Kalemiye Nedir?

KALEMİYE a. (ar. kalem ve -ryye'den ka- lemiyye). Kur. tar. Ösmanlı İmparatorlu- ğu’nda BabIâli'de ve vilayetlerdeki çeşitli dairelerde görevli memurlara verilen genel ad. (Bk. ansikt. böl.)

— Osmanlılar'da devlet dairelerinde; iş sahiplerinden yazılan yazılara karşılık alınan para. (Eskiden belirli bir aylığı bulunmayan kalem memurları bu parayı alırlar, sadrazamlara hasları da bu adla verilirdi.) || iltizama verilen devlet topraklarından alınan % 10 oranındaki vergi. (Tanzimat’tan sonra kaldırıldı.) || Kalemiye dairesi, iltizama verilen devlet topraklarından alınan verginin toplanmasıyla görevli daire. (Bab-ı defteri’ye bağlı olan dairenin başında, hacegân rütbesinde bir halife bulunurdu.)

—ANSİKL. Kalemiye adı verilen memurlar, genel olarak hacegân rütbesindeydiler. Ayrıca şıkkı sani, şıkkı salis, defter emini, reisülküttap ve nişancı da bu sınıftan sayılırdı. OsmanlI devletindeki dört resmi meslek grubundan (ötekiler mülkiye, sey- fiye, ilmiye) biriydi.