ŞALGAM a.
1. Turpa benzeyen ve hafif acımsı-tatlımsı kökü sebze olarak kullanılan tarım bitkisi ve bu bitkinin kökü. (Bil a. Brassica rapa var. rapa; turpgiller famil yası.) [Bk. ansikl. böl.)
2. Yağ şalgamı, tohumlarından yağ elde etmek için yetiştirilen, yembitkisi ve yeşil gübre olarak da kulanılabilen tarım bitkisi. (Bil. a. Brassica rapa var. oleitera; turpgiller familyası.) [Bk. ansikl. böl.)
—ANSİKL. Şalgam ikiyıllık bir bitkidir. Şişkin kökü ve sarı çiçekleriyle belirgindir Çeşitleri kök biçimiyle (yassı, konik ya da si- lindirik) kök boynunun rengiyle (beyaz, mor ya da yeşil) kabuk rengiyle (beyaz, gri ya da siyah) etli kısmının rengiyle (be yaz ya da sarı) birbirinden ayrılır.
Şalgamlar kulanılışlarına göre de yem şalgamı (iri köklü) ve sebzelik şalgam di ye başlıca ikiye ayrılır. Tarım bitkisi olarak en çok Sivas, Erzincan, Erzurum gibi soğuk bölgelerde, çok az miktarda da öteki illerde yetiştirilir. Ama yaygın kullanışlı bir sebze değildir. En makbul çeşidi basık, yuvarlak köklü, beyaz etli, lezzetli, beyaz üzerine morumsu renkli olanıdır.
Patatesin yaygınlaşmasından önce Batı Avrupa'da insan beslenmesinde önemli yer tutan şalgam, şimdi bu ülkelerde yağlı etlerle (domuz, kaz, koyun) birlikte yen mekte ve hazır et sularının yapısına girmektedir.
• Yağ şalgamı (Brassica rapa var. oleitera) kolza ile aynı cinstendir, iğ biçimindeki kökü, dallı sapı, tüysüz ve mavi-yeşil yaprakları, kokulu çiçekleri, hemen hemen silindir biçimindeki uzun hardalsı meyveleri ile kolzadan ayırt edilebilir. Kolzaya göre soğuğa daha az, kuraklığa ve geç ekime daha dayanıklıdır. Ekim sistemi kolzanınkiyle aynıdır. Kış yağ şalgamı erken hasat edilebilir ve yembitkisi olarak kullanılabi lir. ilkbahar yağ şalgamının yetişme süresi daha kısadır (yaklaşık 100 gün). Nisandan temmuza kadar ekilebilir. Kanada, Kuzey Avrupa'nın bazı ülkelerinde kolza gibi yağbitkisi olarak ilkbahar ürünü çerçevesinde yetiştirilir. Türkiye'de Trakya ve Bursa yörelerinde tohumlarından yağ elde edebilmek için ekilmektedir. Tohumlar sabit yağ (°/o 40) içerir Şalgam yağında gliserit halinde erüsik ve linoleik asitler bulunur.
1. Turpa benzeyen ve hafif acımsı-tatlımsı kökü sebze olarak kullanılan tarım bitkisi ve bu bitkinin kökü. (Bil a. Brassica rapa var. rapa; turpgiller famil yası.) [Bk. ansikl. böl.)
Sponsorlu Bağlantılar
—ANSİKL. Şalgam ikiyıllık bir bitkidir. Şişkin kökü ve sarı çiçekleriyle belirgindir Çeşitleri kök biçimiyle (yassı, konik ya da si- lindirik) kök boynunun rengiyle (beyaz, mor ya da yeşil) kabuk rengiyle (beyaz, gri ya da siyah) etli kısmının rengiyle (be yaz ya da sarı) birbirinden ayrılır.
Şalgamlar kulanılışlarına göre de yem şalgamı (iri köklü) ve sebzelik şalgam di ye başlıca ikiye ayrılır. Tarım bitkisi olarak en çok Sivas, Erzincan, Erzurum gibi soğuk bölgelerde, çok az miktarda da öteki illerde yetiştirilir. Ama yaygın kullanışlı bir sebze değildir. En makbul çeşidi basık, yuvarlak köklü, beyaz etli, lezzetli, beyaz üzerine morumsu renkli olanıdır.
Patatesin yaygınlaşmasından önce Batı Avrupa'da insan beslenmesinde önemli yer tutan şalgam, şimdi bu ülkelerde yağlı etlerle (domuz, kaz, koyun) birlikte yen mekte ve hazır et sularının yapısına girmektedir.
• Yağ şalgamı (Brassica rapa var. oleitera) kolza ile aynı cinstendir, iğ biçimindeki kökü, dallı sapı, tüysüz ve mavi-yeşil yaprakları, kokulu çiçekleri, hemen hemen silindir biçimindeki uzun hardalsı meyveleri ile kolzadan ayırt edilebilir. Kolzaya göre soğuğa daha az, kuraklığa ve geç ekime daha dayanıklıdır. Ekim sistemi kolzanınkiyle aynıdır. Kış yağ şalgamı erken hasat edilebilir ve yembitkisi olarak kullanılabi lir. ilkbahar yağ şalgamının yetişme süresi daha kısadır (yaklaşık 100 gün). Nisandan temmuza kadar ekilebilir. Kanada, Kuzey Avrupa'nın bazı ülkelerinde kolza gibi yağbitkisi olarak ilkbahar ürünü çerçevesinde yetiştirilir. Türkiye'de Trakya ve Bursa yörelerinde tohumlarından yağ elde edebilmek için ekilmektedir. Tohumlar sabit yağ (°/o 40) içerir Şalgam yağında gliserit halinde erüsik ve linoleik asitler bulunur.
Kaynak: Büyük Larousse
X-Sözlük Konusu: ne demek anlamı tanımı.