Mülazım Nedir?

MÜLAZIM sıf. (ar. mülâzım). Esk. Bir yere ya da kimseye bağlanan.

—Esk. denize. Mülazım kaptan, osmanlı donanmasında stajyer kaptan.

♦ a. Esk. Bir işe girmek için önce parasız olarak o işe devam eden kimse.

—Esk. ask. Osmanlı ordusunda takım ya da eşiti birliklere komuta eden subay. (Komuta zincirinde bu derecedeki rütbeler “zabit vekili'', "mülazımı sani" ve "mülazımı evvel" ya da "birinci mülazım" diye yükselerek sıralanırdı. Cumhuriyet’in ilk yıllarında da [1934’e kadar] bu rütbe adları kullanıldı.) || Mülazımı evvel, üsteğmenin eşanlamlısı. (Birinci mülazım da denirdi.) || Mülazımı sani, "zabit vekili", asteğmenden bir üst rütbenin (teğmen) eşanlamlısı.

—Esk. eğit. Osmanlı döneminde medrese öğrenimini bitirip icazet alanlara verilen ad. (Bk. ansikl. böl.)

—Kur. tar. Osmanlı devletinde stajyer memur. (Tanzimat’tan önce, bunlar için "şakirt" terimi kullanılırken, Tanzimat'tan sonra öğrencilerle daire çalışanlarını birbirinden ayırmak için, stajyer memurlara "mülazım” dendi. Mülazım [memur adayı], resmi yazışma [kitabet] yöntemlerini öğrendikten sonra aylıklı kâtipliğe atanırdı.)

—ANSİKL. Esk. eğit. Mülazım olanların adı “Ruznamçei Divanı Hümayurf’a kaydedilirdi. Yedi yıl olan mülazımlık süresini dolduranlar rüus sınavına girer, başarılı olurlarsa "iptida hariç rüusu” ile müderris olarak atanırlardı. Sınavda başarılı olsun olmasın isteyen hâkimlik mesleğini seçip kadı olabilirdi.