Reji Nedir?
SMD MiSiM
REJİ a. (fr. röpie).
1. Bir kamu hizmetinin yönetim biçimi.
2. Tar. Kimi kamu işletmelerine verilen ad (OsmanlI döneminde özellikle Tekel idaresi bu adla bilinirdi): Tütün rejisi. (Bk. ansikl. böl.)
3. Bir sinema ya da tiyatro yapımının yönetimi.
—TV. Reji odası, bir program bölümü gerçekleştirmeye yarayan kumanda ve kontrol organlarının toplandığı, bir televizyon stüdyosuna bağlı yer. (Bk. ansikl. böl.)
—ANSİKL. Tar. Türkiye'de Düyunu umumiye kurulduktan sonra, tuz ve tütün tekeli de bu idareye verildi (1887). Düyunu umumiye ise, bu tekeli kısaca "Reji" olarak anılan “Müşterekülmenfaa inhisan duhanı devleti âliyei Osmaniye” adlı şirkete devretti. Yapılan anlaşmaya göre, Reji,'yıllık kazancından 750 000 lirayı Düyunu umumiye’ye verecek, koyduğu sermayenin % 8’i oranında kendisine kâr alacak, kazancından geriye kalan miktar Reji ile Düyunu umumiye arasında eşit olarak paylaşılacaktı. O zamana kadar, Türkiye’de, tütün işleme ve ticareti serbestçe yapılıyor, devlet yalnızca "bandrol” yöntemiyle tütün satışını vergilendiriyordu. Tütün işleme ve ticareti tekelini alan Reji idaresi kurulduktan sonra, üreticinin karşısında tek alıcı oldu ve tütün alım fiyatlarını kendisi saptadığı gibi yine kendisi işleyerek satmaya başladı. Ancak, Reji’nin tütün alım fiyatlarını çok düşük, satış fiyatlarını da oldukça yüksek tutması (1913'te, Reji, tütünü 10 kuruştan alıyor, 35 kuruştan satıyordu) önemli boyutlara uzanan bir tütün kaçakçılığına yol açtı. Reji, bunun üzerine, kaçakçılığı önlemek için hazırladığı bir yasa tasarısını hükümete vererek bu tasarının yasalaşmasını sağladı ve bu yasaya dayanarak kendi "jandarma örgütü”nü kurdu. Reji kolcularıyla üreticiler arasında çatışmalar başladı ve bu çatışmalarda ölenlerin sayısı önemli boyutlara ulaştı. Reji idaresi’ne karşı başlayan tepkilerin giderek artması üzerine, Abdülhamit yönetimi, Reji'nin kaldırılması konusunda bazı girişimlerde bulunmak istediyse de 30 yıllık ayrıcalık süresi henüz dolmadığı için bunları erteledi. Durumu öğrenerek ayrıcalık süresini uzatmak üzere çareler aramaya başlayan Reji idaresi, Balkan savaşı sırasında, İttihat ve Terakki'nin Edirne' yi geri almak için para aradığını öğrenince, hükümete 1,5 milyon lira borç vererek, karşılığında ayrıcalık süresinin 15 yıl daha uzatılmasını sağladı (1913). Reji idaresi Cumhuriyet kurulduktan sonra kaldırıldı.
—TV. Yapımcıların ve teknik adamların içinde bulunduğu ve çeşitli kameralarla bağlantılı kontrol ekranlarının yer ald ğı reji odasında, her an en uygun resmi seçmek, kameraların yerini değiştirmek üzere kameramanlara talimat vermek, görüntünün derinliğini ve netliğini ayarlamak, araya önceden kaydedilmiş bölümler sokmak, oyunculara ışık işaretleri ile emirler vermek, mikrofonların ses düzeylerim ayarlamak ve genel anlamda, görüntü ve sesin teknik niteliğini denetlemek mümkündür. Ana kumanda odası' nda, son biçimiyle programı oluşturmak amacıyla çeşitli stüdyolardan ya da kayıtlardan gelen bölümler birleştirilir.
1. Bir kamu hizmetinin yönetim biçimi.
Sponsorlu Bağlantılar
3. Bir sinema ya da tiyatro yapımının yönetimi.
—TV. Reji odası, bir program bölümü gerçekleştirmeye yarayan kumanda ve kontrol organlarının toplandığı, bir televizyon stüdyosuna bağlı yer. (Bk. ansikl. böl.)
—ANSİKL. Tar. Türkiye'de Düyunu umumiye kurulduktan sonra, tuz ve tütün tekeli de bu idareye verildi (1887). Düyunu umumiye ise, bu tekeli kısaca "Reji" olarak anılan “Müşterekülmenfaa inhisan duhanı devleti âliyei Osmaniye” adlı şirkete devretti. Yapılan anlaşmaya göre, Reji,'yıllık kazancından 750 000 lirayı Düyunu umumiye’ye verecek, koyduğu sermayenin % 8’i oranında kendisine kâr alacak, kazancından geriye kalan miktar Reji ile Düyunu umumiye arasında eşit olarak paylaşılacaktı. O zamana kadar, Türkiye’de, tütün işleme ve ticareti serbestçe yapılıyor, devlet yalnızca "bandrol” yöntemiyle tütün satışını vergilendiriyordu. Tütün işleme ve ticareti tekelini alan Reji idaresi kurulduktan sonra, üreticinin karşısında tek alıcı oldu ve tütün alım fiyatlarını kendisi saptadığı gibi yine kendisi işleyerek satmaya başladı. Ancak, Reji’nin tütün alım fiyatlarını çok düşük, satış fiyatlarını da oldukça yüksek tutması (1913'te, Reji, tütünü 10 kuruştan alıyor, 35 kuruştan satıyordu) önemli boyutlara uzanan bir tütün kaçakçılığına yol açtı. Reji, bunun üzerine, kaçakçılığı önlemek için hazırladığı bir yasa tasarısını hükümete vererek bu tasarının yasalaşmasını sağladı ve bu yasaya dayanarak kendi "jandarma örgütü”nü kurdu. Reji kolcularıyla üreticiler arasında çatışmalar başladı ve bu çatışmalarda ölenlerin sayısı önemli boyutlara ulaştı. Reji idaresi’ne karşı başlayan tepkilerin giderek artması üzerine, Abdülhamit yönetimi, Reji'nin kaldırılması konusunda bazı girişimlerde bulunmak istediyse de 30 yıllık ayrıcalık süresi henüz dolmadığı için bunları erteledi. Durumu öğrenerek ayrıcalık süresini uzatmak üzere çareler aramaya başlayan Reji idaresi, Balkan savaşı sırasında, İttihat ve Terakki'nin Edirne' yi geri almak için para aradığını öğrenince, hükümete 1,5 milyon lira borç vererek, karşılığında ayrıcalık süresinin 15 yıl daha uzatılmasını sağladı (1913). Reji idaresi Cumhuriyet kurulduktan sonra kaldırıldı.
—TV. Yapımcıların ve teknik adamların içinde bulunduğu ve çeşitli kameralarla bağlantılı kontrol ekranlarının yer ald ğı reji odasında, her an en uygun resmi seçmek, kameraların yerini değiştirmek üzere kameramanlara talimat vermek, görüntünün derinliğini ve netliğini ayarlamak, araya önceden kaydedilmiş bölümler sokmak, oyunculara ışık işaretleri ile emirler vermek, mikrofonların ses düzeylerim ayarlamak ve genel anlamda, görüntü ve sesin teknik niteliğini denetlemek mümkündür. Ana kumanda odası' nda, son biçimiyle programı oluşturmak amacıyla çeşitli stüdyolardan ya da kayıtlardan gelen bölümler birleştirilir.
Kaynak: Büyük Larousse
X-Sözlük Konusu: ne demek anlamı tanımı.
