Vera Cooper Rubin

Vera Cooper Rubin

(d. 23 Temmuz 1928, Philadelphia, Pensilvanya - ö. 25 Aralık 2016, Princeton, New Jersey, ABD)
Karanlık madde ve galaksilerin dönüş hızlarına dair çalışmalarıyla tanınan ABD'li Astronom.

Vera Rubin, galaksilerin ilerlerken tahmin edilen kadar dönmediğini bulmuştu ve bunun, işin içinde karanlık madde denilen başka bir kuvvetin olduğunu söyleyen teoriyi desteklediğini savunuyordu.Normal madde evrenin yüzde 5’ini oluştururken, doğrudan gözlemlenemeyen karanlık maddenin, evrenin yüzde 27’sini oluşturduğu düşünülüyor. Bilim insanlarının, karanlık maddeyi daha iyi anlamak için, ne olduğundan ziyade ne olmadığına yoğunlaşmaları gerekiyor.

Rubin’in bilimsel başarıları arasında, “Gözlemsel kozmolojide öncü araştırma programları hazırladığı için” verilen ABD Ulusal Bilim Madalyası dahil, sayısız ödül ve onur ödülü vardır. Ayrıca ABD Ulusal Bilim Akademisi’ne seçilen ikinci kadın astronomdur. Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü’nden Sean Carroll ise 26 Aralık Pazartesi günü attığı tweet’te, Vera Rubin’in bir kadın bilimci olarak yolu boyunca önüne çıkan sayısız engelin üstesinden geldiğini belirten bir açıklamada bulundu.

Rubin’in astronomiye olan ilgisi genç bir kızken başladı. Babası, elektrik mühendisi Philip Cooper, onu amatör gökbilim toplantılarına götürürdü ve bir teleskop yapmasına yardım etmişti. Vera Rubin, 1995’te Amerikan Fizik Enstitüsü ile yaptığı söyleşide, anne ve babasının onun kariyer tercihini son derece destekleyici davrandığını söylemekle birlikte, babasının onun matematikçi olmasını istediğini, çünkü Vera’nın gökbilimci olarak yaşamasının hayatını zorlaştıracağı yönünde bir kaygı taşıdığını da belirtmişti.

1970’lerde, Washington Carnegie Enstitüsü’nde çekilen fotoğrafta, Vera Rubin bir ölçüm motoru kullanıyor. Rubin, 1948’de Vassar Koleji’nden mezun olduğunda, astronomi alanında uzmanlaşmak isteyen tek öğrenciydi. Princeton’da yükseklisans öğrencisi olmaya çalıştığında, kadınların üniversitenin astronomi programına girmesine izin verilmediğini öğrendi. Bunun üzerine yüksek lisansını Cornell Üniversitesi’nde yaptı.

Doktora derecesini de Georgetown Üniversitesi’nden aldıktan sonra, kâr amacı gütmeyen bir bilimsel araştırma merkezi olan Washington’daki Carnegie Enstitüsü’nde yıllarca çalışan birkaç öğretim üyesinden biri oldu. Rubin, kariyeri boyunca 200’den fazla galaksiyi inceledi. Carnegie Enstitüsü Başkanı Matthew Scott, “Vera Rubin, başarılı bir astronom olarak ulusal bir hazinedir ve genç bilim insanları için harika bir rol modelidir” dedi. Astronomi biliminin öncülerinden, karanlık madde için güçlü kanıtlar bulunmasına yardım eden Vera Rubin 25 Aralık 2016 Pazar günü, 88 yaşında hayatını kaybetti. Princeton Üniversitesi’nde yerbilimleri profesörü olan oğlu Allan Rubin, annesinin doğal nedenlerle öldüğünü belirtti.

Vera Rubin (Vera Florence Cooper)!

Çok miktarda karanlık maddenin varlığına dair kanıtlar sağlayan çığır açan gözlemler yaptı. Amerikalı astronom Fritz Zwicky 1933'te bir galaksideki yıldız kütlesini gözlemledi. Gözlemlediği olgunun gökadaların birbirinden ayrılmaması için yetersiz kaldığı ve galaksiyi bir arada tutan bir “eksik kütle” olması gerektiği sonucuna vardı.

1970'lerde Rubin, meslektaşı Kent Ford ile birlikte çalışarak sarmal gökadaların rotasyonunu ölçmeye başladı ve gökadaların dış kenarlarındaki yıldızların en azından merkez bölgelerdeki gibi hızlı bir şekilde dönerek Rubin'in beklentilerine ters düştüğünü gördü. Rubin, 60'tan fazla sarmal gökadayı inceledi ve orijinal gözlemlerinin her durumda ortaya çıktığını gördü. Önemli miktarda karanlık madde bulunması, bu bulgular için en makul açıklamayı sağlamıştır. Rubin, galaksilerin homojen olarak dağılmadığını, bunun yerine kümelerde bulunduğunu gösterdi.

Montgomery Koleji'nde ve Georgetown'da ders verdikten sonra, Rubin kariyerinin çoğunu geçirdiği Carnegie Institution'a (1965) katıldı. Kariyeri boyunca direnişle karşılaştı ve kadın bilimciler adına açık sözlü bir savunucuydu. Ulusal Bilimler Akademisi'ne kabul edilen Rubin'e Ulusal Bilim Madalyası verildi.

Kaynak: AnaBritannica