Sürç Nedir?

SÜRÇ a.
1. Sürçme.
2. Sürçü lisan (sürç-i lisan), “yanlış bir söz söyleme" anlamında kullanılır: Sürçü lisan eylediysek affola.

—Sey. oy. Sürçü lisan, karagöz oyununda, meddah hikâyesinde yanlışlıkla izleyicileri incitecek söz söyleme. (Bk. ansikl. böl.)

—ANSİKL. Sey. oy. Karagözcü ve meddah sürçü lisanda bulunursa zekâ kıvraklığıyla kendisini bağışlatacak bir yakıştırmada bulunurdu. Söylenen sözlerden, taklitlerden, izleyicide uyanacak çağrışımlardan doğacak alınmaları bağışlatmak için sanatçı gösterinin sonunda “her ne kadar sürçü lisan ettik ise affola” derdi. Sürçü lisan yüzünden ceza gören sanatçılar olurdu. Karagözcü Kasımpaşalı Hafız ise sürçü lisan sonucu mesleğini bıraktı. Bu olay şöyle oldu: sanatçı, Selim lll’ün huzurunda Karagözün ağalığı'nı oynatırken esirlerden birine yanlışlıkla Selim adını vermişti. Bu esir çağrılınca padişahın yanıt vermesi üzerine Hafız Ağa oyunu yarıda kesti, karagöz oynatmaya tövbe etti ve hacca gitmek için izin istedi. Padişahın gönül almasına karşın kararını değiştirmedi.