Amonyak hakkında bilgi verir misiniz?

Amonyak, formulü NH3 olan; azot atomu ve hidrojen atomundan oluşan renksiz ve keskin ve hoş olmayan kokuya sahip bir gazbileşiğidir.OH- iyonu içermediği halde zayıf baz özelliği gösterir. Gazlaşma gizli ısısı çok yüksek olduğundan sanayi tesislerinde soğutucu madde olarak da kullanılır. Molekül ağırlığı 17,0304 g/mol, 1 Atmosfer basıncında kaynama noktası -33.34 °C (239.81 K) dir.-78 derecede donduğundan oda koşullarında gaz halinde bulunur.Bileşikteki N atomu sp3 hibritleşmesi yapmıştır.Bağ yapmamış bir çift elektronu olduğundan molekül şekli üçgen piramittir.Bunun içinde polar bir moleküldür.Molekülleri polar olduğundan su içinde yüksek oranda çözünür.
İsmin kökeni eski mısıra dayanır.Amon tapınağını ısıtmada kullanılan deve tezeklerinden çıkan gazlardan, tapınağın duvarlarında,tavanında sofra tuzu gibi beyaz kristaller halindeki amonyum klorür yani nişadır birikmiştir.Buna da o dönemde "Amonun Tuzu" denilmiş.
Amonyak, gübre, ilaç, boya, parfüm gibi maddelerin sentezlenmesinde ilk aşamada kullanılmaktadır. Amonyak ayrıca temizlik maddelerinde de kullanılır. Amonyak canlılar için zehirli bir maddedir, kullanılırken dikkat edilmesi gerekir.
Amonyak kovalent bağlı bileşiktir.Ametal+Ametal bağıdır. Molekülleri polar olduğundan su içinde yüksek oranda çözünür. Amonyak molekülleri kendi aralarında olduğu gibi su molekülleri ile de zayıf hidrojen bağları oluşturur. Bu sebepten suda çok çözünür. 1 atm basınç ve 0 derecede 1 litre suda 1300 litre, 20 derecede ise 700 litre amonyak çözünür. Oda koşullarında doymuş amonyak çözeltisi yüzde 34 lük olup yoğunluğu 0,88 g/ml dir.
Piyasada amonyak adı altında satılan maddeler amonyağın sulu çözeltisi olan amonyum hidroksittir.
Temizlik malzemelerinde, patlayıcı ve gübre yapımında kullanılır

bayılan kişi, amonyak koklarsa, hemen ayılır.
pasta malzemesi olarak da kullanılır.

Renksiz ve çok keskin kokulu bir gaz olan amonyak, sulu çözelti halinde de aynı adı taşır. Bir azot ve hidrojen bileşiğidir. Çok eskiden Libya’da Ammon tapınağı yakınlarında hazırlandığı için, eski Mısır tanrısı Ammon’dan kinaye “Amonyak” diye isimlendirilmiştir. İlk kez pür amonyak gazı 1774 yılında İngiliz kimyacı Joseph Priestley tarafından yapılmıştır.
Amonyak gazı 10° ısı ve 6-7 atmosferlik basınç altında sıvı haline gelir. Kimyasal nitelik ve özelliklerini aşağıda belirtiyoruz :
Kimyasal simgesi (sembolü) : NH3
Özgül Ağırlığı : 0,64
Kaynama noktası (sıvı amonyak) : -33.5
Daha soğutulan amonyak,-74° de kitle halinde donar. Amonyak suda kolay erir. Günlük işlerde kullanılan amonyak % 10 oranında sulu bir eriyiktir. Amonyak oksijenle yakılırsa, su ve serbest azot meydana çıkar. Havagazı ve kok fabrikalarında , amonyak ikinci dereceden bir ürün olarak elde edilir. Bugün, endüstride hava azotundan sentetik olarak amonyak sağlanmaktadır. Bu yöntem Alman kimyacısı Haber tarafından bulunmuş ve Cari Bosch tarafından uygulandığı için Haber-Bosch yöntemi diye isimlendirilmiştir.
Hayvan cesetlerinin ve bitkilerin bozulup çürümesinden oluşan amonyak belli belirsiz bir oranla havada da bulunur. İnsan ve hayvanların vücudunda, proteinlerin parçalanmasıyla devamlı olarak amonyak meydana gelir. Bu amonyak idrarla dışarı verilir. Havadaki çok az oranda amonyak, yukarda değinmiş olduğumuz, gibi hayvansal ve bitkisel proteinlerin çürümesiyle yayılmaktadır.
Amonyak endüstride son derece önemli ve yaygın ölçüde kullanılan bir maddedir.. Yapay gübre olarak kullanıldığı gibi, basmacılakta, soda yapımında, soğutma işlerinde amonyaktan yararlanılır. Renksiz,keskin kokulu,gözleri yakan ve yaşartan,yakıcı lezzetli amonyak gazının tam bileşimi, ilk kez 1785 yılında Bertholler tarafından açıklanmıştır.
Amonyak çözeltisi, gümüş takımların temizlenmesine, kumaş lekelerinin çıkarılmasına yarar. Tıpta yakıcı olarak kullanılır. Bir bardak suya damlatılan birkaç damla amonyak en ileri ölçüde sarhoşluğu giderir. Amonyak gazı, asitlerle birleşerek alkalik tuzların bütün özelliklerini taşıyan buharlaşmış maddeler verir.

ya arkdaşlar amonyağın formülünü bilenler varsa lütfen yazsın

Amonyağın kimyasal formülü NH3'tür

AMONYAK NEDİR? HAKKINDA BİLGİ
Alm. Ammoniak (n), Fr. Ammoniaque (f), İng. Ammonia. Havadan hafif, renksiz, bazik özellikte bir gaz. Amonyak ve tuzları ticari üretimlerde ve işlemlerde çok geniş bir uygulama alanına sahiptir. Mesela gübre yapımında, patlayıcıların imalinde, soğutucularda ve klimada kullanılır. Bundan başka sentetik fiber imalatında, sulfa ilaç sentezinde, suyun saflaştırılmasında kullanılır. Kimyasal formülü NH3’tür.
Amonyak ortaçağda geyik boynuzundan elde edilirdi. Joseph Priestley, alkali hava dediği amonyak gazını; amonyum klorür (nişadır) ile kireçi ısıtarak elde etti (1774).
Tabiatta bulunuşu: Amonyak, atmosferde ve yağmur suyunda genellikle karbonat gibi eser miktarda bulunur. Ayrıca humusça zengin topraklarda, deniz suyunda, bitkilerde ve canlı sıvılarında (idrarda) bulunur. Sebze ve hayvan materyallerinin nitrifikasyonu (nitratlaşması) ile de meydana gelir.
Elde edilişi: Laboratuvarlarda, sodyum hidroksitin amonyum tuzları ile reaksiyonundan veya nitritlere su etki ettirmekle elde edilir. Çok miktarda amonyak, koklaştırma esnasında havagazı fabrikalarında elde edilir. Endüstride sentetik olarak elementlerinden (azot ve hidrojenden) de elde edilir. Elde edilen toplam amonyak miktarının % 85’i sentetik metodladır.
Özellikleri: Erime noktası -77,7 derece, kaynama noktası -33,4 derecedir. Amonyak molekülü, yapısı piramit şeklinde olan polar bir moleküldür. Sıvı amonyak su gibi çözücü özelliğe sahiptir. Amonyak ısıtıldığı zaman elementlerine ayrışır. Amonyağın oksitlenmesinden nitrat asidi elde edilir. Bu madde de gübre sanayiinin temelidir. Amonyak gazı suda çok çüzünür. Bu çözünmenin sonunda Amonyum (NH+4) iyonu ve hidroksit (OH-) iyonu meydana gelir.
Amonyum tuzları: Bu tuzlar, amonyak gazının veya sudaki çözeltisinin elde edilecek tuzun asidi ile reaksiyona girmesinden elde edilir.
Amonyum klorür: Nişadır olarak bilinen bu tuz amonyak gazına veya çözeltisine hidroklorik asidin etki ettirilmesiyle elde edilir.
NH3 + HCl ® NH4Cl
Amonyum klorür, tıpta üşütme ve öksürük tedavisinde, kuru pil yapımında, boya ve diğer amonyum tuzların imalinde kullanılır.
Amonyum nitrat (NH4NO3): Çok önemli bir azot gübresidir. Nem çekicidir. Gübre olarak imal edilirken içine kalsiyum karbonat, dolomit, amonyum sülfat, çözünebilen potasyum ve fosfor bileşikleri karıştırılır. Amonyum nitrat askeri gaye ile de imal edilir.
Amonyum sülfat (NH4)2SO4: Kömürden, gaz ve koklaştırma fabrikasyonu esnasında bol miktarda elde edilir. İyi bir azotlu gübredir. Az miktarda tıbbi maksatlar için de kullanılır.
Amonyum fosfat : Üç çeşit amonyum fosfat vardır:
1. (NH4)H2PO4 Primer amonyum fosfat.
2. (NH4)2HPO4 Sekonder amonyum fosfat.
3. (NH4)3PO4 Tersiyer amonyum fosfat.
Monoamonyum fosfat da denilen NH4H2PO4 bileşiği kabartma tozu olarak kullanılır. (NH4)H2PO4 (monobazik) ve (NH4)2HPO4 (dibazik) tuzları yanmaz kağıt imalinde, tekstil ve orman sanayiinde kullanılır.
Amonyak karbondioksit ile üre ve amonyum bileşiklerini verir.

Arkadaşlar benim merak ettiğim amonyak insan vücudunda gezirken nasıl insanı zehirlemiyor?