ŞAMANDIRA a. Denize.
1. Seyir işaretlerini taşımaya, bir geçidi, bir tehlikeyi belirtmeye yarayan yüzer cisim. (Bk. ansikl. böl.)
2. Yüzebilirliği artırmada kullanılan düzenek, hafif malzeme, hava sandığı vb. (Şamandıralar, işaret fenerlerini taşımada, batmış gemileri yüzeye çıkarmada, yüzer köprüler inşa etmede kullanılır.)
3. Şamandıra atmak, şamandiralamakın eşanlamlısı. || Bağlama zinciri şamandırası, üst bölümünde, gemilerin zincirlerini bağlaması için bir anele bulunan büyük, yuvarlak şamandıra. (Bağlama zinciri şamandıraları, tonoz demirlerine bağlanmış zincirler yardımıyla sabit bir mevkide durur.) || Düdüklü, çanlı şamandıra, rüzgârın ya da dalga hareketlerinin etkisiyle çalışarak bir tehlikeyi haber veren bir işaret (düdük, çan vb.) taşıyan şamandıra. || Enkaz şamandırası, bir enkazın yerini belirtmek için yerleştirilmiş yeşil ışıklı ve yeşil gövdeli şamandıra. || Gönder şamandırası, saçtan yapılan ve alt bölümündeki ağırlık nedeniyle sürekli olarak dikine duran, boru biçiminde, ince, uzun işaret şamandırası. || Işıklı şamandıra, birkaç gün boyunca sönmeden yanmasını sağlayacak bir fener taşıyan şamandıra. || işaret şamandırası, seyir güvenliğini sağlamak için, sığlık, kayalık, batık gemi enkazı vb. denizaltı tehlikelerini belirtmede kullanılan ışıklı ya da ışıksız şamandıra. || Kablo şamandırası, kablo ikmali yapmak için limana dönen kablo gemilerinin, kablo döşedikleri yeri kolayca bulabilmeleri için denize bıraktıkları şamandıra. || Konik şamandıra, birçıpanın, bir demirin yerini gösteren üst üste yapışık iki koni biçiminde şamandıra. (Genellikle küçük tekneleri bağlamada kullanılır.) || Palamar şamandırası, deniz dibine zincirlerle bağlanmış ve üzerinde gemi palamarları için bir bağlama halkası taşıyan sızdırmaz sandık. || Parimalı şamandıra, denize fundo edilen bir demirin yerini göstermek için bir iple bu demire bağlanarak atılan hafif şamandıra. || Silas şamandıra ya da yanar şamandıra, üç kastanyola yatağı ve suyla temas edince alev alan kalsiyum fosforlu yüzer bir diski bulunan özel cankurtaran şamandırası. || Sis şamandırası, seyir halindeki bir savaş filosuna ait gemilerin, sisli havalarda aralarındaki uzaklığı koruyabilmeleri için kıç taraflarından denize bıraktıkları, 100-150 m uzunluğunda bir halata bağlı olarak su yüzeyinde sürüklenen şamandıra. || Telefon şamandırası, arızalanarak deniz dibinde kalan bir denızaltıdan otomatik olarak bırakılan ve sızdırmaz bölmesinde bir telefon taşıyan şamandıra.
— Limanlarda demirli gemilerin mürettebatının telefon görüşmeleri yapabilmesi için üzerinde ana şebekeye bağlı bir telefon bulunan şamandıra. (Şamandıraya bağlı savaş ya da ticaret gemilerine bir liman hizmeti olarak sunulur.)
—Baiıkç. Hem iğneyi belli bir düzeyde tutmaya yarayan, hem de balığın vurduğunu gösteren, oltaya takılan, hafif bir maddeden (mantar, tüy vb.) yapılmış küçük parça. || Ana şamandıra ile kamışın uç halkası arasına yerleştirilen, olta ipinin su yüzünde durmasını sağlayan, küçük, zefiri biçiminde yüzdürücü aygıt. |j Olta ipini ya da ağı yüzdüren, küçük yüzdürücü aygıt.
—Denizbil. Dibe yerleştirilmiş aygıtlardan gelen bilgileri aktaran ara istasyon. (Platform biçiminde büyük şamandıralar, su. kesiminin üstünde ve altında çeşitli düzeylere yerleştirilmiş birçok alıcıyla donatılmış gerçek laboratuvarlardır. Flip ya da Marsilya'nın güney kıyısı açığında demirli Borha 2 şamandıra laboratuvarı gibi bazılarında, insan da bulunur.)
—Havc. Kanat şamandıra, su yüzeyindeki kararlılığını artırmak için bir deniz uçağının gövdesi boyunca yerleştirilen, kanat profili biçiminde yana! şamandıra. || Katamaran şamandıra, sudan kalkması ya da suya inmesi için, bir deniz uçağının gövdesinin altına çift olarak yerleştirilen ve düz dipli kanolar gibi uzun bir biçimi olan, tahta ya da hafif meta! sandıklardan her biri. (Bu deyim, şamandıraların, ince ve uzun kızıldenlı kctnoidrıyici olân benzerliklerinden dolayı kullanılır; bunların enine kararlılığı yalnız çiti olarak birleştirilmelerine bağlıdır.)
— Hidr. pnöm. Bir sıvı yüzeyinde yüzebilmesi için özel olarak tasarlanmış cisim, düzenek, parça. (Bk. ansiki. böl.)
--Isıl mot. Karbüratör şamandırası, yakıt düzeyim karbüratör haznesi içinde sabit tutabilmek için yakıt besleme iğnesinin hareketini ayarlayan, elindir biçiminde, sızdırmaz hafif parça.
—Petr. san. Yükleme şamandırası, petrol tankerlerine petrol yüklemede kullanılan şamandıra
—ANSiKL. Denize. Şamandıralar, sabit ve hareketli seyir işaretleriyle birlikte görünür haberleşme işaretlerini oluşturur Tehlikeleri belirtir, geçitleri işaretler ve limanlarda gemilerin demirlemesi gereken mevkileri gösterir. Dibe bağlama araçları gibi biçimleri de değişiktir. Şamandıralar yelken yarışı parkurunu sınırlamada da kullanılır. Bunlara parkur markalan da denir
—Hidr. pnöm. Depolardaki su düzeylerini ve düzey cinsinden gösterilen çeşitli büyüklükleri (basınç, debi) belirtmek ve ayarlamak için şamandıralardan geniş ölçüde yararlanılır
Bir deponun su düzey; istenilenden yüksek ya da alçak olduğunda, bir klape yardımıyla sıvı girişini ya da çıkışını açıp kapatarak düzey sabit tutulabilir. Şaman dıralar birçok aygıtta, örneğin su ayırıcılarında temel organ işlevi görür.
Kaynak: Büyük Larousse
Şamandıra Nedir?
