Deniz Yıldızı (Asteroidea)

Deniz Yıldızı (Asteroidea)

MsXLabs.org

Denizyıldızı,derisi dikenliler , Asteroidea sınıfından olan deniz omurgasızlarına verilen ortak ad. Şu ana kadar, fosil kayıtlarına göre 13.000 farklı türde deniz yıldızı keşfedilmiştir
Dünya üzerinde, tropikal bölgelerden soğuk kutup denizi sularına kadar deniz tabanında 1.500 kadar denizyıldızı türü bulunur. Deniz kıyısından 6.000 m. derinliğe kadar olan bölgede bulunurlar.

Beş kollu bir yapıya sahip olan denizyıldızlarının bazı cinslerinde kol sayısı beşten fazladır. Üst ya da aboral yüzeyleri pürüzsüz, taneli ya da dikenli olabilir ve üst üste geçen plakçıklardan oluşur. Türlerin çoğu kırmızı ya da turuncu gibi parlak renklerde iken bazı türler mavi, gri ya da kahverengi olabilir. Alt ya da oral yüzlerinde hidrolik sistem ile çalışan tüp ayaklar ve ortada bir ağız bulunur. Bazı denizyıldızlarının tüp ayaklarının ucunda sert yüzeylere sıkıca tutunabilen birer çekmen (vantuz) bulunur.

Beslenmesi
Midye, yengeç ve balıklarla beslenirler, yırtıcıdırlar. Vücutlarıyla midyelerin üstlerine kapanır ve açmaya çalışırlar, bir süre sonra havasız kalan midye, kabuğunu biraz açmak zorunda kalır. Kabuğu iyice açılan midyenin üzerine midesini koyarak çıkardığı salgılarla besinini parçalayıp yer, küçük besinleri yutarlar. Portakal rengi denizyıldızı türü iyi bilinir.

Deniz yıldızının kollarını rejenere etme yetisi
Deniz yıldızı da planarya gibi rejenerasyondan bahsedildiğinde akla gelen ilk canlılardandır. Tüm türler olmasa da, bazı deniz yıldızı türleri Deniz yıldızında rejenerasyon olayı mitoz bölünme ile gerçekleşir. Mitoz bölünme ile hücreler çoğalır ve bunun için DNA kendini eşler. Mayoz bölünme gerçekleşmez. Kopan kolunu tamamen yenileme özelliğine sahiptir. Deniz yıldızındaki bu mekanizmada parçanın koptuğu bölgede coelomocytes adı verilen bağışıklık sistemi hücreleri aktif görev almaktadır .Yeni kolun çıkması aylar bazense yıllar sürebilir.

Rejenerasyon ile üreme
Çok hücreli deniz yıldızlarının birkaç üreme şekli vardır.Canlının kopan vücut parçasının tekrar oluşmasına rejenerasyon denir.Canlının çekirdekten bölünerek iki canlı oluşturmasına ise çoğalma adını verilir.

Çoğu ayrı eşeylidir, yani ayrı erkek ve dişi bireyleri vardır. Gonadlar kolların içinde bulunduğu için erkek ve dişi bireyler dışarıdan ayırt edilemez, ancak yumurta ya da sperm bıraktıklarında eşeyleri ortaya çıkar. Bazı türler hermafrodittir ve yumurta ile sperm aynı birey tarafından aynı anda oluşturulur. Bunların bazı türlerinde ovotestis adı verilen aynı gonad bu oluşumu sağlar.Bazı denizyıldızı türleri ise yaşamlarının bir bölümünü erkek bir bölümünü ise dişi olarak sürdürürler. Asterina gibbosa türü yaşamına erkek olarak başlar ve yaşlandıkça dişiye dönüşür. Nepanthia belcheri gibi bazı türlerde büyük dişi denizyıldızı ikiye bölünerek çoğalır ve bölünen parçalar iki erkek denizyıldızı olur. Bu erkek denizyıldızları yeteri kadar büyüdüklerinde tekrar dişiye dönüşürler.

DENİZYILDIZIGİLLER

Denizyıldızları
içeren derisidikenliler familyası. (Bil. a. Asteridae.)

—ANSİKL. Denizyıldızlarının (200'ü aşkın türü vardır) başlıca özellikleri, kollarının dallı olmaması, pek esnek olmamaları, genellikle kollarının kaide bölümünün geniş ve sayılarının 5 (ne var ki Asterina cinsinde 6-8'e, Solaster cinsinde 14’e kadar varan dala rastlanır) olmasıdır. Ortada yer alan bir disk çevresinde ışın düzeni içinde sıralanan bu kolların boyları genellikle kısadır ve birbirlerinden pek uzak değildir; kollar rastlantı sonucu, hatta isteyerek (ototomi) kopabilir ve kopan kolların her biri eksiksiz bir hayvana dönüşür. Deniz yıldızının karın yüzünde, kolların olukları içinde küçük çekmenler ve ortada, eldiven gibi ters yüz olabilen bir sindirim kesesi vardır. Asıl denizyıldızı (Asterias rubens), çekmenlerini kabukları üzerine yapıştırarak kabuklarını açtığı midyelerle beslenir: kabuğunu açtığı midyenin içine ters dönmüş midesini sokar ve hayvanlar evreninde çok ender rastlanan bir dış sindirimi gerçekleştirir. Denizyıldızlarının başkalaşımları çok karmaşıktır ve larvaları erişkinlere hiç benzemez.