Saydamsız Nedir?

SAYDAMSIZ sıf. Saydam olmayan, ışığı geçirmeyen; mat.

—Mant. Saydamsız bağlam, içindeki eş- göndermeli iki terimin yer değiştirmesiyle, bu terimlerin yer aldığı önermenin doğruluk değeri değişebilen bağlam. (Bk. ansikl. böl.)

—ANSİKL Saydamsız bağlamlar. Bu bağlamlarda önemli olan, deyimlerin gönder- geleri değil, anlamlarıdır. Örneğin "Wal- ter Scott” ve "Waverley'n\n yazarı”, göndergeleri aynı (iskoçyalı bir yazar) iki deyim olmakla birlikte, aynı anlamı taşımamaktadırlar (Frege'nin terminolojisinde bir terimin anlamı, onun göndergesine götüren yoldur). Saydam bağlamlar da denilen alışılmış bağlamlarda, eğer “Walter Scott” terimini içeren bir cümle doğruysa, bu terimin yerine "Waverley'nin yazarı” terimi geçirildiği zaman da doğru kalır. Saydamsız bağlamlardaysa böyle olmaz. Russell'ın verdiği örneği ele alırsak (On Denoting, 1905), "George W. Scott' un, VVaverley’nin yazarı olup olmadığını sordu” cümlesiyle "George W. Scott'un, Scott olup olmadığını sordu” cümlesinin aynı doğruluk koşullarına sahip olmadıkları açıktır. Dolaylı söylem, özdeş gönder- gelerin yerinekonabilirliğinin sözkonusu olmadığı saydamsız bağlamlar için iyi bir örnektir.