Saptırıcı Nedir?

—Elektron, ve Tem. parç. Saptırmaya yarayan bir şey için kullanılır. (Eşanl. DEFLEKTÖR.) || Saptırıcı bobinler, bir manyetik alan etkisiyle benzer bir sapma oluşturan bobin çifti. || Saptırıcı levhalar, yüklü parçacık demetlerinin kullanıldığı her aygıtta, aralarına bir gerilim uygulandığın..- Lo demetleri saptırmaya yarayan yatay ya da düşey levha çifti.

♦ Saptırma işlevi gören aygıt.

—Elektron. Katot ışınlı tüplerin boynuna yerleştirilen ve elektronları, düşey ve yatay zaman tabanlarının testere dişi biçimli işaretlerine bağlı olarak, manyetik etkiyle saptırmaya yarayan bobinler bütünü. (Bk. ansikl. böl.) || iyon saptırası, genellikle bir mıknatıstan oluşan ve flüorışıl ekrana çarparak bunu tahrip eden iyonları saptırmaya yarayan düzenek. (Bu düzenek olmazsa, ekranın merkezi parlaklığını yitirir; bu noktada bir “iyon lekesi"nin oluştuğundan söz edilir.)

—Havc. Jet saptırıcı, itme kuvvetinin yönünü değiştirmek amacıyla gazların doğrultusunu değiştiren düzenek. (Türbojetlerde, kaldırma kuvveti oluşturmada [düşey kalkışlı uçaklar], uçakları sürmede ya da sapma ters konuma kadar geldiğinde, yerde frenlemede kullanılır.) || Levhalı saptırıcı, deniz üzerindeki balonlara göreli bir güdülürtük sağlamak için havacı Hervö tarafından yapılan ve bir panjurdaki gibi yönlendirilebilir bir dizi koşut levhadan oluşan düzenek. (Denize daldırılan bu aygıt, kendisini balona bağlayan bir halatla levhalara belli bir eğim verir; böylece balonun ilerlemesini istenilen doğrultuda yönlendiren bir sapma elde edilir.)

—Hidr. pnöm. Bir akışın doğrultusunu değiştirmek için kullanılan organ. (Eşanl. DEFLEKTÛR, ÇELİCİ.) [Bk. ansikl. böl.]

—Kuyuc. Açılmakta olan bir sondaj kuyusunu düşey doğrultudan saptırmayı sağlayan aygıt.

—ANSİKL. Elektron. Saptırıcının çatışma ilkesi elektronları, kuvvet çizgileri demet eksenine dik düzgün bir manyetik alanla saptırmaya dayanır. Bu yörünge, alanın değerine, dolayısıyla bobinlefden geçen akımın yeğinliğine bağlı olarak saptırılabilir. iki bobin çiftinden yararlanarak tüp ekranı tamamen "taranabilir”; tüpün tabanına dik iki bobin yatay saptırmayı ve yatay iki bobin düşey saptırmayı sağlar. Bu yatay ve düşey saptırma bobinleri, testere dişi dalga akımlarla beslenerek, spot tüm ekran yüzeyi üzerinde dolaştırılır. Modern bir saptırıcıda, tüpün boyun ile koni başlangıcı arasında kalan bölümüne dayanan yatay saptırma bobinleri, eyer biçimindedir. Düşey saptırma bobinleri ise, ferrit bir simit üzerine sarılıdır. Üçrenkli tüpün (renkli televizyon) saptırıcısı daha da karmaşıktır ve yüksek güçte testere dişi biçimli işaretler gerektirir. Bu sakıncayı önlemek için simitsi bobinli saptırıcılar geliştirilmiştir; bobinlerin düşük empedansı nedeniyle bunlar düşük gerilim altında güçlü bir akım gerektirir; bu da, bir tristorla sağlanabilir.

—Hidr. pnöm. Bir Pelton türbininde saptırıcı, türbin yükünün önemli miktarda azalması durumunda, türbinin aşırı hızlanmasını önleyebilmek için, normal çalışma düzeninde türbin çarkına çarpan huzmenin yönünü ani olarak değiştirir. Saptırıcı debiyi değiştirmez: debi, koç darbelerini önleyebilmek için iğneyle düşürülür.