OLİMPİYAT OYUNLARININ BAŞLANGICI VE GELİŞMESİ
Atletizm branşları en büyük gelişmesini Eski Yunanda yaşamıştır. Yunanlılar fiziksel gelişimi önemli vazife olarak algılamışlardır. Atina ve Sparta’nın sahipleri Likurg ve Solon tarafından büyük destek (sportif) görmüşlerdir.
İlk Atletizm oyunları M.Ö. 1453 yılında Yunanistanda gerçekleştirilmiş ve bunlar olimpiyat oyunlarının öncüleri olmuşlardır. İlk olimpiyat oyunları (M.Ö. 776 ) her 4 yılda bir yapılmış. M.S. 393 İstanbul’da oturan Roma imparatoru 1. Theodosius oyunlara son vermiştir..
İlk Olimpiyat oyunları Elis kent devletinde tanrı Zeus’un onuruna başlangıçta yalnızca bir gün yapılırdı.(Ana Britanika) Yine bir başka görüşe göre o sıralarda efsanevi bir kahraman olarak adı hürmetle anılan Pelops’un hatırası için başladığını söylerler.(KORYÜREK, C.)
Toplam 293 olimpiyat düzenlenmiş. Bu da sporun Yunanlılar için ne kadar önemli olduğunu gösterir. Olimpiyuat oyunları zamanında her türlü savaşa son verilmiştir Yarışmalar özel stadlarda yapılırmış (Olimpiya, Delfi vs.)
Atletizmde ilk branş kısa mesafe koşusu olup pistin uzunluğu 192,25 m. eni 32 m. idi. (Ana Britanika) 14. Olimpiyattan sonra bu mesafenin iki mislinde yarışmalar uygulanmış ve 15. Olimpiyatta uzun mesafe koşuları da dahil edilmiştir. Mesafeler 1346m. 4613.5 m. arasında uygulanıp, 37. Olimpiyatta gençlerin de yarışmasına izin verilmiş, fakat mesafeler azaltılmıştır (3076m.)
18 Olimpiyatta pentetlonunda dahil edilmesi söz konusu
Pentatlonun 5 branşı sırası ile
1-) Disk Atma 2-) Uzun Atlama 3-) Cirit Atma
4-) Kısa mesafe koşusu 192,25 5-) Güreş(Der Sport Brockhaus)
Tüm yarışmacılar Uzun atlamada belirlenen bir barajı aşmak zorunda olup aşamayan elenmektedir.
Cirit atma müsabakasına katılmaya hak kazanmış, baraj geçen sporcular dört kişiye indirilmektedir.
3 Aşamada sürat koşusuna katılabilen dört atletten bir kişi elenir, daha sonraki
Disk atma branşında sayı ikiye indirilir ve
geriye kalan iki finalist aralarında olimpiyat şampiyonluğu için güreşirlerdi.
25 Kasım 1889 Baron Pierre de Coubertin ilk defa Modern Olimpiyat oyunlarından Fransa’da söz etmiş, ”Modern çağın gelişimine uymak için Olimpiyatları canlandırmalıyız” sözleri bazı dinleyicileri şaşırtmıştır.
1894 Yılının Haziran ayında “International Athletic Congress” adlı bir toplantıda kongrede ilkeler belirlendi ve Uluslararası Olimpiyat Komitesi kuruldu. Bu komite 1. Olimpiyatların 1896’da Atina’da yapılmasına karar vermiştir.
1896’da Atina’da yapılan İlk Olimpiyatlara 14 ülkeden yaklaşık 245 Erkek sporcu katılmıştır. İlk Olimpiyatlarda 12 atletizm branşı yapılmıştır.
1912’de 7 Haziranda Stockholm’de İ.A.A.F. kurulmuştur.
Görevleri: 1-) Üye ülkeler arası iyi ilişkiler kurması,
2-) Tüm dünyada atletizmin gelişmesi,
3-) Atletizmin kurallarının belirlenmesi, kararlar alıp ve yöntemlerin belirlenmesi,
4-) Dünya rekorlarının kabul edilmesidir.
1924’de Paris’te atletizmin kuralları kararlaştırılmıştır.
1928’de Amsterdam olimpiyat oyunlarında Bayanlar ilk defa 100m., 4x100m., 800m. yüksek atlama, uzun atlama, ve Disk atma branşlarında katılmışlardır
MODERN OLİMPİYATLAR
Baron Pierre de Coubertin’ in 1896 yılında öncülüğünü yaparak başlattığı, Modern Olimpiyat Oyunları bugün tam 106 yaşında. Modern Olimpiyat Oyunları’ndan önce Yunan Olimpiyatları’na benzer çeşitli oyunlar organize edildi. Ama hiçbiri devamlılık ve evrensel nitelik kazanmadı.Munc Wenlock Olimpiyat Oyunları 1850’da İngiltere’de yapıldı. Yunanistan 1830’ da Osmanlı İmparatorluğu’ndan ayrıldıktan sonra 1937 yılında yayınlanan bir kraliyet fermanı ile atletik olaylara endüstriyel sergilerin bir parçası olarak yasal statü kazandırılmıştır. Evangelos Zappas’ın verdiği mali destek ile ancak 1859 yılında koşu, disk, cirit,tırmanma ve güreşin yapıldığı Zappas Oyunları düzenlenmiştir. Daha sonra 1870, 1875 ve 1888 yıllarında da bu organizasyonlar gerçekleşmiştir.
Daha öncesinde 17. yüzyılda yine İngiltere’de Costwold Olimpiyatlarından söz edilmektedir. Bunun tarihi kesin olarak belli değildir. İngiliz Avukat Robert Dover, Kral I.James’in iziniyle ilk Costwold Olimpiyat Oyunları’nı Chipping Camden yakınlarında bir tepede düzenledi. Burada esas karşılaşmalar her ne kadar o dönemler Eski Yunun uygarlığına duyulan bir beğeni söz konusu olsa da İngiliz usulüydü. At yarışları, köpek ve tazılarla av gibi. Ayrıca, koşu, atlama, cirit ve çekiç atma,sopa ve çomak ile eskrim,güreş ve incik tekmeleme. Karşılaşmaların büyük bölümü asillerden, işçilere kadar herkese açıktı. Şampiyonlara sarı kurdelalar takılırdı. Karşılaşmalara ek olarak dans ediliyor, şarkılar söyleniyor, küçük tiyatro oyunları sergileniyordu.1636 yılında Dover ve oyunları için bir antoloji basılmıştı. 1644 yılındaki iç savaş, 1652’deki Dover’ın ölümünden sonraki iki kesinti hariç her yıl düzenli olarak yapıldı. 1660’da yeniden başladı. 1852’ye kadar kalite düzeyi her yıl değişti. Daha sonraları modern olimpiyatlara duyulan ilgi 1965’de Robert Dover Oyunları Derneği’nin kurulmasına yol açtı.
Bunlar olimpiyatların canlandırılmasına yönelik tek olaylar değildi. 1770’de Paris Champs de Mars’da, 1779’da Almanya’da Wörlitz-Dessau’de, 1830’da Polonya’da Posnan’da Grand Duchy’de,1834 ve 1836’da İsveç Ramlösa’da, 1844’de Montreal’de, 1853’de New York Franconi Hipodromu’nda ve 1893’de San Fransisco’da oyunlar düzenlendi.
Modern Olimpiyat Oyunları’nın gerçek meşalesini yakan Baron Pierre de Coubertin eski Yunan olimpiyatlarına hakim olan düşünceyi modern çağa uydurdu. Coubertin, Antik Olimpiyatlar’da kazanmak herşey iken, modern olimpiyatların felsefesini katılmak üzerine kurdu.
Antik Olimpiyatlar dini kökenli iken, modern olimpiyatlar laik nitelikli oluşturuldu.
Antik Olimpiyatlar’daki sadece hür Yunanlılar’ın katılabildiği ırkçılığı , modern olimpiyatlarda ortadan kaldırıldı. Uluslararası bir nitelik getirildi. Dil,din,renk, ırk ayrımı ortadan kaldırıldı.
Sadece erkeklerin katılabildiği Antik Olimpiyatlar yerine, kadınların da katılabildiği bir Modern Olimpiyatlar gündeme getirildi.
Sadece bir tek yerde dört yılda bir yapılan Antik Olimpiyatlar yerine, dört yılda bir dünyanın çeşitli ülkelerinin birinde yapılan Modern Olimpiyatlar doğdu.
Özet olarak Coubertin’in modern olimpiyatları bir devrim niteliğini taşıyordu.
Modern Olimpiyatlar 1896’ da Atina’ da başlatıldı. Bu Olimpiyatların başlatılması kararı 23 Haziran 1894’ de Paris Kongresi’nde alındı ve bu karar ile birlikte UOK (Uluslararası Olimpiyat Komitesi-IOC) kuruldu.
Çağdaş olimpiyatları başlatanlar kimlerdir?
