Fiillerin anlam özellikleri nedir?

Misafir

Ziyaretçi

7 Mart 2012 Mesaj #1

Ziyaretçi

Fiillerin anlam özellikleri nedir? Örneğin düşünmek ne fiilidir?

EN İYİ CEVABI _kelebek_ verdi

Alıntı

Misafir adlı kullanıcıdan alıntı

Fiillerin anlam özellikleri nedir? Örneğin düşünmek ne fiilidir?

Düşünmek, durum fiilidir.

Sponsorlu Bağlantılar

Fiillerin Anlam Özellikleri
Fiiller anlam özelliklerine göre iş, oluş ve durum bildirirler.

1- İş (Kılış) Fiilleri
Öznenin iradesiyle, bir nesne üzerinde gerçekleşen, öznenin nesneyi etkilediğini ve o nesnenin de etkilendiğini gösteren fiillerdir.

Ör: Bilgisayarı çocuklar bozdu.
Fiil “bozdu”dur. “Kim bozdu?” dersek “çocuklar” cevabını alırız, “Neyi bozdu?” sorusuna da “bilgisayarı” cevabını alırız. Yapılan iş bilgisayar nesnesi üzerinden gerçekleşmiştir.

İş fiilleri “kimi” ve “neyi” sorularına cevap verir.

Ör: taşıyor, yazdık, açmalıyız, anlatsak, görelim, bilmişler, siliyordu, vb.

2- Durum (Hareket) Fiilleri
Eylemde nesnenin etkilenmediği fiillerdir. Durum fiilleri “kimi” ve “neyi” sorularına cevap vermezler. Öznenin süreklilik gösteren bir durumunu anlatan fiillerdir.

Ör: Sınıfın ortasında durmuş.
Fiil “durmuş”tur. “kimi” ve “neyi” sorularına cevap alamayız. “Durma” belli bir süre devam etmektedir.

Ör: Uyumak, uyanmak, ölmek, susmak, oturmak, yatmak, uzanmak...

3- Oluş Fiilleri:
Bunlar da bir nitelik değişikliği, yani bir durumdan başka bir duruma geçildiğini veya geçilmekte olduğunu bildirirler.Gerçekleşmelerinde öznenin doğrudan etkisi yoktur.
Daha çok “kendiliğinden olma” söz konusudur.

Ör: Bahçedeki ağaçlar yeşermiş.
“yeşerme” ağacın bir etkisi yoktur. Yeşerme kendiliğinden olur.

Ör: Solmak, büyümek, bayatlamak, yeşermek, uzamak...

BEĞEN Paylaş Paylaş

Cevapla

_kelebek_

Ziyaretçi

7 Mart 2012 Mesaj #2

Ziyaretçi

Bu mesaj 'en iyi cevap' seçilmiştir.

Alıntı

Misafir adlı kullanıcıdan alıntı

Fiillerin anlam özellikleri nedir? Örneğin düşünmek ne fiilidir?

Düşünmek, durum fiilidir.

Sponsorlu Bağlantılar

BEĞEN Paylaş Paylaş

Cevapla

Candy_Girl

Ziyaretçi

7 Mart 2012 Mesaj #3

Ziyaretçi

Fiiller, iş, oluş, durum ve hareket bildiren sözcüklerdir.

ÖRNEK: “Yürü, gidelim; bu iş olmaz.” dedi.
Fiillerin sonuna “-mek, -mak” ekleri getirildiğinde anlamlı olur.
ÖRNEK:
*Bu akşam kardeşinin yanına var. (Eylem)
*Kardeşimin güzel bir evi var. (İsim)

Fiiller anlamlarına göre üçe ayrılır:
1) Nesne alan, iş yani hareket bildiren ve “neyi, kimi” sorularına cevap veren fiiller kılış fiilleridir
ÖRNEK:
*Bu işi olsa olsa sen yaparsın.
*Baba koruk yer, oğlunun dişi kamaşır.
*Yemeğin tadını çok beğendik.
*Mum dibine ışık vermez, derler.

2) Nesne almayan, öznenin içinde bulunduğu durumu gösteren fiiller durum fiilleridir.
ÖRNEK:
*Su uyur, düşman uyumaz.
*Can çıkar, huy çıkmaz.
*Teyzesi bize dün sabah geldi.

3) Kendiliğinden ve zaman içinde gerçekleşen fiiller oluş bildirir, bunlar oluş fiilleridir.
ÖRNEK:
*Yine yeşillendi fındık dalları.
*Genç yaşta ağardı saçlarım.
*Korkudan beti benzi sararmış.

Bu eylemler “değişerek yeni bir görünüm kazanma” anlamı verir.
ÖRNEK:
*Elleri, ayakları kabarmıştı.
*Denize gidince epey bronzlaşmış.

Fiiller “-me,- ma,-mez , maz” ekleriyle olumsuz yapılabilir.
ÖRNEK:
*Gülme komşuna, gelir başına.
*Kaz gelecek yerden tavuk esirgenmez.
*Yoldan kal, yoldaştan kalma.

Geniş zaman eki olumsuz yapıldığında “-mez –maz” olarak değişir.
ÖRNEK:
*Nuh der, peygamber demez.

Fiiller tekil ve çoğul tüm kişilere göre haber ve dilek kipleriyle çekimlenebilir.
ÖRNEK:
*Ben hazırlandım, artık gidebiliriz; dedi.
*Erken yatın, yarın işe gideceğiz.

Şart kipiyle çekimlenmiş fiiller yan cümlenin yüklemi olabilir.
ÖRNEK:
*Erken gelirse birlikte gidelim.

“-yor” eki yerine “-mekte,- makta” eki de kullanılabilir.
ÖRNEK:
*O zamanlar büyük bir şirkette çalışmaktaydım.

Haber kipleri “zaman”anlamı taşır, dilek kipleri “zamn” anlamı taşımaz.
ÖRNEK:
* Şimdi polisler gelecek, artık çıkalım .

Çekimli fiil sorulduğunda “kip,kişi, olumsuzluk” ekleri alabilen ve yüklem olan fiiller anlaşılır.
ÖRNEK:
*İçimden şu zalim şüpheyi kaldır.
*Ya sen gel ya beni yanına aldır.
*Mecnunum, Leylamı gördüm
Bir kerecik baktı geçti
Ne sordum ne de söyledi
Kaşlarını yıktı, geçti

Cümledeki yargı sayısı sorulduğunda “çekimli fiiller, fiilimsiler ve ek – eylem alarak yüklem olmuş ad soylu sözcükler” sayılır.
ÖRNEK:
*Garibim, namıma Kerem diyorlar.
Hastayım, derdime verem diyorlar.
Aslımı el almış, harem diyorlar

*Maraşlı Şeyhoğlu Satılmış’ım ben
Senin dudakların pembe, ellerin beyaz
Al, tut ellerimi bebek, tut biraz

BEĞEN Paylaş Paylaş

Cevapla

nicely

VIP VIP Üye

26 Eylül 2013 Mesaj #4

VIP VIP Üye

Alıntı

Misafir adlı kullanıcıdan alıntı

"Yağmur Yağması" fiili ne tür fiildir?

Oluş Fiilleri: Bu fiillere “doğa fiilleri” de denir. Oluş fiillerinde kendi kendine olma anlamı vardır. Bu fiiller aslında gizli bir güç tarafından gerçekleştirilir. Bu fiillerin gerçekleşmesi irademize (isteğimize) bağlı değildir. Yağ-, es-, yeşer-, kızar-, acık-, gürle-...

Örnek Soru:
Aşağıdaki cümlelerin yüklemi olan fiillerden hangisi “oluş” bildirmektedir?
A) Sizi çok seviyoruz.
B) Bir de şu soruyu çözsene.
C) Çocuklar ne güzel de oynuyorlar.
D) Sen ne kadar da büyümüşsün, ufaklık!

[Cevap: A’da sev(mek) için birine ihtiyaç vardır. B’de, çöz(mek) için soruya ihtiyaç vardır. Her iki fiil de kılış bildiriyor. C’de oyna(mak) durum bildirir. D’de ise büyü(mek) irademizin dışında olur, biz istediğimiz için büyümeyiz. Cevap D’dir.

BEĞEN Paylaş Paylaş

Birbirimize tutundukça ;Bıçakların ucu kapanacak.. ~ Smiley9

Cevapla

Misafir

Ziyaretçi

4 Kasım 2014 Mesaj #5

Ziyaretçi

İş kılış fiilleri
1- İş veya hareket bildiren fiillerdir.
2- Bu fiillerin yapılışında öznenin doğrudan etkisi vardır.
3- Nesne alırlar ''kimi,neyi'' sorularına yanıt verirler.
ÖRNEK: O eski evi, şirin bir yuva yaptılar. ("yaptılar" iş kılış fili.)

Durum fiilleri
1- Öznenin özelliğini yada içinde bulundurduğu durumu bildiren fiillerdir.
2- Bunlar bir durumdan kalma,bir durumdan başka duruma geçme anlamı taşıyan fiillerdir.
3- Nesne olamazlar yani neyi kimi sorusuna yanıt (cevap) veremezler.
ÖRNEK: Öğrenciler yerlerinde oturuyor. ("oturuyor" durum fiili.)

Oluş fiilleri
1- İnsan iradesi dışında gerçekleşen fiillerdir gerçekleşmeleri bir zamana bağlıdır.
2- Öznede kendiliğinden oluşan değimleri bildirir.
ÖRNEK: Baharla birlikte her yer yeşerdi. ("yeşerdi" oluş fiili).

BEĞEN Paylaş Paylaş

Cevapla

Fiillerin anlam özellikleri nedir?

Benzer Konular

Benzer Konular

MsXLabs Üye Girişi

Fiillerin anlam özellikleri nedir?

Benzer Konular

Benzer Konular