Bataklık ekosisteminde hangi canlılar yaşar?

Bataklık ekosisteminde hangi canlılar yaşar?

Hırvatistan’da Bir Kuş Cenneti: CRNA MLAKA
Bataklıklar, çok fazla biyolojik çeşidin barındığı, kuşlarının yuva yaptığı, balıkların yumurta bıraktığı, suların doğal olarak temizlendiği çok önemli ekosistemlerdir. Ayrıca sera etkisine neden olan karbondioksiti atmosferden alarak, oksijen olarak zenginleştirilmiş şekilde geri verir ve iklim değişikliğinin neden olduğu etkileri azaltır. Bataklıklar için ‘tabiatın böbrekleri’dir diyebiliriz. Bunun yanında turistlik geziler için cazibe merkezi haline gelmektedirler.

Hırvatistan’ın başkenti Zagreb yakınlarında yer alan Crna Mlaka bataklıkları, 18 Ocak 1993’te “Özel Kuş Koruma Bölgesi” olarak ilan edilmiştir. Soyları tehdit altında olan 146 Avrupa su kuşunun bu bölgede yaşamlarını sürdürmeleri nedeniyle uluslararası bir kategori olan Önemli Kuş Alanı (Ã?KA)’nda listelenmiştir. Crna Mlaka’daki bu bölge 1975’te oluşturulan Ramsar Uluslararası Öneme Sahip Sulak Alanlar Listesi’ne ilave edilmiştir.

Tipik bir bataklık ekosistemi olan Crna Mlaka, Zagrep’in 14 km güneydoğusundaki Kupa nehri vadisindeki yer almaktadır. Bölgenin toprağı, birikme ve tektonik hareketler sonucu oluşmuş alüviyonlu bir yapıya sahiptir. Nehirler tarafından depolanan çökeltiler, bazı yerlerde 10 m kalınlığa ulaşır. 687 km2’lik alanı kaplayan bölge, çok sayıda balık içeren göller, kanallarla birbirine bağlı bataklıklar ve bunun yanı sıra meşe ve kızılağaçlara sahiptir.

Bölge, ılıman Avrupa iklimine sahiptir. Sonbahar başında yaprakların kırmızıya dönmeye başlaması harikulade bir görüntü oluşturur. Farklı kuş ve bitki türleri içeren değerli bir bataklık ekosistemi olmasının yanısıra Crna Mlaka; nadir ve nesli bütün Avrupa’da tükenme tehlikesi altında olan su samurunun yaşadığı bir alandır. Bataklık kuşlarının bolluğu Crna Mlaka’nın bariz bir özelliğidir.

Bugüne kadar 235 farklı göçmen ve göçmen olmayan kuş türü kayıt edilmiştir. Avrupa için nadir bu kadar kuşun bir arada bulunması, kuş bilimcilere kuşların yaşamını yıl boyunca özellikle yavrulama dönemleri olan Nisan-Ağustos aylarında, incelemeleri için güzel bir fırsat oluşturmaktadır.

Bu bölgenin önemli olmasının nedeni çok sayıda göç etmeyen kuş için hayatlarına devam etme ve ayakta kalmaları için yaşam alanı oluşturması yanında, aynı zamanda Orta ve Kuzey Avrupa göçmen kuşlar için de eşsiz bir ekosisteme sahip olmasıdır. Zagreb şehrinin canlı günlük yaşamının hemen yanıbaşında, Avrupa’da soyu tehdit altındaki pekçok tür yavrulamakta, besin bulmakta, korunmakta ve dinlenmektedir.

Hırvatistan’da tehdit altındaki türlerden Crna Mlaka’da göllerde yuva yapan bazı kuşlar şunlardır: Bahri (Podiceps cristatus), Küçük batağan (Tachybaptus ruficollis), Küçük balaban (Ixobyrchus minutus), Pasbaş patka (Aythya nyroca), Sakarmeke (Fulica atra), Sazbülbülü (Acrocephalus spp.) ve diğ. Yazları, bu göllerde ve civarında yuva yapan ve beslenen bazı türler: Gece balıkçılı (Nycticorax nycticorax), Akkuyruklu kartal (Haliaetus albicilla), Erguvani balıkçıl (Ardea purpurea), Gri balıkçıl (Ardea cinerea) ve diğerleri sayılabilir.

Büyük akbalıkçıl (Egretta alba) ve Gri balıkçıl (Ardea cinerea) gibi türlere ormanlık alanlarda rastlanmaktadır. Bunlar gibi Kara leylek (Ciconia nigra), Akkuyruklu kartal (Haliaetus albicilla), Küçük orman kartalı (Aquila pomarina) gibi bazı türler ağaçlara yuva yaparken, Bayağı atmaca (Accipiter nisus), Ã?akır kuşu (Accipiter gentilis), Saz delicesi (Circus aeruginosus) ve Kara çaylak (Milvus migrans) gibi bazı türler ise açık alanlara yuva yapmayı tercih etmektedir.

Crna Mlaka bölgesindeki temel bilimsel araştırma aktiviteleri şunlardır: Türlerin envanterlerinin çıkarılması, bataklık kuşlarının yaşam biçimlerinin araştırılması, bu kuşların yuva alanlarının korunması ve bu harikulade dünyanın tanıtılması. Crna Mlaka’ya yapılan bir foto safari, mevsim ne olursa olsun, unutulmaz bir deneyimdir. Bataklık kuşlarının fotoğraflarını çekerken, onların yaşamları hakkında da pek çok şey öğreniyoruz. Günümüz türleri hakkında pek çok veri toplayıp, nadir türler hakkında deneysel araştırma yapmanın tadına varıyoruz. “Doğanın Böbrekleri” olan harikulade bataklık ekosistemlerinin değerini bütünüyle anlayıp, varlıklarının kıymetini bilmeyi diliyoruz

Kuşların korunması için tahsis edilmiş olan Crna Mlaka bölgesine olan ziyaretten sonra, kentsel yaşamın yakınlarında bu gibi alanların korunması ve devamlılığının sağlanması gerektiği açıkca ortaya çıkmaktadır.