Özgüllük Nedir?

ÖZGÜLLÜK a. Özgül olma durumu.

—Asalbil. Asalak özgüllüğü, bir asalağın, gelişmesinin bir ya da birAç döneminde, yalnız belli bir türde, bir cinste ya da hayvansal sınıflamanın daha geniş bir grubunda yaşama özelliği. (Bk. ansikl. böl.)

—Fizs. kim. iki izomer meydana getirebilen, ama kendisini yöneten meAnizma yüzünden yalnız bir ürün veren bir tepkimenin belirgin niteliği. .

—Ruhbil. Etkensel çözümlemede bir değişkenin değişkenliğinin bütün etkenlere bağlanamayacak bölümü. (Özgüllük topluluğun bütünleyicisidir.)

—Tip. Belirtileri sabit ve nedeni her zaman aynı olan bir hastalığın Arakteri.

—ANSİKL. Asalbil. Asalak özgüllüğü asalak türlerinin evrimi ve özellikle bazı konak lara uyum sağlamasıyla yakından ilgilidir; biyolojik evrim açısından, asalak özgüllüğü konak-asalak ilişkilerinin odak noktasıdır: bir konak türüne çok eskiden beri uyarlanmış olan bir asalak genellikle pek fark edilmezken (insanda axyuris), yeni bir konak türüne yerleşen bir asalak çok ciddi hastalıklara neden olabilir (kesecikli eki nokokkozun etkeni olan Echinococcus multilocaris)', öte yandan, bu özgüllük asalağın gelişme evresine göre çok farklı olabilir (çoğunlukla daha sık rastlanan bir lar va evresi, örneğin doğal olarak yalnız bazı eklembacaklılarda geçebileceği gibi, asalak çıkmazlarında olduğu gibi [arakonak olarak] diğer türlerde ve [sonkonak olarak] omurgalı bir hayvanda da geçebilir).
Sabitlikten uzak olan bu özgüllük tam tersine evrimsel ve dinamiktir; örneğin, tüm larva evreleri gezgin olarak vücudumuzda geçen bağırsak solucanının (As- caris lombricoides) belki de eskiden gelişim çevrimi sırasında kullandığı arakonakların yerine vücudumuzun şu ya da bu organını kullandığı ve böylece varlığını güvenceye aldığı (ortama Arşı daha iyi bir korunmayla uyum gösterdiği) düşünülebilir.
]Yalnız insanlarda bulunan asalak türlerinin sayısı fazla olmamakla birlikte, hem insanlarda, hem diğer omurgalılarda (zoonozlar) bulunan 200’den fazla yassıso- lucan türü ya da cinsi sayılabilir; bu zoonozların listesi bu kadarla sınırlı değildir, ancak "yeni bir asalağın” bulunması, asalağın özgüllüğündeki bir değişiklikten çok türümüzün ekolojik ve etolojik alışkanlıklarındaki değişikliğe bağlıdır; birinci durumda, zaman jeolojik çağlarla ölçülürken, İkincisinde tarih çağlarıyla ölçülür.