IRGAT a. (yun ergates. işçı'den).
1. Tarım işçisi.
2. Yapı işçisi, amele
3. Irgat gibi çalışmak, güç bir işte durup dinlenmeden çalışmak. || (Bir yeri) ırgat pazarına çevirmek, döndürmek, bir yeri karıştırmak. dağıtmak, bir yerin düzenini bozmak.
—Denize. Gemilerde, demir alma, halat manevrası vb. işlemlerde kullanılan mekanik ya da elektriksel aygıt. || Irgat bedeni, ırgatın orta bölümü. j| Irgat fırdöndüsü, ırgata dolanan zincirin akışını düzenlemek için ırgat yatağı üzerine yerleştirilmiş devinimli babalar. (Modern ırgatlarda ırgat fırdöndüsü yoktur.) || Irgat kastanyola çemberi, üzerine ırgat kastanyolalarının yerleştirildiği çember. || Irgat kastanyolası, ırgat çalışırken ayboci olmaması için, ırgat yatağı içinde yuvalara dönebilecek bir biçimde yerleştirilmiş bir tür güvenlik damağı. || Irgat kolu yuvası, ırgat kollarını yerleştirmek için elle çalıştırılan ırgatların üst bölümüne açılmış yuvalar. || Irgat manivelası ya da kolu, eski yelkenli gemilerde bulunan ırgatların elle çalıştırılmasında kullanılan ve ırgat kolu yuvalarına yerleştirilen uzun çubuklardan her biri. || Irgat mili, üzerine ırgat bedeninin yerleştirildiği mil || Irgat mihveri, çevresinde ırgatın döndüğü düzey çubuk. || Irgata almak. demiri vira etmek için feneri avara düzeneğiyle ırgata bağlamak ya da babaya volta edilmiş bir halatı babadan çözerek ırgatın babasına volta etmek || Baş ırgatı. geminin pruvasında bulunan ve hem demir zincirini hem de palamar halatlarını vira etmeye yarayan ırgat. || Demir ırgatı, gemilerde demir atmaya ya da demiri vira etmeye yarayan yatay eksenli vinç. (Bk. ansikl. böl.)
♦ ünl. Denize. Dura ırgatı, çalışan bir ırgatın durdurulması için verilen komut.
—Ansİkl Denize. Ağaçtan yapılmış eski ırgatlar ırgat manivelalarıyla çalıştırılırdı ve yalnız demiri vira etmede kullanılırdı. Demir atmak için, istenilen uzunlukta zincirin elle çıkarılması gerekirdi. Modern ırgatlar, zincirler için iki kaveletayı. hâlatlar ve palamarlar için de iki palamar babasını çalıştıran bir elektrik motoruyla donatılır Bir avara düzeneği, demir atarken ırgatın dönüş hızını azaltmayı sağlar
Kaynak: Büyük Larousse
Irgat Nedir?
