MERHEM a. (ar. merhem).
1. Eczc. Deri ya da mukoza üzerine sürülerek kullanılan yumuşak kıvamlı ilaç biçimi. (Halk arasında MELHEM de denir). [Çözünmüş, dağılmış ya da emülsiyonlaşmış bir ya da daha çok etkin madde ile bunların karıştırıldığı basit ya da karmaşık yapılı bir sıvağdan meydana gelir.] (Eşanl. POMAT.) [Bk. ansikl. böl.]
2. Çare: Derdine bir merhem bulabilmek umudunu yıllardır hiç yitirmedi.
3. Merhem olmak, bir derde çare olmak
—Esk. Merhem-pezir, çare olan, merhem olan: "Merhem-pezir olmadı zahmım benim" (Nedim-i kadim, XVII. yy.). || Merhem-sâ, merhem süren, ça(e bulan.
—Eczc. Merhem havanı, merhem yapımında kullanılan geniş bir yayvan havan. || On iki havari merhemi, DODECAPHARMACUM'un eşanlamlısı.
—ANSİKL. Merhemlerde kullanılan sıvağlar, istenen etkinlik derecesine ve etkin maddenin çözünürlük durumuna göre seçilen, bitkisel ya da hayvansal yağlar (çeşitli sıvı yağlar, domuz yağı, lanolin), doğal ya da sentetik maddeler (vazelin, polioksietilenglikol) olabilir.
Ana bileşenleri reçine, yağlı maddeler ve değişik etkin maddeler olan merhemlere yağlı merhem denir. Bileşiminde reçine bulunmayan yağlı merhemler de vardır (cıva merhemi, kavak merhemi).
Kaynak: Büyük Larousse