Ödiyometre Nedir?
SMD MiSiM
ÖDİYOMETRE a. (fr. eudiomötre; yun. eudios, sakin, dingin, ve mefre’den). Anal, kim. Kimi gaz karışımlarının hacimölçümsel çözümlemesini ya da bileşenleri gaz olan kimi cisimlerin bireşimini, karışımın içinden bir elektrik kıvılcımı geçirerek yapmaya yarayan aygıt. (Eşanl. SINAMALI GAZÖLÇER.)
—ANSİKL. Ödiyometreyle yapılan çözümleme yöntemi, bir karışım gaz halinde iki ayrı bileşenden meydana gelmişse, gaz karışımı aracılığıyla ödiyometreye üçüncü bir gazın doldurulması ve bu gazın elektrik kıvılcımı etkisi altında iki bileşenden biriyle bileştirilmesi ilkesine dayanır. İki çeşit ödiyometre vardır:
• Sulu ödiyometre. Sulu ödiyometreyi Volta buldu. Gay-Lussac, bu aygıtı kullanarak havanın bileşimini belirledi, suyun bireşimini gerçekleştirdi. Sulu ödiyometre, her iki ucu, bir musluk ve bir huniyle donatılmış metal düzeneklerle kapatılan, kalın camdan yapılmış bir deney tüpünden meydana gelir. Üst bölümden çıkan yalıtılmış metal bir çubuk, metal düzenekle kendisi arasında bir elektrik kıvılcımının oluşabilmesi için deney tüpü içinde üstteki düzeneğin alt bölümüne kadar uzanır. Bu iki düzenek arasında dereceli metal bir şerit bulunur: üstteki düzeneğe, kıvılcımın geçişinden sonra geride kalan gazın hacmini değerlendirmeye yarayan bir ölçek, yani dereceli bir deney tüpü yerleştirilir. Meydana gelen bileşik, gaz halinde değilse, kaybolan gazın hacmi, bileşikte yer alan gazların hacminin toplamına eşittir; bu bileşiğin bileşimi önceden bilindiğinden, karışımı oluşturan gazlardan birinin hacmi kolayca bulunur; diğeri aradaki farka bağlı olarak ortaya çıkar.
Eğer meydana gelen bileşik gaz halindeyse, içeride kalan gazda;
1. bileşme sonunda oluşan gaz;
2. artık yardımcı gaz;
3. karışımın yardımcı gazla bileşmeyen diğer gaz bileşeni bulunur. Karışımın bileşimini belirlemek için, bileşmenin sonunda oluşan gazın soğurulması gerekir. Çünkü suyun gazların bir bölümünü çözündürmesi gibi bir sakıncası vardır.
• Cıvalı ödiyometre. Cıvalı ödiyometre, üst bölümünden birbirine çok yakın, yalıtılmış iki platin tel geçirilen dereceli bir deney tüpünden meydana gelir. Deney tüpünün açık ağzı cıva dolu bir kaba daldırılır. Bir elektrik kıvılcımı geçirildiğinde tüpteki cıva düzeyinde önemli bir düşüş görülür ve buna bağlı olarak bir miktar gaz açığa çıkabilir. Gay-Lussac bu sorunu çözümlemek için ödiyometresinin alt bölümüne bir supap yerleştirmiştir. Mitscherlich ve Bunsen ödiyometreleri de dereceli deney tüplerinden meydana gelir.
Sponsorlu Bağlantılar
• Sulu ödiyometre. Sulu ödiyometreyi Volta buldu. Gay-Lussac, bu aygıtı kullanarak havanın bileşimini belirledi, suyun bireşimini gerçekleştirdi. Sulu ödiyometre, her iki ucu, bir musluk ve bir huniyle donatılmış metal düzeneklerle kapatılan, kalın camdan yapılmış bir deney tüpünden meydana gelir. Üst bölümden çıkan yalıtılmış metal bir çubuk, metal düzenekle kendisi arasında bir elektrik kıvılcımının oluşabilmesi için deney tüpü içinde üstteki düzeneğin alt bölümüne kadar uzanır. Bu iki düzenek arasında dereceli metal bir şerit bulunur: üstteki düzeneğe, kıvılcımın geçişinden sonra geride kalan gazın hacmini değerlendirmeye yarayan bir ölçek, yani dereceli bir deney tüpü yerleştirilir. Meydana gelen bileşik, gaz halinde değilse, kaybolan gazın hacmi, bileşikte yer alan gazların hacminin toplamına eşittir; bu bileşiğin bileşimi önceden bilindiğinden, karışımı oluşturan gazlardan birinin hacmi kolayca bulunur; diğeri aradaki farka bağlı olarak ortaya çıkar.
Eğer meydana gelen bileşik gaz halindeyse, içeride kalan gazda;
1. bileşme sonunda oluşan gaz;
2. artık yardımcı gaz;
3. karışımın yardımcı gazla bileşmeyen diğer gaz bileşeni bulunur. Karışımın bileşimini belirlemek için, bileşmenin sonunda oluşan gazın soğurulması gerekir. Çünkü suyun gazların bir bölümünü çözündürmesi gibi bir sakıncası vardır.
• Cıvalı ödiyometre. Cıvalı ödiyometre, üst bölümünden birbirine çok yakın, yalıtılmış iki platin tel geçirilen dereceli bir deney tüpünden meydana gelir. Deney tüpünün açık ağzı cıva dolu bir kaba daldırılır. Bir elektrik kıvılcımı geçirildiğinde tüpteki cıva düzeyinde önemli bir düşüş görülür ve buna bağlı olarak bir miktar gaz açığa çıkabilir. Gay-Lussac bu sorunu çözümlemek için ödiyometresinin alt bölümüne bir supap yerleştirmiştir. Mitscherlich ve Bunsen ödiyometreleri de dereceli deney tüplerinden meydana gelir.
Kaynak: Büyük Larousse
X-Sözlük Konusu: ne demek anlamı tanımı.
