Takı Nedir?

TAKI a. Genellikle değerli metallerden, taşlardan yapılan bilezik, kolye, yüzük vb. şeylerin tümü: Geline takı takmak. Takıları çalınmak. Geleneksel takılar.

—Dılbil. Ek. || Dilbilgisel işlevi olan eklere verilen ad.

—El sant. Takı oyaları, takı olacak kullanılmak üzere yapılmış genellikle üç boyutlu oyalar. (Yaka, şapka süsü, kolye, kemer vb. olarak kullanılmak üzere, daha çok çiçek, meyve, yaprak vb. motiflerle örülür; örgüde boncuk, pul vb. de kullanılabilir.)

—Takı Bostan, İran'da Kirmanşah yakınında, sasani krallarının sarayı; kayaya oyulmuş biri büyük, ötekisi küçük iki salondan oluşur. Salonların duvarları sasani krallarıyla ilgili alçakkabartmalarla süslenmiştir Bunlardan birinde Ardaşir ll'nin (379-383) tahta çıkışı betimlenmiştir ve kabartmada Ahuramazda saltanat tacını krala armağan ederken gösterilmektedir; yanlarında başı haleli Mitra görülür. Bir başka kabartma Şapur I ve Şapur II ile ilişkilidir Büyük salonun duvarlarından birinin üst bölümünde Hüsrev ll’nin (Perviz) taç giyişi işlenmiştir, solunda Ahuramazda, sağında Anahita bulunmaktadır. Alt bölümdeyse Hüsrev ll'nin ünlü atına binmiş, silahlı bir kabartması yer alır. Bir başka duvarda, bu kral bir yaban domuzu avında görülmektedir.

—Takı Kisra ("Hüsrev takı”), Ktesiphon' da, Dicle kıyısında, sasani hükümdarlarının ünlü sarayı; yapımfçoğunlukla Hüarevle (VI. yy.) mal edilir, ancak yörede kazılar yapan alman arkeolog ve mimar F.. Herzfeld, Şapur I döneminden (III. yy.) olabileceğini de öne sürer. 400x300 m'lık bir alanı kaplayan yapıların özellikle kralın toplantı salonu olan ve elips biçiminde, 28-29 m yüksekliğinde bir tonozla örtülü büyük ana sahra (63,25 x 72,43 m boyutlarında) dikkati çeker. 1880’e değin önemli bir bölümü ayakta olan saray, büyük bir yer sarsıntısı sonucu yıkılmıştır. Yapı Eyvanı Kiira (“.Hüsrev’in eyvanı”) olarak da tanınır.