Sarılık Nedir?

SARILIK a Sarı olma durumu, sarı olan şeyin niteliği.

—Bitki patol. Klorofil oranının yetersizliğinden dolayı, yaprakların sarımsı bir renk almasıyla belirgin bitki hastalığı. (Bk. ansikl. böl.) || Mikoplazma cinsinden mantarların yapraklarda neden olduğu sararma.

—Patol Derinin ve mukozaların bilirübinle dolarak sarı renk alması. (Eşanl. İKTER.) [Bk ansikl.böl.]

—lip. Kanamalı sarılık,sarılıkla kanamanın birlikte görüldüğü duruma denir.

—'Yet. Katır yavrusu hemolitik sarılığı,gebeliği sırasında, etene yaralarına bağlı olarak vücudunda yavrusuna karşı antikor oluşturmuş katır doğurucu bir kısrağın ağız sütünde bulunan bir hemolizini yavrunun almasından ileri gelen hastalık. || Köpek leptospiroz sarılığı,köpek LEPTOSPİROZU''nun eşanlamlısı.

—ANSİKL Bitki patol. Sarılık bir eksiklik yüzünden (demir sarılığı), zehirlenme nedeniyle (kalsiyum sarılığı) ya da bir asalak enfeksiyonuna bağlı olarak ortaya çıkabilir. Kloroplastların sayıca azalması ya da boyca küçülmesi, klorofilin tahribi ya da bireştirilememesi anlamına gelir.

—Patol. Sarılık, kandaki bilirübin miktarı 20 mg/I'yi aştığı zaman görünür hale gelir Bilirübinin başka bir maddeyle birleşik (karaciğer tarafından değişikliğe uğratılmış) olup olmadığına göre sarılıklar serbest bilirübinli ve bileşik bilirübinli olmak üzere ikiye ayrılır.

• Erişkinde ve çocuklarda sarılık.
1. Serbest bilirübinli sarılık. Genellikle alyuvarların aşırı miktarda tahribi sözkonusudur. idrar açık, dışkı koyu renklidir. Bazen karaciğerde bir işlev bozukluğu sözkonusudur. Yenidoğanda görülen sarılığın kaynağını oluşturan bu hastalık erişkinde "Gilbert kolemisi" adını alır.
2. Birleşik bilirübinli sarılık. Bir tıkanma sarılığıdır. Ana safra yolunun bir koledok taşı ile tıkanmasından ileri gelebileceği gibi bir virüsün ya da zehirlenmenin neden olduğu bir he- patitten de ileri gelebilir. Sirozlar ve bazı hepatitler sırasında karma sarılıklar da görülebilir.

• Yenidoğanda sarılık.
1. Serbest bilirübinli sarılık çoğu zaman, ilk on beş gün içinde, karaciğerin enzim etkinliğindeki bir bozukluğa bağlıdır. Anne ile dölüt arasındaki kan uyuşmazlığında (Rhesus, A.B.O) ve Crigler Najjar sendromunda da görülür.
2. Birleşik bilirübinli sarılık. Safra yollarındaki bir biçim bozukluğuna ya da karaciğer hücrelerindeki bir hastalığa (toksoplazmoz, frengi vb.) bağlıdır.

• Erken doğan çocukta sanlık. Çok zaman, karaciğer hücrelerinin yeterince olgunlaşmamasına ve glukuronik asit bağlama gücündeki zayıflığa bağlı fizyolojik bir sarılıktır. Erken doğan çocukta çekirdeksel sarılığın büyük tehlike yaratabileceği göz önünde bulundurulursa, başvurulacak tedavinin önemi daha iyi anlaşılmış olur.

• Hayvanlarda.Hem kan kökenli sarılıklar (hemolitik sarılık), hem karaciğer kökenli sarılık görülür. Hemolitik sarılıklar, bir zehirlenme (bakır sülfat, fenotiyazin vb.), bir enfeksiyon ya da zehirli bir enfeksiyon (bağırsak zehirlenmeleri), bir asalak bulaşması (piroplazmoz) sırasında alyuvarların anormal derecede tahribinden ileri gelir. Karaciğer kökenli sarılıklar nadiren safra yollarının tıkanmasına bağlıdır; çoğu zaman, ya alelade ya da özgül bir enfeksiyonun (leptospiroz) yahut dış ya da iç kökenli bir zehirlenmenin karaciğer hücrelerinde yarattığı iltihaplı ya da yozlaşmalı bir lezyonun sonucudur.