Konkordato Nedir?

KONKORDATO

a (ortaçağ lat. concordatum, klasik lat. concordare, uyuşmak’ tan).

Papalık’la katolik devletler arasında, iman ya da dogma dışında, Kilise disiplin ve örgütlenmesi üzerine bütünüyle ya da kısmen varılan anlaşma.

—ic. ifl. huk. iyi niyetli borçlunun alacaklılarıyla yaptığı, ticaret mahkemesinin onayıyla geçerlilik kazanan anlaşma. || Konkordato komisen, konkordatoyla ilgili işlemleri yapmak üzere icra tetkik mercii tarafından görevlendirilen kişi.

—ANSİKL. ic. ifl. huk. Konkordato, elinde olmayan nedenlerle borçlarının tümünü ödeyemeyen iyi niyetli borçlular için kabul edilmiş bir borç ödeme anlaşmasıdır. Bu yolla borçlu haciz ve iflas takibinden kurtulur. Konkordato ile borçlu, alacaklılarının çoğunluğuyla bir anlaşma yapar. Bu anlaşmayla alacaklılar belirli bir oranda alacaklarından vazgeçerler. Borçlu da elindeki tüm mal varlığıyla borçlarını kabul edilen oranda öder ve geri kalan borçlarından kurtulur.

Borçlu bir konkordato önerisiyle icra tetkik merciine başvurur. Bu öneride borçlu, borçlarını ne oranda ödeyeceğini bildirir. Bu oran yüzde elliden aşağı olamaz. Borçlu konkordato önerisiyle birlikte ayrıntılı bir biçimde hazırlayacağı mal varlığı dökümünü de icra tetkik merciine verir. İcra tetkik mercii, borçlunun önerisini inceler ve uygun görürse borçluya iki aylık konkordato süresi verir, borçlunun işlerini gözetecek bir konkordato komiseri atar.

Borçluya verilen konkordato süresi içinde borçlu hakkında yapılmakta olan icra işlemleri durur, yenisi de yapılamaz. Bu süre içinde borçlu konkordato komiserinin gözetiminde işlerini sürdürür. Ancak bağışlama ve taşınmaz mal satışı gibi işlemleri yapamaz.

Konkordato komiseri, bir ilan vererek borçludan alacaklı olanları, alacaklarını bildirmeye ve toplantıya davet eder. Alacaklarını yirmi gün içinde konkordato komiserine bildirmeyen alacaklılar, konkordato görüşmelerine kabul edilmezler. Alacaklarını bildirenler, ilanda belirtilen yerde ve zamanda toplanarak, borçlunun konkordato önerisini görüşürler. Alacaklıların üçte ikisi konkordatoya izin verirlerse, konkordato kabul edilmiş sayılır.

Alacaklıların verdiği konkordato kararı, ticaret mahkemesine gönderilir. Ticaret mahkemesi konkordato kararını yasaya uygun görürse onaylar. Onaylamazsa, borçlunun yedi gün içinde iflası istenebilir.

Konkordato, konkordatoya izin vermeyen alacaklılar için de geçerlidir. Borçlunun her alacaklısı, alacağını ancak konkordato anlaşmasında belirlenen oranda isteyebilir.

iflas etmiş ve hakkında iflas tasfiyesi devam eden bir borçlu da iflastan kurtulmak için konkordato önerebilir. Müflisin önerisi ikinci alacaklılar toplantısında yapılır ve karara bağlanır. Bu konkordatoda yüzde elli ödeme koşulu yoktur. Müflis, ödeyebileceği her tutar için konkordato isteğinde bulunabilir. Burada konkordato komiserinin görevini, iflas idaresi yapar. Ticaret mahkemesi, iflasın tasfiyesi sırasında yapılan konkordato isteğini onaylarsa iflas kaldırılır.

konkordato
uluslararası hukukta, dinsel otorite ile laik otorite arasında, karşılıklı sorunlar konusunda yapılan anlaşma. Özellikle Katolik Kilisesi’nin başı konumundaki papanın, belirli bir ülkede kilisenin statüsünü belirlemek için, ilgili devletin en üst temsilcisiyle imzaladığı resmî belgeler için kullanılır. Konkordatoyla çözülen sorunlar arasında kilisenin hak ve özgürlükleri, piskoposluk ve kilise bölgelerinin kurulması ve kaldırılması, piskoposların, papazların, askeri din görevlilerinin atanması ve bazı durumlarda geçim kaynaklarının sağlanması, din adamlarına tanınan bağışıklıklar (askerlik yapmama vb), kilisenin malları, evliliğe ilişkin sorunlar ve din eğitimi gibi konular yer alır.

En eski konkordatolar 11. ve 12. yüzyıllarda Hıristiyan Avrupa’yı karıştıran Tayin Çatışması’yla ilgilidir. Bunların en önemlisi Papa II. Calixtus ile İmparator V. Heinrich arasında imzalanan Worms Konkordatosu’dur (1122). 19. yüzyılda birçoğu bugün de yürürlükte olan çok sayıda konkordato yapıldı. Bunların ilki ve en önemlisi 1801’de Napoleon ile Papa VII. Pius arasında uzun pazarlıklar sonunda Fransa ile ilgili olarak kabul edilen anlaşmadır. 1905’te Fransa bu konkordatoyu feshettiğini ve kilise ile devleti ayırdığını ilan etti. 20. yüzyılda da birçok yeni konkordato yapıldı. İtalya ile imzalanan ve Vatikan kent devletinde papalığın hükümranlığını tanıyan Laterano Antlaşması bunların en önemlisidir.