Lahana Yetiştiriciliği

kompetankedi

VIP Bir Dünyalı

17 Kasım 2007 Mesaj #1

VIP Bir Dünyalı

Sponsorlu Bağlantılar

LAHANA YETİŞTİRİCİLİĞİ

Toprak isteği: Toprak istekleri bakımından seçici değildir. Ancak toprağın su tutma kapasitesi iyi olmalıdır. pH’sı 6-6,5 olan, organik maddece zengin tınlı-killi topraklarda başarılı sonuç alınır. Özellikle asitli topraklarda yetiştiricilik yapmaktan kaçınılmalıdır. Lahana bitkileri üst üste aynı toprakta yetiştirilmemelidir. Mutlaka münavebe yapılmalıdır.

Toprak hazırlığı-gübreleme: Dikimden en az 3 ay önce 2-4 ton/da çiftlik gübresi verildikten sonra sonbaharda derin bir toprak sürümü yapılmalıdır. Başarılı bir yetiştiricilik için dekara 15-16 N, 8-10 kg P ve 12-16 kg K verilmelidir.

Lahana Yetiştiriciliği

Dikim: Fidelikler temiz olmalı, hastalık, zararlı ve yabancı ot tohumları bulunmamalıdır. Fideliklere m²’den 600-700 fide alınacak şekilde 2-3 gr/m² tohum ekilmelidir. Bundan daha sık ekilmesiyle uzun boylu ve cılız fideler, seyrek ekilmesiyle eğri gövdeli ve yana doğru yatmış kalitesiz fideler elde edilir. 1 dekar alan için 8-12 gr arasında lahana tohumu kullanılır. Bunun için 4-5 m² fide yetiştirme alanı yeterlidir.

İlimizde tohum ekim tarihi Temmuz ayı içinde olmakla beraber nispeten yüksek kesimlerde Haziran ayında gerçekleşir. Yetiştirme kaplarına ekilen tohumlar 4-5 hafta sonra 5-6 yaprak oluşturduğunda ya direkt hazırlanan araziye ya da çeşide ve baş bağlamaya göre 70-100 cm sıra arası ve 40-60 cm sıra üzeri mesafelerde, 20-30 cm derinliğinde açılacak masuralara şaşırtılır.

Lahana Yetiştiriciliği

Bakım İşleri: Yapılacak toprak tahliline göre çiftlik gübresinin tamamı, potaslı ve azotlu gübrelerin yarısı son toprak işlemesinde, potaslı gübrenin geri kalanı lahanada baş sarma döneminde, azotun geri kalanı ise son çapada verilir.

Yetiştirilme yerlerine dikilen lahana bitkilerinin gelişme ve büyümesi istenilen düzeyde değil ise bitkiler çapa yapılacak büyüklüğü gelinceye kadar sulama yapılır.

Toprak yapısı ve sulama durumuna göre 1-2 kez ya da her sulamadan sonra kaymak tabakası kırılsın diye çapalama yapılır. İlk çapa bitkiler 10-15 cm boylandığında, ikinci çapa ise yapraklar 30-35 cm lik çap kazanınca yapılır.

Lahana Yetiştiriciliği

Lahana suyu seven bir sebzedir. İlk sulama bitki kökü çevresinde çatlak meydana gelmeye başladığında yapılır. Bu nedenle toprak yapısı, yağış durumu, bitkinin gelişme durumuna göre düzenli sulama yapılır. Yağışsız, çok kurak ve rutubetsiz yörelerde yetiştirilen lahanaların verimi ve kalitesi düşmektedir.

Mücadelesi: Yaprak bitleri ve lahana kelebeğine karşı koruyucu ilaçlama yapılmalıdır. Eğer mücadele yapılmazsa lahana kelebeği yaprakların pazar değerinin düşmesine; yaprak bitleri ise lahanalarda baş oluşumunu engeller.

Hasat: Lahanada hasadı; çeşit iriliği, erkencilik ve pazar şartları etkiler. Dikimden 4-6 ay sonra hasada gelir. Hasat olgunluğuna gelen başlar toprak seviyesinden bir bıçak yardımıyla kesilir, bozuk yapraklar temizlenir ve satışa sunulur. Dekardan 2-8 ton verim alınır.

BEĞEN Paylaş Paylaş

Son düzenleyen asla_asla_deme; 19 Ocak 2009 17:38 Sebep: Kırık Link

Kedinin Gözüyle

Cevapla

LaDymm

Ziyaretçi

4 Eylül 2008 Mesaj #2

Ziyaretçi

Sağlığımıza pek önemli etkileri bulunduğu ve leziz bir kış sebzesi olduğu halde belki de sindirimin güçlüğü nedeniyle sofralarımızda hak ettiği yeri alamayan Lahana' yi veren bitkisi, Turpgiller'dendir.

Sponsorlu Bağlantılar
Anayurdu bilinmeyen, yabani örneklerine Güney Avrupa'da rastlanan ve ülkemizin hemen her bölgesinde yaygın olarak yetiştirilen lahana, iki-yıllık otsu bir bitkidir. Birinci yılında yenilen kısımlarını, ikinci yılında çiçek ve tohumlarını oluşturur. Kabarık, içe doğru bükülme özelliği taşıyan damarları (bitkinin, bu damar özelliğiyle yaprakları içe doğru bükülüp baş bağlar) olan, kırışık ve dalgalı yüzeyli, kalın, iri yaprakları vardır.

En önemli ve konumuzu ilgilendiren türü, ağırlığı 5-6 kg'a kadar çıkan baş ya da beyaz lahanadır (B. oleraceae Var. Alba). Lahananın yapraklarındaki antosiyanın oranı artırılarak kırmızı lahana (B. oleraceae rubra) ve yaprak tomurcukları başçıklar şeklinde geliştirilerek Brüksel lahanası (B. oleraceae gemmifera) melezleme yoluyla ve insan eliyle elde edilip üretilmiştir.

Bir başka önemli lahana türü de özellikle Karadeniz bölgemizde çok yetiştirilen karalahanadır (B. oleraceae acephala). Baş lahana taze olarak salatalara katıldığı gibi kapuska adlı yemeği, dolması ve turşusu yapılarak da tüketilir. Kırmızı lahana salatalara katılır. Karalahananın da çeşitli yemekleri yapılmaktadır.

BESİN DEĞERLERİ

100 gr. taze sebze lahananın içerdiği önemli besin değerleri şunlardır: 26 kalori; 1,3 gr. protein; 4,4 gr. karbonhidrat; 0 kolesterol; 0,2 gr. yağ; 0,8 gr. lif: 29 mgr. fosfor; 52 mgr. kalsiyum; 0,4 mgr. demir; 20 mgr. sodyum; 270 mgr. potasyum: 13 mgr. magnezyum; 130 IU A vitamini; 0,05 mgr. B1 vitamini; 0,05 mgr. B2 vitamini; 0.3 mgr. B3 vitamini; 0,16 mgr. B6 vitamini; 75 mcgr. folik asit: 50 mgr. C vitamini ve 0,2 mgr. E vitamini.

SAĞLIĞIMIZA YARARLARI

Yukarıda sayılan önemli besin değerlerinin yanı sıra;

o Lahana, içerdiği antioksidan ve diğer bazı maddeleriyle bedenin hastalıklara karsı direncini artırır: Yapılan araştırmalar, lahanayı sık yiyen kişilerde özellikle mide, kalınbağırsak, akciğer ve deri kanserlerine pek seyrek rastlandığı sonucunu ortaya koymuştur.

o Lahana ayrıca içerdiği antioksidan maddeleriyle kalp hastalıklarına yakalanma, felç geçirme ve katarakt illetine tutulma rizikolarını azaltmaktadır.

o Lahananın sıkılmasıyla elde edilen suyu, Batı ülkelerinde mide ülserleri için geleneksel bir tedavi yöntemi olmuştur: Yapılan deneyler, lahana suyunun mide ülserlerini önlediğini ve iyileştirdiğini ortaya koymaktadır.

o Lahana, bedenin bağışıklık sistemini uyarmakta, bazı bakteri ve virüs türlerini yok etmektedir.

o Bedenin gelişme etkinliğini uyarıp destekleyen lahana, içerdiği zengin folik asitle kadınların spina bifida (omurganın bir yanının açık olması) hastalığına yakalanmış çocuk doğurma rizikosunu en aza indirir.

o Mayalandırılmış lahana hazımsızlığa ve gut hastalığına iyi gelir.

Bütün bu önemli etkilerinden yararlanmak için lahananın diyetimize katılması ve daha sık yenilmesi uzmanlarca öğütlenmektedir.

Dikkat: Lahana tüm Turpgiller gibi bedenin iyot emilimini azaltır. Haftada 2-3 kezden çok lahana yiyen kişiler, iyotlu besin ya da iyotlu tuz almayı ihmal etmemelidir, özellikle içme suyunun az iyot içerdiği yörelerde durum böyledir.

BİTKİSİNİN ÜRETİLMESİ

Lahana bitkisi tohumlarıyla çoğaltılır. Soğuk yastıklara ekilen tohumlarından çimlenen fideler, 5-7 hafta içinde ve 4-5 yapraklı olduklarında asıl yataklarına şaşırtılmaya hazır hale gelirler. Şaşırtma işlemi yapılırken lahana, ilkyastığındaki toprağından kökleriyle birlikte olabildiğince toprağı dökülmeden çıkarılmalı ve bitkinin yeni yerine fideler bu toprakla birlikte, 50 cm. aralıklarla dikilmelidir.

BİTKİSİNİN YETİŞTİRİLMESİ

İklim isteği: Lahana bitkisi, daha çok serin ve nemli yerlerde iyi sonuç verir. Bu nedenle kışları soğuk olmayan yerlerde sonbahar ile ilkbahar mevsimleri arasında yetiştirilir. Yapılan araştırmalara göre, lahana bitkisi için en uygun hava sıcaklıkları 15,5-21,5 dereceler arasıdır. Bu derecelerin altındaki ve üstündeki sıcaklıklarda, lahanalarda gelişme yavaşlamaktadır. Tohumların en yüksek oranda çimlenmesi ise, 12-15 derecelerde olmaktadır.

Toprak isteği: Lahana bitkisi, iyi gelişmek üzere organik madde yönünden zengin toprakları yeğler. Bitki için en uygun toprak pH'ı 6,5-7,5'tur. Lahana bitkisinden iyi sonuç almak için, fideleri aynı toprağa üç yıldan daha sık dikilmemelidir.

Toprak işleme: Fidelerin asıl yataklarına şaşırtılmasından 1-3 hafta sonra ilk çapala-ma, 3-4 hafta daha sonra da ikinci çapalama yapılır. İkinci çapalamadan l ay kadar sonra, gerekiyorsa bir çapalama daha yapılabilir. Lahananın toprağı olabildiğince yüzeysel işlenmeli, bitkinin toprağının sertlik ve bütünlüğü de olabildiğince bozulmamalıdır.

Sulama: Fidelerin asıl yataklarına şaşırtılmasıyla birlikte tutma oranlarını artırmak için sık sık ve bol bol sulama yapılmalıdır. Toprak ve hava koşullarına göre, çapalama işlemlerinden sonra sulama aksatılmadan sürdürülür.

Gübreleme: Lahana bitkisinden iyi sonuç alınması için toprağına, iyi yanmış çiftlik gübresi ile azot, fosfat ve potaslı kompoze fenni gübre verilmelidir.

Hasat (Derim): Lahana bitkisi, fidelerinin yataklarına dikiminden 25-35 hafta kadar sonra, iyice dolgunlaşıp sıkılaşmış olan başlarının keskin bıçakla kesilmesiyle hasat edilir.

Hastalık ve zararlılarıyla mücadele: Lahanalar, özellikle baş bağladıktan sonra, yaprak bitlerinin hücumuna uğrar. Bunlarla ve diğer hastalık ve zararlılarıyla mücadele edilmezse lahana sofra değerini yitirir. Bu nedenle lahanalara dadanan zararlı ve hastalıklarla, hiç zaman geçirilmeden, uzmanlara danışılarak ve uygun tarım koruma ilaçları kullanılarak zamanında, eksiksiz ve aksatılmadan ciddi bir mücadele sürdürülmelidir.

BEĞEN Paylaş Paylaş

Cevapla

BrookLyn

Kayıtlı Üye

29 Ekim 2008 Mesaj #3

Kayıtlı Üye

Lahana
Lahana bugün hem Türkiye'de, hem de dünyanın öbür ülkelerinde en çok yenen sebzelerden biridir. Bu bitki çok eskiçağlarda, Avrupa'nın güneybatı kesimlerinde kendiliğinden yetişen yabani lahanadan (Brassica oleracea) türetilmiştir. Aslında yabani lahana, yalnızca lahananın değil gene sebze olarak yararlanılan başka pek çok tarım bitkisinin de atasıdır. Bunların başında Brüksel lahanası, kara lahana, alabaş lahana, karnabahar ve brokkoli gelir.Turpgiller (Brassicaceae) familyasında yer alan yabani lahana yaklaşık 60 santimetreye kadar boy atabilen, açık sarı çiçekli, sert saplı ve geniş yapraklı bir bitkidir. Oysa bundan geliştirilen tarım bitkileri birbirinden çok değişik ve farklı özelliklere sahiptir. Nitekim bu farklılık bitkilerin sebze olarak yenen bölümlerinde de ortaya çıkar. Örneğin, lahananın ve Brüksel lahanasının üst üste binişerek sık bir baş oluşturan, kara lahananın ise baş oluşturmayıp, seyrek demetler halinde bulunan yaprakları yenir. Buna karşılık karnabahar, bitkinin etlenerek kalınlaşmış çiçekleridir. Brokkoli denen sebze ise karnabahar gibi çiçekleri yenen bir çeşittir. Alabaş lahana ise öbürlerinden farklı olarak yaprak ya da çiçekleri için değil gövdesinin alt bölümüne doğru geliştirdiği, şalgam benzeri yumruları için dikilir.

Lahananın yaprakları yukarı doğru büyüyemeyen bir gövdenin ucundaki sürgün ya da tomurcuğun etrafında üst üste kapanarak gelişir. Yapraklar bir yandan besin depolayıp etlendikleri için lahana genellikle yuvarlak biçimli sıkı bir baş halini alır. İşte bu yüzden lahanaya "baş lahana" da denmektedir. Lahananın başlıca kırmızı ve beyaz olmak üzere iki tipi vardır. Damarları oldukça kalın, yaprak katları ise çok sıkışık olan kırmızı lahananın yalnızca salata ve turşu yapılarak değerlendirilmesine karşılık, beyaz lahana en çok pişirilerek yenir, ayrıca turşusu da yapılır. Lahananın bileşiminde C vitamini, protein ve karbonhidratların yanı sıra kalsiyum, fosfor ve potasyum gibi bazı mineraller de bulunur.

Bir kış sebzesi olan lahana, serin iklimli ve iyi akaçlanmış verimli topraklarda kolaylıkla yetişir; dona karşı oldukça dayanıklıdır. Tohumdan çoğaltılan bir bitki olduğu için önce özel hazırlanmış fide yataklarında fideler üretilir, daha sonra bu fideler asıl yerlerine aktarılır. Ürün gelişimini tamamlayıp, sıkı başlar oluşturduğunda hasat edilir. Lahanalar en çok lahana sineği, lahana böceği ve tırtıl gibi bazı zararlılardan etkilenir. Lahana Türkiye'nin bütün bölgelerinde yetiştirilir. Yıllık üretim ortalama 500 bin ton dolayındadır. Türkiye'de pek az yetiştirilen Brüksel lahanası öteki çeşitlerden farklı olarak 60-90 cm arasında boylanabilen uzun ve dik gövdeli bir bitkidir. Gövdenin tepesinde toplanan yapraklar aşağıya doğru yerini gövde boyunca dizilmiş iri birer ceviz büyüklüğündeki lahanacıklara bırakır. Tek bir bitki üzerinde 30-40 başçık bulunabilir.

Kaynak: MsXLabs.org & Temel Britannica

BEĞEN Paylaş Paylaş