Ziyaretçi
Doğal destan ve yapay destan örnekleri verir misiniz?
Doğal Destanların Oluşumu:
Doğal bir destan üç aşamada oluşur: ilk aşamada bir ulusu derinden etkileyen, sarsan gerçek bir tarih olayı art arda gelen kuşakların hayal gücü ile genişler, derinleşir, nice efsanelere bürünür; olay yazılı olmadığı için her isteyen onu dilediği biçimde anlatır. İkinci aşamada, efsaneleşen bu tarih olayını değişik ozanlar şiir halinde söylerler. Son aşamada ise bir büyük destan ozanı çıkar, diğer ozanların söylediklerini derleyip toparlar, soylu bir üslupla destana son şeklini verir. Türk destanlarının çoğu son aşamaya kavuşamamış, ikinci aşamada kalmıştır.
Dünya Edebiyatının En Ünlü Doğal Destanları:
Yeni ve yakın çağlarda, herhangi bir tarih olayının bir ozan tarafından destan kurallarına uygun olarak yazılmış biçimine yapma destan denir. Bunlar bireysel yaratıma yaslanan, sanatsal amaçlı destanlardır. Yapısı, kurgusu ve öğeleri bakımından doğal destanlardan çok büyük ayrılıklar göstermez. Ancak doğal destanlar, ilkel biryaşamın ortak, sözel ve kendiliğinden oluşan ürünü olmasına karşın yapma destanlar, sonraki toplumlarda bireysel anlatım ve yaratmaya dayalı ürünlerdir. Yapma destanlarda toplumsal katkının yeri yoktur, bunlar tek bir sanatçının ortaya koyduğu yapıtlardır.
Doğal bir destan üç aşamada oluşur: ilk aşamada bir ulusu derinden etkileyen, sarsan gerçek bir tarih olayı art arda gelen kuşakların hayal gücü ile genişler, derinleşir, nice efsanelere bürünür; olay yazılı olmadığı için her isteyen onu dilediği biçimde anlatır. İkinci aşamada, efsaneleşen bu tarih olayını değişik ozanlar şiir halinde söylerler. Son aşamada ise bir büyük destan ozanı çıkar, diğer ozanların söylediklerini derleyip toparlar, soylu bir üslupla destana son şeklini verir. Türk destanlarının çoğu son aşamaya kavuşamamış, ikinci aşamada kalmıştır.
Sponsorlu Bağlantılar
Dünya Edebiyatının En Ünlü Doğal Destanları:
- İlyada ve Odysseia (Homeros), Yunan edebiyatı: Yunanlıların Troia Savaşı'na gidiş ve dönüşlerini anlatır.
- Şehname (Firdevsi), İran edebiyatı: İran-Turan mücadelelerini, İran'ın ulusal kahramanı Rüstem'in yiğitliklerini ve Büyük iskender'in İran'ı işgalini anlatır.
- Kalevela (Lönrot), Fin edebiyatı: Doğaya karşı savaşan Finlilerin erdemlerini, bilgeliklerini anlatır.
- Mahabharata, Hint edebiyatı : Kaurava'nın Pandavalara karşı savaşlarını, Krişna ve Arcuna'nın kahramanlıklarını anlatır.
- Ramayana, Hint edebiyatı: Ayadhya prensi Rama'nın yaşamını anlatır.
- Nibelungen, Alman edebiyatı: 5. yüzyılın ilk yarısındaki Hun-Germen savaşlarını anlatır.
- Boewulf, İngiliz edebiyatı: Yiğit Beovvulf ve arkadaşlarının bir canavarla mücadelesini anlatır.
- Igor, Rus edebiyatı: 12. yüzyılda Kıpçak Türkleriyle Rusların yaptıkları savaşları anlatır.
- La Cid, İspanyol edebiyatı: İspanyolların ulusal kahramanı Rodrigo'nun 11. yüzyılda Araplarla mücadelesini anlatır.
- Chansen de Röland, Fransız edebiyatı: Charlemagne döneminde Müslümanlarla yapılan savaşları anlatır.
- Oğuz Kağan, Türk edebiyatı: Hunların büyük hükümdarı Oğuz (Mete) Kağan'ın Orta Asya'da Türk birliğini nasıl kurduğunu anlatır.
- Bunlardan başka Sümerlerin Gılgamış, Japonların Şinto adlı destanları da ünlüdür
Yeni ve yakın çağlarda, herhangi bir tarih olayının bir ozan tarafından destan kurallarına uygun olarak yazılmış biçimine yapma destan denir. Bunlar bireysel yaratıma yaslanan, sanatsal amaçlı destanlardır. Yapısı, kurgusu ve öğeleri bakımından doğal destanlardan çok büyük ayrılıklar göstermez. Ancak doğal destanlar, ilkel biryaşamın ortak, sözel ve kendiliğinden oluşan ürünü olmasına karşın yapma destanlar, sonraki toplumlarda bireysel anlatım ve yaratmaya dayalı ürünlerdir. Yapma destanlarda toplumsal katkının yeri yoktur, bunlar tek bir sanatçının ortaya koyduğu yapıtlardır.
Dünya Edebiyatının En Ünlü Yapma Destanları
- Aeneis (Vergilius), Latin edebiyatı: Troia hükümdarı Priamos'un yeğeni Aeneis'in Roma'yı kurması anlatılır.
- Henriade (Voltaire), Fransız edebiyatı: 16. yüzyıldaki din ve mezhep savaşları anlatılır.
- Os Lusiadas (Camoens), Portekiz edebiyatı: Vasco de Gama'nın seferleri anlatılır.
- Kaybolmuş Cennet (J. Milton), İngiliz edebiyatı: Âdem'le Havva'nın cennetten yeryüzüne inişleri anlatılmıştır.
- Kurtarılmış Kudüs (T. Tasso), İtalyan edebiyatı: I. Haçlı Seferi’nde Kudüs’ün alınışı (1909)
- Çılgın Orlando (Ariosto), İtalyan edebiyatı: Charlemagne döneminde Hıristiyanlarla Müslümanlar arasında geçen savaşlar anlatılır.
- İlahi Komedya (Dante), İtalyan edebiyatı: Öteki dünyada (ahirette) Dante'nin yaptığı 7 günlük bir gezi anlatılır.
- Üç Şehitler Destanı (F. H. Dağlarca), Türk edebiyatı: Kurtuluş Savaşı'ndan bazı olaylar anlatılır...
DEVAMI >>>> Destan Nedir
Son düzenleyen perlina; 7 Nisan 2017 13:42