Mahmude (Convulvulus scammonia)

VIP VIP Üye

20 Ağustos 2013 Mesaj #1

VIP VIP Üye

Mahmude
MsXLabs.org & Vikipedi, özgür ansiklopedi

Alıntı

Kahkahaçiçeğigillerden, otsu, sarılıcı bir bitki (Convulvulus scammonia) ve bunun köklerinden çıkarılıp hekimlikte müshil olarak kullanılan reçine - zamk özelliğinde bir madde. Bitkinin yaprakları ok ucuna benzer, çiçekleri soluk sarıdır.

MsXLabs.org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi

Temmuz - Ağustos ayları arasında, sarımsı - beyaz renkli çiçekler açan, çok yıllık, otsu, sürünücü ve sütlü bir bitkidir. Gövdeleri ince, tüysüz ve sarılıcıdır. Yaprakları üç köşeli ve ok şeklindedir. Çiçekler, dalların ucunda 3-5 çiçekli durumlar yaparlar. Çiçek parçaları beşli olup, çan şeklindedir. Meyveleri saman renginde, tohumları köşeli ve siyahımtrak renklidir.

Kullanıldığı Yerler
Bitkinin kökü ve köklerinden elde edilen kurutulmuş usâre kullanılır. Kökler bir çakı ile çizilir, akan süt kaplarda toplanır ve güneşte kurutulur. Kökün yaşına ve toprağın cinsine göre verim değişiktir. Genellikle bir kökten 2-4 gram mahmûde elde edilir. Yaşlı köklerde verim fazladır. Saf mahmûde, sarımsı esmer renktedir. Mahmûde şeker, nişasta, müsilaj, tanen ve reçine ihtivâ eder. Müshil etkisi sebebiyle günde 0.30-0.50 gram hap hâlinde alınabilmektedir. Eskiden Osmanlı Devleti zamanında önemli bir ihraç maddesi idi. Şimdi azalmış olup nâdir olarak bulunmaktadır.

Mahmude ve Sağlık için Faydaları

Safi

SMD MiSiM

3 Ocak 2016 Mesaj #2

SMD MiSiM

MAHMUDE a. (ar. mahmude).
1. Huni biçiminde soluk sarı çiçekli, beyaz sütlü, tırmanıcı çokyıllık otsu bitki. (Eşanl. BİNGÛZÖTU.) [Bil. a. Convolvulus scammonia; sarmaşıkgiller familyası.]
2. Bu bitkinin kökü ve bu köklerden elde edilen kurutulmuş özsu. (Bk. ansikl. böl.)

—ANSİKL Mahmude Suriye, Kuzey Irak ve Anadolu’da oldukça yaygın bir bitkidir. Köklerinden ya çizilerek ya da parçalanıp sıkılarak elde edilen özsu güneşte kurutulur. Birinci şekilde elde edilen saf mahmude, İkincisine ikinci kalite mahmude denir. Mahmude esmerden siyaha kadar değişen renkte hafif kokulu ve özel lezzetli parçalar halindedir Eskiden Anadolu, Suriye ve Irak’ta elde edilirdi. Ticarette İzmir mahmudesi ve Halep mahmudesi olmak üzere iki tip mahmude bulunurdu. OsmanlI imparatorluğu zamanında önemli bir dışsatım maddesiydi. (1857 yılında yalnız İngiltere’ye 9 419 kg mahmude kökü satıldığı kayıtlıdır. Bu dönemde yıllık saf mahmude üretimi 400 kg kadardı.) Günümüzde Türkiye’de üretim yapılmamakta, onun yerine Avrupa’dan ithal edilen mekşika mahmudesi (And dağlarında yetişen ipomoea orizabensis türünün kökleri) "mahmude kökü” adıyla satılmaktadır.
Mahmude, bileşiminde nişasta, zamk, şekerler ve etkili madde olarak bir reçine bulunan ve bağırsaklarda müshil etkisi yapan bir maddedir. Müshil olarak dahilen günde 0,30-0,60 g’lık haplar halinde alınarak kullanılmaktadır.

Kaynak: Büyük Larousse