuşulan ülkelerde doğan bu akım, Amerika'nın gösterdiği gelişme ve yayılma karşısında duyulan derin hayranlığa bağlı olarak, her türlü bezemeden arındırılmış bir sanayi üretiminin işlevselliğini savunuyordu. Öncüleri çıkış noktası olarak gibi rakiplerle) vo Van de Velde ilo Mutlıosius'un kurduğu Deııtschor VVorkbunri birliğini (ünulıaus'tnn okiplor. hollandalı grup Do Slijl ve rus konstrüktivizmiylo birlikte) alınış olmakla birlikte, akım, geçmiş yüzyılın sınır tanımayan seçmeciliğiyle baş edebilmek için, ustalarının son derece kişisel sayılabilecek girişimlerinden kopmak gereğini duydu. Gropius’un Bauhaus okulu, canlı ve etkin yapısıyla, VVeimar'ı, Dessau'yu; ardından Berlin'i estetik bir devrimin merkezleri yaptı. Çok geçmeden bu devrim, Le Corbusier ve,A, üurçat ile Fransa'ya, Asplurıd ve Aalto ile İskandinavya'ya, Belçika'ya, Yunanistan'a, Çekoslovakya’ya vb. sıçrayıp yayıldı. 1928'de Modern mimarlık uluslararası kongrelerinin (CİAM) kurulması bu yayılmanın bir göstergesiydi. Ne var ki, 30 lu yıllarda yaşanan bunalım ve totaliter anlayışların güçlenmesi, uluslararası üslubun gerilemesine yol açtı; başlıca üyeleri ABD'ye göç eden akım kapitalist baskı ve üstünlüğün bir aracı olmaya zorlandı, ikinci Dünya savaşı'ndan sonra, amerikan modelinin baskın çıktığı her yerde, Latin Amerika'da, Japonya ve Güney Amerika' da, bir kuşak boyunca işlevselcilik bu anlayışı yeniden üretti. Kültürel ya da iklimsel özellikleri göz ardı etmesiyle tam anlamıyla uluslararası bir nitelik kazanan bu üslup postmodernizmin, yüzyıl başındaki etki ve canlılığa yeniden kavuşma yolundaki girişimiyle ortadan kalkmaya ve yerini yeni bireşimlere bırakmaya başladı.

—ANSİKL. Uluşlarar. ikt. Uluslararası iş bölümü. Ayrı büyük gruplar oluşturan ülkeler arasındaki uluslararası değişimlerin evrimine bağlı olarak, eskisine karşıt yeni bir uluslararası iş bölümünün ortaya çıktığı görüldü:
— eski uluslararası işbölümü ya da üretim etmenleri donanımı temeline dayanan uzmanlaşma, gelişmiş ülkelerin, ileri kapitalist yöntemlerle işlenmiş ürünlerdi azgelişmiş ülkelerin gerçekte hiçbir katma değer taşımayan işlenmemiş ürünleriyle değiş tokuş etmelerine yol açarken;
— kalkınmakta olan ülkelerin giderek daha çok sanayileşmeleri sonucunda ortaya çıkan yeni uluslararası işbölümü, gelişmiş ülkelerden azgelişmiş ülkelere geçen bazı sanayi kesimlerinin "alabildiğine" gelişme eğilimini dile getiren yeni bir dinamik uzmanlaşma doğurdu. Bu yer değiştirmenin motor gücü, R. Vernon’a göre, ürünlere uluslararası düzeyde egemen olan bir "yaşam çevrimi"nin varlığıdır.
A. Smith ve Ricardo'dan bu yana bazı iktisatçılar uluslararası iş bölümünün, serbest rekabetle birlikte olmak koşuluyla, herkesin çıkarına uygun olduğunu ileri sürerken, başka bazı iktisatçılar, aksine uluslararası iş bölümünün eşitlikten uzak bir değişim temeli üzerine cereyan ettiğini, bu yüzden de azgelişmişliğe yol açan nedenleri büsbütün ağırlaştırdığını iddia etmektedirler.

Uluslararası adalet divanı (International Court ofjustice). Birleşmiş milletler örgütü'nün yargı organı, BM antlaşması ile öngörülen ve 1945'te, Milletler cemiye; ti'nin kurmuş olduğu Uluslararası sürekli adalet divanı'nın yerini alan Divan'ın statüsü, ayrılmaz bir parça olarak BM arıtlaşması'nın sonuna eklendi Lahey'de bulunan Divan, Sürekli hakemlik mahkemesi' nin ulusal grupları tarafından önerilip Genel kurul ve Güvenlik konseyi taralından 9 yıl için seçilen 15 yargıçtan oluşur. Yargıçların üçte biri her üç yılda bir yenilenir, yeniden seçilmek mümkündür. Divan'a bir devletten yalnızca bir yargıç üye olabilir. Uygulamada, Birleşmiş milletler örgütü' nün Çin dışındaki, sürekli üyeleri Divan' da her zaman birer yargıç bulundurdu; öbür devlet grupları da (deyimin siyasi ve coğrafi adlamıyla) her zaman temsil edildi. Devletler arasındaki uyuşmazlıklara bakmakla yetkili olan Divan'a, bu yetkiyi kabul eden devletler başvurabilirler. Divan, BM organlarının ya da uzmanlık kuruluşlarının isteği üzerine danışma niteliğinde görüş bildirmeye de yetkilidir.

Uluslararası af örgütü (Amnesty intnrnalional), 196l'do İngiliz avukat Polor Benenson tarafından insanlığa hizmet amacıyla kurulan özel (resmi olmayan), siyaset dışı örgüt. Çalışmalarını "himaye komisyonları" ile yürütür. Kesin olaylardan yola çıkan Uluslararası af örgütü, ırk, din ya da görüşleri nedeniyle hapsedilen insanların savunmalarını yapar ve işkenceye karşı uluslararası düzeyde mücadele eder. BM'de temsil edilen örgüt 1977'de Nobel barış ödütü'nü aldı. Uluslararası sekreterliği Londra'dadır.

Uluslararası basın anstküşü (Institut International de la presse) [İ.İ.P], Paris'te, otuzdan fazla ulusu bir araya getiren bir genel kuruldan sonra, 1952'de kurulan enstitü. Amacı, basın özgürlüğünün korunması vo güçlendirilmesi için önlomlor almak vo uluslararası gazetecilikle ilgili sorunlaıı incelemektir. 1970'dan beri merkezi Londra'dadır ve dünya basın özgürlüğü üzerine heryıllık bir rapor yayımlamaktadır. Enstitünün Türkiyo şubesi 1963 yılında kuruldu ve aynı yıl İstanbul' da toplanan İ.İ.P kongresine ev sahipliği yaptı. Kuruluşun yöneliminde lürk gazetecileri de o yıldan beri görev almaktadır.

Uluslararası çalışma bürosu (International Labour Office). Merkezi Cenevre'de olan Uluslararası çalışma örgütü'nün sürekli sekreterliği. Uluslararası çalışma bürosu, 1919'da Uluslararası çalışma örgütü ile aynı zamanda kuruldu ve ilk müdürü Albert Hıomas oldu. Büro, Uluslararası çalışına örgütü'nün hem sekreterliği hem de pratik eylemler müdürlüğü olarak görev yapmaktadır. Aynı zamanda örgütün yayın organı olma görevini üstlenmiş olan büro, Uluslararası çalışma dergisi’ni çıkarmaktadır.

Uluslararası çalışma örgütü (International Labour Organizalion) [İLO], Birleşmiş milletler örgütü'nün özel bir kuruluşu; 1919'da Milletler cenıiyeti'ne bağlı olarak kurulan bir ajansın dervamı niteliğindedir. Kuruluş belgelerinin yeniden gözden geçirilmesi, ilk olarak 1944'te Plıiladelphia'da kararlaştırıldı ve belgeler 1946'da Montreal'de kabul edildi.
Örgüt, 1988'de 150 kadar devleti içeriyordu. Her devlet dört delegeden oluşan bir heyet tarafından temsil edilir. Bu dört delegeden ikisi hükümeti, biri işçileri, biri de işverenleri temsil eder. Bütün delegeler hükümet tarafından atanmakla birlikte, hükümet dışında olanlar "meslek kuruluşlarının onayı alınarak" atanırlar. Her delege, tam bir oy serbestliğine sahiptir. Bütün delegeler, yılda bir kez toplanan Genel konferans oturumunda yer alırlar. Dar kadrolu yürütme kurulu olan Yönetim kumlu. 56 üyeden oluşur. Bu üyelerin onu "asli" hükümet delegeleri olup, "'sanayi bakımından en önemli" on devleti (1988'de Almanya, Brezilya. Kanada, ABD, Fransa, Hindistan, İtalya, Japonya, Büyük Britanya Birleşik Krallığı, Sovyetler Birliği) temsil eder, geri kalan 46 üye ise Genel konferans tarafından seçilir. Yönetim meclisi, eşit sayıda (28) hükümet delegesiyle, hükümet dışı delegeden; hükümet dışı delegeler de eşit sayıda (14) işçi ve işveren temsilcisinden oluşur. İLO'nun sekretaryası, Uluslararası çalışma bürosudur. Nihayet, İLO'nun, onu tanımış olan yirmi kadar genel ya da bölgesel örgütü yetki kapsamı içine alan bir yargı organı (İLO idari mahkemesi) vardır.
İLO'nun başlıca etkinliği, uluslararası iş sözleşmeleri hazırlamaktır. Bir sözleşme Genel konferansta kabul edildikten (üçte iki çoğunlukla) sonra, her devlet onu, onaylanmak üzere kendi iç makamlarına sunmak zorundadır. İLO, üye devletler bir sözleşmeyi onaylasın ya da onaylamasın, onların yükümlülüklerini denetler. Bir uzmanlar komisyonu, üye devletlerle ilişkilerini inceler. Bu komisyon, ilgili devletler nezdinde girişimde bulunabileceği gibi, dosyalan Sözleşmelerin uygulanmasına bakan komisyon'a havale edebilir. Üç ta
raflı olan bu komisyon, I900'o kadar, yeline gntirilmoyoıı yükümlülükleri içeren bir özel listo" düzenlerken, bu larihton sonra görünüşte daha az suçlayıcı bir genel rapor hazırlamakla yetinmeye başlamıştır.
Meslek örgütleri, onayladığı bir sözleşmenin yol açtığı yükümlülükleri yerine getirmeyen her üye devleti Yönetim kurulu' na şikâyet edebilirler. Meclis ya da sözko- nusu sözleşmeyi onaylamış olan herhangi bir üye devlet de şikâyette bulunabilir. Bu şikâyet bir araştırma komisyonu tarafından incelenir. Komisyonun hazırlayacağı raporu bir devlet kabul, ya da reddetmekle serbesttir (bu sonraki duruma henüz hiç rastlanmamıştır). Sendika özgürlüğünün ihlali konusunda da buna oldukça benzer bir yöntem öngörülmüştür.
İLO'nun etkinlikleri, 1969'da Nobel barış ödülü'yle taçlandırıldı.
Türkiye, 9 temmuz 1932'de Milletler cemiyeti'ne katılmakla o dönemdeki statüye göre, Uluslararası çalışma örgütüne kendiliğinden üye olmuştur. Ancak, 1946’ya kadar örgütün çalışmalarına tam olarak katılmamış, bu tarihten sonra İLO’yla daha yakın ilişki içine girerek, yıllık konferanslara tam delegasyonla katılmaya ve örgütün hazırladığı bazı sözleşmeleri onaylamaya başlamıştır. Ancak, İLO tarafından hazırlanan bütün sözleşmelerin onaylanmamış olması, Türkiye açısından önemli bir eksiklik olarak kabul edilmektedir. Sendika özgürlüğüne ilişkin 87 sayılı sözleşme ise 8 ocak 1993’te kabul edilmiştir.
1949’da, ülkenin çalışına sorunlarını incelemek üzere Türkiye'ye bir kurul gönderen İLO, daha sonra İstanbul'da Yakın ve Ortadoğu Çalışma merkezi ve aynı adla bir enstitü kurmuştur.

Uluslararası demokrat birliği (International Democrat Union) [İDU], tutucu ve ortanın sağında yer alan partilerin uluslararası birliği. Dünya çapında sağ partileri kapsamak amacıyla oluşturulan birlik, Avrupa demokrat birliği'nin (European Democrat Union) haziran 1983'de Londra' da yaptığı toplantı sırasında kuruldu. Pasifik demokrat birliği’nin de desteklediği birliğin başkanlığına, Avrupa demokrat birliği ve Avusturya Halk partisi başkanı Alois Mock seçildi; İngiliz milletvekili Scott Hamilton Londra'da bulunan sekreterya- nın başına getirildi. Birliğin bildirisinde İDU'nun özgür, açık ve demokratik toplumu, hukuk devletini, sosyal adaleti, toplumun birleştirici esası olarak aileyi desteklediği açıklandı. İngiltere Başbakanı Thatcher verdiği söylevde İDU arkasındaki oy desteğinin Sosyalist enternasonal'inkinin iki misli olduğunu ileri sürdü, iki yılda bir toplanması öngörülen konferansın ikinci toplantısı 30 ülkeden 125 delegenin katılmasıyla temmuz 1985'te Washington' da yapıldı ve birliğin ABD'nin "Yıldız savaşlan" programını desteklemesi kararlaştırıldı. 25 ülkeden 27 parti temsilcisinin katıldığı üçüncü konferans Batı Berlin'de eylül 1987'de toplandı. Norveç eski Başbakanı vo Muhafazakâr parti önderi Kaare VVİlloch başkan seçildi. Konferans bildirisinde Berlin duvarı'nın varlığını sürdürmesi eleştirildi; terörizme karşı eylem çağrısı yapıldı; biyolojik ve kimyasal silahların üretim ve kullanılmasının yasaklanması önerildi. İran'a ateşkes kararını kabul etmesi için çağrıda bulunuldu; bu çağrıya uymaması durumunda yaptırım uygulanması karara bağlandı.
ANAP’ı temsilen konferansa katılan dönemin başbakanı ve ANAP genel başkanı Turgut Özal, İran'la ilgili karara, Türkiye'nin tarafsızlığını bozmayacağı kaydını çekince olarak koydu. Uhaalararaaı danUcMk komttaal, (ComitĞ maritime international). 1897'de Belçika'da deniz hukuku dalında uzmanlaşmış hukukçularca kurulan ve bu hukuk dalındaki pek çok kurumun uluslararası düzeyde birleştirilmesini sağlayan sürekli organ.

Uluslararası denizcilik örgütü. 1948'de, seyir tekniklerini düzenlemek, deniz güvenliği kurallarını iyileştirmek için hükümetlere yardımcı olmak amacıyla kurulan ve 1958’den bu yana etkinlik gösteren, BM'ye bağlı (1959'dan beri) kuruluş. Amaçları arasında denizlerin hidrokarbonlarla kirlenmesini önleme de vardır. Merkezi Londra'dır.

Uluslararası doğayı ve doğal kaynaklan koruma birliği (International Union for Conservation of Natu- re and Natural Resources) [UDKB], 1948'de BM'nin himayesinde kurulmuş olan ve merkezi İsviçre'de Morges'da bulunan ve 70'ten fazla ülkeye ait resmi ve özel kuruluşu bünyesinde toplayan uluslararası örgüt. Temel amacı tükenmekte olan hayvan ve bitki türlerini tehdit altındaki biyotopların, tükenme yolundaki doğal kaynakların korunması için programlar düzenleyip gerçekleştirmektir. En önemli etkinliklerinden ikisi, nemli bölgelerin ve buralarda yuvalanan göçmen kuşların korunması ile, eksiksiz doğal rezervlerin ve ulusal parkların teşviki, onaylanması ve kontrolüdür.

Uluslararası doktorlar derneği, 1980 yılında, amerikalı ve rus 6 doktorun bir araya gelmesiyle Cenevre'de kurulan dernek. Bir rus, bir amerikalı başkanı olan ve 40 ayrı ülkede çok sayıda doktor ve sağlık görevlisi tarafından desteklenen kuruluş, nükleer bir savaşın önlenmesi yolunda yaptığı kamuoyunu aydınlatıcı çalışmalar nedeniyle 1985 yılı No- bel barış ödülü'nü aldı.

Uluslararası ekonomik işbirliği konferansı ya da Kuzey-Oüney diyaloğu, Fransa'nın ön ayak olmasıyla, 1975'te Paris'te, sanayileşmiş sekiz ülke ile az gelişmiş on dokuz ülkeyi bir araya getiren konferans. Bu konferansta, yeni bir uluslararası iktisadi düzen oluşturulması amacıyla enerji, hammaddeler, gelişme ve mali işler konularında dört komisyon kuruldu. Konferansın başlattığı, gelecek umudu veren diyalog bazı güçlüklerle karşılaştı.

Uluslararası endüstri ve ticaret. bankası aş, her türlü bankacılık işlemleri yapmak; özel kesimce kurulmuş ya da kurulacak sanayiye kısa ve orta vadeli krediler açmak; sanayi, madencilik, ulaştırma, turizm ve sigortacılık alanlarında etkinlik göstermek amacıyla kurulmuş özel mevduat ve ticaret bankası. 1888'de merkezi İstanbul'da olmak üzere Selanik bankası adıyla kuruldu. Başlıca ortakları Marine Midland Overseas Corporation, Sociâtâ centrale de banque, Banque de l'Union europâenne industrielle et financiâre olan bankanın adı, 1969'da Uluslararası endüstri ve ticaret bankası aş olarak değiştirildi ve sermaye artırımına gidildi. Bu sırada % 37,6 pay alan Yapı ve kredi bankası, 1979'da Marine Midland Overseas Corporation'ın % 25'lik payını da alarak payını % 61,6’ya yükseltti. Yabancı sermaye katılımı (Fininvest ve Banque de l'Union europâenne) süren banka, Çukurova holding’in denetimindedir. Ancak uluslararası banka niteliği kazandığından adını 1990'da Interbank olarak değiştirmiştir.

Uluslararası fikri haklar örgütü, telif haklarını korumak amacıyla 1967'de kurulan ve 1974'ten beri BM'ye bağlı olarak çalışan uluslararası kurum. Merkezi Cenevre.

Uluslararası finans kuruluşu DÜNYA BANKASİ.
Uluslararası gazeteciler federasyonu -* F.I.J.

Uluslararası genç yıldızlar festivali, İstanbul kültür ve sanat vakfı'nın girişimi ve Avrupa konseyi'nin korumasıyla 21 eylül - 4 ekim 1985 arasında İstanbul'da düzenlendi. Yirmi ayrı program ve yirmi beş gösteri halinde gerçekleştirilen festivale doksan iki yabancı, yetmiş iki türk sanatçı ya da topluluk katıldı.

Uluslararası gökbilim birliği, merkezi Paris'te bulunan ve gökbilim alanında dünyanın en yüksek makamını oluşturan, 1919'da kurulmuş uluslararası örgüt. 1990'da 51 devletten yaklaşık 7 000 üyesi vardı. Her üç yılda bir yapılan genel kurul toplantılarında, uluslararası gökbilim topluluğunu ilgilendiren kararlar alınır: değişmezleri tanımlama, Güneş sistemi'ndeki gökcisimlerinin engebe oluşumlarını onaylama vb.

Uluslararası hukuk akademisi, 1923 yılında açılan ve 12 üyeden oluşan bir curatorium’la yönetilen Lahey akademisi, yüksek düzeyde uzmanlaşmış bir öğretim işlevi görür.
Uluslararası hukukun bütün okullarını temsil eden en ünlü hukukçular, her yaz bütün ülkelerden gelen seçilmiş dinleyicilere ders verir. Recueil des cours de l’Acadömie de droit International (Uluslararası hukuk akademisi ders derlemesi) adıyla birleştirilen ders notları, eşsiz bir öğreti bütününü oluşturur.

Uluslararası hukuk enstitüsü (Institut de droit International), 1872'de Gent’de, belçikalı hukukçu G. Rolin- Jacquemijns tarafından, uluslararası hukukun gelişmesini ve her tür yasalaştırma girişimini desteklemek amacıyla kurulan bilimsel dernek. Yıllıkları bu alanda büyük değer taşır.

Uluslararası hür sendikalar konfederasyonu (International Confederation of Free Trade Unions) [ICFTU], Londra kongresi'yle (28 kasım - 7 aralık 1949) kurulan uluslararası sendika örgütü. Dünya sendikalar federasyonu'nun bölünmesinden doğan örgüt, kuruluş tarihinde, komünizme karşı kesin cephe alan, Marshall planı'nı ve Atlantik paktı'nı benimseyen 59 ulusal konfederasyonu içine almıştı. 50’li yıllardaki başlıca liderleri her ikisi de Amerikalı olan I. Brown (American Federation of Labor / AFL) ile W. Reuther'di (Congress of Indurstrial Organizations / CİO). Fransız sendikası CGT-FO (Confâdâration gânârale du Travail-Force Ouvriâre), alman sendikası DGB (Deutscher Gewerkschaftsbund), Avusturya sendikası ÖGB (Österreic- hiseher Gevverkschaftsbund), İtalyan sendikası CİSL (Confederazione italiana sindicati lavoratori) örgütün üyesidir. 1969'da AFL-CİO örgüt üyeliğinden ayrıldı. 1992'de konfederasyonun 98 ülkede 105 milyon üyesi vardı.

Uluslararası imar ve kalkınma bankası (International Bank for Reconstruction and Development) [IBRD] -* DÜNYA BANKASİ.

Uluslararası İstanbul devleti, Paris barış konferansı’nda (10 mayıs 1920) İtilaf devletlerince türk delegelerine önkoşulları bildirilen ve Sevr antlaşması'yla (10 ağustos 1920) uygulanmasına çalışılan, ancak Kurtuluş savaşı’nı başlatan Mustafa Kemal ile arkadaşları tarafından türk ulusu adına kesin olarak geçersiz sayıldığı için sadece kâğıt üzerinde kalan OsmanlI devletini paylaşma tasarımının bir parçası. Buna göre, İstanbul merkez olmak üzere İzmit, Bursa ve Çanakkale'yi de kapsayan Boğazlar bölgesinde Türkiye'nin de katılacağı bağımsız bir yönetim kurulacak; kendine özgü bir bayrağı olacak ve Uluslarası İstanbul devleti adını alacak olan bu yönetimin parasal işlerini Büyük Britanya, Fransa ve İtalya'nın üyesi bulunduğu bir komisyon yürütecek; türk üyeler ancak danışma niteliğinde olan görüşmelerde oy kullanabilecek ve devletin bütçesini bu komisyon düzenleyecekti.

Uluslararası İstanbul festivali İSTANBUL FESTİVALİ

Uluslararası işçi birliği, daha sonra . Enternasyonal diye anılacak olan örgüte kurucularınca verilen ad.

Uluslararası kalkınma birliği DÜNYA BANKASİ.

Uluslararası ödemeler bankası, Almanya'dan istenecek savaş tazminatını saptamak üzere, amerikalı Young'ın başkanlığındaki uluslararası bilirkişilerce 1930'da Basel'de kurulan örgüt. Merkez bankaları arasında işbirliğini özendirmek ve uluslararası mali işlemlere kolaylık getirmek amacıyla kurulmuştur.
Uluslararası ölçüler ve tartılar bürosu (International Bureau of Weights and Measures), diplomatik nitelikteki metre sözleşmesiyle kuruldu (1875). Her yıl toplanan uluslararası komitenin denetiminde çalışır. Bu komite, tüm sözleşmeci devletlerin temsilcilerinden oluşan ve her dört yılda bir toplanan genel konferansın gözetimi altındadır. Fransız hükümeti Sâvres'deki Breteuil pavyonu’nu ve Saint-Cloud parkından alınan iki buçuk hektarlık alanı örgüte bağışladı. Burada 1878’de yapımına başlanan yapı 1930'da tamamlandı. Bu yapının içinde görkemli bir ölçü aletleri koleksiyonu ile fizikçilerin ölçü aletlerini geliştirme araştırmaları yaptıkları laboratuvarlar vardır. Dünyanın en iyi uzmanlarından oluşan sekiz danışma komitesi, uluslararası komitenin istediği şu konular üzerinde görüşler hazırlamak üzere burada toplanır: kütle ölçüleri, metrenin tanımı, saniyenin tanımı, sıcaklıkölçüm, elektrik, ışıkölçüm, iyonlaştırma ışınımları ölçme etalonları, SI birimler sistemi.

Uluslararası para fonu (International Monetary Fund) [IMF], 1944 yılında Bretton VVoods'da kurulan, uluslararası para sisteminin iyi işlemesine göz kulak olmak ve özellikle de çeşitli kambiyo politikalarını denetlemek (kambiyo istikrarı, paraların konvertibilitesi) ve ödemeler dengesini sağlamakta güçlük çeken ülkelere krediler vermekle görevli uluslararası örgüt.
Merkezi Washington'da bulunan IMF, dünya üzerindeki devletlerin hemen de tümünü bünyesinde toplar (1992’de üye sayısı 155'ti). Yılda bir kez toplanan bir guvernörler meclisi (daimi yürütme kurulu), bir müdür ve bir sekreterden oluşan bir yapısı vardır. Kuruluşa üye olan her devlet, ekonomik gücüne göre bir kota payı yatırır; onun oy ve çekiş hakları bu kotaya göre belirlenir. (Dolayısıyla, İMF'nin politikası en zengin ülkeler, yani ABD, Japonya, Almanya, Büyük Britanya ve Fransa tarafından saptanmaktadır.) Çekiş hakları 1969’da IMF statüsünde yapılan reformdan sonra uluslarası likiditeleri geliştirmek ve uluslararası para ödemelerini kolaylaştırmak için özel çekiş haklarıyla tamamlandı. 1976 Jamaika anlaşmalarından bu yana, özel çekiş hakları uluslararası para sisteminin temeli durumuna geldi.
IMF, üye devletlerin kambiyo politikaları arasında uyum sağlamaya çalışır; üye devletlerin yapabilecekleri devalüasyonlar üzerinde gözetim hakkına sahiptir (devalüasyondan önce ondan izin alınması gerekir); cari kambiyc işlemlerinin karşılaştığı engellerin kaldırılmasını kolaylaştırmak için çaba harcar. Bu amaçları gerçekleştirebilmek için IMF, elinde döviz kaynakları bulundurur. Bir bölümü üye ülkelerin kota paylarından sağlanan bu döviz kaynakları, bazı güvenceler karşılığında ve bazı sınırlar içinde olmak üzere, güç durumda olan bir ülkenin emrine verilir. IMF, istedikleri takdirde devletlere uzmanlar gönderir. En büyük kota payına sahip 5 devletin (Amerika Birleşik Devletleri, Büyük Britanya, Fransa, Almanya, Japonya) 5 daimi temsilcisi ile 2 yıl için seçilen 16 üyeden oluşan yönetim kurulu, bir tür daimi para konferansı sayılır.
Türkiye, IMF ile 27 aralık 1945'te Washington'da yapılan ana sözleşmeyi 19 Şubat 1947 tarihli ve 5016 sayılı yasa uyarınca 11 mart 1947'de kabul ederek kuruluşa üye olmuştur.

Uluslararası sivil havacılık örgütü (International Civil Aviation Organization) [İCAO], uluslararası hava taşımacılığının gelişmesini kolaylaştırmak ve hava taşımacılığının güvenliğini artırmak amacıyla kurulmuş BM uzman kuruluşu. 1944 yılında Chicago sözleşmesiyle Geçici uluslararası sivil havacılık örgütü adı altında kuruldu Başlangıçta özerk bir kuruluştu. 1947 yılında Birleşmiş milletler örgütü'nün uzman kuruluşu durumuna geldi. Merkezi Montreal'de bulunan sürekli bir kurul tarafından yönetilen örgüt, havacılık tekniği, ekonomi veuluslararası hukuk alanında etkinlik gösterir. Uluslararası seyrüsefer kurallarını saptamak da özellikle bu kuruluşun görevidir. Teknik açıdan, gerek uçaklarda, gerekse alt yapıda kullanılan' havacılık donanımının tüm normlarını bu kuruluş belirler. Ayrıca kabul edilebilir gürültü düzeyi ve hava kirliliği normlarını hazırlar.

Uluslararası tarımsal kalkınma fonu (International Funö tor Agricultural Development) [İFAD], besin üretimini artırmak ve yoksul ülkelerde beslenmeyi iyileştirmek amacıyla kurulan Birleşmiş" milletler uzman kuruluşu. İşlemlerine 1977 yılında başladı; çok uzun vadeli (50 yıl) ve düşük faizli kredi verir. Kuruluşun! çalışmalarına 136 devlet katılmaktadır.
Uluslararası telekomünikasyon birliği (International Telecommunication Union) -> TELEKOMÜNİKASYON BİRLİĞİ (Uluslararası).
Uluslararası tiyatro enstitüsü (International Theatre institute [İTİ]) Türkiye Ulusal merkezi, 1953 sonlarında kuruldu, ilk yönetim kurulu Muhsin Ertuğrul, i. Galip Arcan, Reşat Nuri Güntekin, Refik Ahmet Sevengil, Bedrettin Tuncel, Lütfi Ay, Cevat Fehmi Başkut, Nurettin Sevin, Cevat Memduh Altar, Ahmet Adnan Saygun, Aydın Gün ve Tarık Levendoğtu' dan oluşmaktaydı.

Uluslararası tugaylar (International Brigades), 1936-1939 ispanya iç savaşı sırasında cumhuriyetçi kuvvetlerin yanında savaşmak için gelen, çoğu komünist yabancı gönüllülerden oluşan askeri birlikler. Sayıları 20 000'e ulaşmıştı; özellikle Teruel ve Brunete'de yararlık gösterdiler. Uluslararası tugaylar, francoculann son saldırıları sırasında cepheden geri çekilip Fransa'ya geçtiler, burada silahtan arındırıldılar. (İSPANYA iç SAVAŞI.)