Cepkenli Böcekgiller
Vikipedi, özgür ansiklopedi
![260px Staphylinidae - Cepkenli Böcekgiller (Staphylinidae) 260px Staphylinidae](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Staphylinidae.jpg/260px-Staphylinidae.jpg)
Cepkenli böcekgiller (Staphylinidae), kın kanatlılar (Coleoptera) takımından böcekfamilyasıdır.
Günümüzde 2010 verilerine göre bitki ve hayvan grupları içinde en çok tür barındıran birinci familyadır. Yakın zamana kadar kın kanatlılar takımının hortumlu böcekgiller (Curculionidae) familyasından sonra ikinci büyük familyası sanılıyordu. Yeni bulunan türleriyle birlikte Scydmaenidae familyasının yapılan revizyonla Scydmaeninae adıyla alt familya olarak bağlanması sonucu ilk sıraya yerleşti. 33 alt familyada toplanmış 3624 cins ve 56.768 türle canlılar arasında en çok tür barındıran familyadır. Yılda yaklaşık 600 kadar yeni tür kaydediliyor. Fosillerine 200 milyon yıl önce Trias Döneminden beri rastlanıyor.
Morfoloji
Ufak böceklerdir. En irileri 3 cm gelir. Larva tipi capodeid larvadır. Cepkeni hatırlatan elitralarının (kın kanatlarının) son 3-4 abdomen segmenti açıkta kalacak kadar kısa olması familyanın tipik ayırt edici özelliğidir. Üst kanatlarının kısalması alt kanatlarının korunmasını azaltmamış, aksine abdomenin daha etkin hareket etmesine izin vermiştir. Bu da uyumu ve türleşmeyi güçlendirmiştir.
Habitat
Dünya çapında yaygın olan familya üyeleri, her türlü ekosistemde bulunur. Genellikle gübre ve leşlerde, taş altlarında ve çürümekte olan mantar ve yaprak gibi malzemelerde bulunurlar. Çoğu toprak yüzeyinde yaşarken, Leptotyphlinae alt familyası toprağın derinliklerinde bulunır. Kuş ve memelilerin yuvalarında yaşayanlar buradaki akar vs diğer omurgasızları avlarlar. Karınca ve termit yuvalarında da görülürler. Bunlar mimikri ile karıncalara şaşılacak kadar benzerler.
Beslenmeleri
Çoğu serbest yırtıcılardır. Diğer omurgasızları avlarlar. Belirli bir besine özelleşme göstermediklerinden tür sayısı böylesine fazladır. Omalinae alt familyasının üyeleri çiçeklerle beslenir. Gyrophaena gibi bazıları da mantarla beslenir.
İnsana zararları
Çok iyi uçucudurlar. Akşamları sürü halinde uçarken insanların gözüne girerler. Gözü yaşartacak kadar can yakıcı olan bu durum, böceğin saldırıya uğradığını sanarak tahriş edici sıvıyı salmasından kaynaklanır. Ciddi bir durum yaratmayan bu tatsızlık dışında insanlara belirgin bir zararları yoktur.
Sınıflandırma
2010 rakamlarına göre Türkiye'de 22 alt familyada toplanan 250 cinse ait 1600 tür ve alt tür bulunur. Bu rakamın % 32'sine denk gelen 511 tür ve alt tür endemikPalearktik bölgenin diğer kısımlarındaki çalışmalara nazaran daha az ve yetersizdir. Araştırmaların fazlalığına bağlı olarak bu sayıda artış bekleniyor.
Adlandırma
Elitraları (kın kanatları) son 3-4 abdomen segmenti açıkta kalacak kadar kısadır ve cepkeni hatırlatır. Cepkenli böcek adı buradan gelir.
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Sponsorlu Bağlantılar
![260px Staphylinidae - Cepkenli Böcekgiller (Staphylinidae) 260px Staphylinidae](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Staphylinidae.jpg/260px-Staphylinidae.jpg)
- Bilimsel sınıflandırma
- Alem: Animalia (Hayvanlar)
- Şube: Arthropoda (Eklem bacaklılar)
- Alt şube: Hexapoda
- Sınıf: Insecta (Böcekler)
- Takım: Coleoptera (kın kanatlılar)
- Alt takım: Polyphaga
- İnfra takım: Staphyliniformia(cepkenli böceğimsiler)
- Üst familya: Staphylinoidea(cepkenli böcekler)
- Familya: Staphylinidae Latreille, 1802
- Üst familya: Staphylinoidea(cepkenli böcekler)
- İnfra takım: Staphyliniformia(cepkenli böceğimsiler)
- Alt takım: Polyphaga
- Takım: Coleoptera (kın kanatlılar)
- Sınıf: Insecta (Böcekler)
- Alt şube: Hexapoda
- Şube: Arthropoda (Eklem bacaklılar)
- Alem: Animalia (Hayvanlar)
- Diğer adları kısa kanatlı kın kanatlılar
Tipik savunma hareketi (Ocypus olens)
Cepkenli böcekgiller (Staphylinidae), kın kanatlılar (Coleoptera) takımından böcekfamilyasıdır.
Günümüzde 2010 verilerine göre bitki ve hayvan grupları içinde en çok tür barındıran birinci familyadır. Yakın zamana kadar kın kanatlılar takımının hortumlu böcekgiller (Curculionidae) familyasından sonra ikinci büyük familyası sanılıyordu. Yeni bulunan türleriyle birlikte Scydmaenidae familyasının yapılan revizyonla Scydmaeninae adıyla alt familya olarak bağlanması sonucu ilk sıraya yerleşti. 33 alt familyada toplanmış 3624 cins ve 56.768 türle canlılar arasında en çok tür barındıran familyadır. Yılda yaklaşık 600 kadar yeni tür kaydediliyor. Fosillerine 200 milyon yıl önce Trias Döneminden beri rastlanıyor.
Morfoloji
Ufak böceklerdir. En irileri 3 cm gelir. Larva tipi capodeid larvadır. Cepkeni hatırlatan elitralarının (kın kanatlarının) son 3-4 abdomen segmenti açıkta kalacak kadar kısa olması familyanın tipik ayırt edici özelliğidir. Üst kanatlarının kısalması alt kanatlarının korunmasını azaltmamış, aksine abdomenin daha etkin hareket etmesine izin vermiştir. Bu da uyumu ve türleşmeyi güçlendirmiştir.
Habitat
Dünya çapında yaygın olan familya üyeleri, her türlü ekosistemde bulunur. Genellikle gübre ve leşlerde, taş altlarında ve çürümekte olan mantar ve yaprak gibi malzemelerde bulunurlar. Çoğu toprak yüzeyinde yaşarken, Leptotyphlinae alt familyası toprağın derinliklerinde bulunır. Kuş ve memelilerin yuvalarında yaşayanlar buradaki akar vs diğer omurgasızları avlarlar. Karınca ve termit yuvalarında da görülürler. Bunlar mimikri ile karıncalara şaşılacak kadar benzerler.
Beslenmeleri
Çoğu serbest yırtıcılardır. Diğer omurgasızları avlarlar. Belirli bir besine özelleşme göstermediklerinden tür sayısı böylesine fazladır. Omalinae alt familyasının üyeleri çiçeklerle beslenir. Gyrophaena gibi bazıları da mantarla beslenir.
İnsana zararları
Çok iyi uçucudurlar. Akşamları sürü halinde uçarken insanların gözüne girerler. Gözü yaşartacak kadar can yakıcı olan bu durum, böceğin saldırıya uğradığını sanarak tahriş edici sıvıyı salmasından kaynaklanır. Ciddi bir durum yaratmayan bu tatsızlık dışında insanlara belirgin bir zararları yoktur.
Sınıflandırma
- omaliine group
- Dasycerinae
- Empelinae
- Glypholomatinae
- Micropeplinae
- Microsilphinae
- Neophoninae
- Omaliinae
- Proteininae
- Protopselaphinae
- Pselaphinae
- oxyteline group
- Apateticinae
- Osoriinae
- Oxytelinae
- Piestinae
- Scaphidiinae
- Trigonurinae
- staphylinine group
- Euaesthetinae
- Leptotyphlinae
- Megalopsidiinae
- Oxyporinae
- Paederinae
- Pseudopsinae
- Scydmaeninae
- Solieriinae
- Staphylininae
- Steninae
- tachyporine group
- Aleocharinae
- Habrocerinae
- Olisthaerinae
- Phloeocharinae
- Tachyporinae
- Trichophyinae
2010 rakamlarına göre Türkiye'de 22 alt familyada toplanan 250 cinse ait 1600 tür ve alt tür bulunur. Bu rakamın % 32'sine denk gelen 511 tür ve alt tür endemikPalearktik bölgenin diğer kısımlarındaki çalışmalara nazaran daha az ve yetersizdir. Araştırmaların fazlalığına bağlı olarak bu sayıda artış bekleniyor.
Adlandırma
Elitraları (kın kanatları) son 3-4 abdomen segmenti açıkta kalacak kadar kısadır ve cepkeni hatırlatır. Cepkenli böcek adı buradan gelir.
"İnşallah"derse Yakaran..."İnşa" eder YARADAN.