Mate Nedir?

MATE a. (isp. mate; kiçua dilinden).
1. ilex paraguariensis'in (paraguay çayı) ve ondan elde edilen maddenin günlük dildeki adı. (Bk. ansikl. böl.)
2. Kavrulmuş mate yapraklarının sıcak suda demlenmesiyle elde edilen ve Güney Amerika’da çok içilen, bol kafeinli (matein) ve bol taneli çay.
3. Brezilya matesi, ilex cinsinin başka türlerinden elde edilen mate.

—ANSİKL. Güney Amerika kaynaklı mate ya da yerba mate (ilex paraguariensis), beyaz çiçekli, kırmızı özümsü meyveli, parlak ve hepyeşil yapraklı, 3 ila 6 m boyunda bir ağaççıktır; kurutulup kavrulan ve toz haline getirilen yapraklarına paraguay çayı ya da Cizvit çayı denir: bunlarda % 2,5 kafein, matetanik asit, biraz esans, bir reçine ve albüminli maddeler bulunur. Matenin kullanılması çok eskilere dayanır; başlangıçta yerliler yeşil yaprakları çiğnemekle yetinirlerdi; bugün infusyon yapılarak tüketilmektedir, infusyon uyarıcıdır, midenin çalışmasını artırır ve solunum hareketlerini yoğunlaştırır ve çok koyu içilirse kusturucu olur. Mate yetiştiriciliği, châmate (mate çayı) adıyla anıldığı Brezilya'nın zenginliklerinden biridir. Arjantin tüketici ülkelerin başında gelir.