Arama

Fiillerde anlam kayması nedir?

En İyi Cevap Var Güncelleme: 26 Ocak 2015 Gösterim: 2.743 Cevap: 2
Misafir - avatarı
Misafir
Ziyaretçi
3 Kasım 2014       Mesaj #1
Misafir - avatarı
Ziyaretçi
Fiillerde anlam kaymasını anlatır mısınız?
EN İYİ CEVABI ThinkerBeLL verdi
Alıntı
Misafir adlı kullanıcıdan alıntı

Fiillerde anlam kaymasını anlatır mısınız?

Fiil çekimlerinde kullanılan kip ve zaman ekleri her zaman kendi anlamlarında kullanılmaz. Bu ekler birbirlerinin yerlerine de geçebilir. Elbette bu, cümlenin anlamıyla ilgilidir. Kısaca, cümlede yüklemin çekimlendiği kip veya zamanla işin yapıldığı kip veya zamanın farklı olmasına anlam kayması denir.

Sponsorlu Bağlantılar
* Kip eklerinin görevi dışında, başka bir kip ekinin yerine kullanılmasıyla oluşur.
* Bileşik zamanlı fiillerde anlam-zaman kayması olmaz.
* Dua ve dileklerde genelde görülür.

Zaman kaymasının olduğu cümleler anlamca bozuk değildir. Bu sadece Türkçe’nin bir söyleyiş zenginliğidir.


Örnek:
“Sizi yarın burada bekliyorum.”
^ Cümlesinde “bekliyorum” yüklemi şimdiki zamanla çekimlendiği halde iş “yarın” yani gelecek zamanda yapılacaktır. Öyleyse burada zaman kayması vardır.

Bazı cümlelerde ise haber kipleri dilek kipleri yerine kullanılır.
Örnek:
“Bu cami de bize Selçuklulardan kalma bir eser olacak.”

^ Cümlesinde gelecek zaman, gereklilik kipi (olmalı) anlamında kullanılmıştır.


Bazen dilek kipleri de birbirleri yerine kullanılır.
Örnek:
“Gelsen de şu işleri birlikte yapsak.”
^ Cümlesinde şart kipi, istek anlamında kullanılmıştır.

Örnekler:
Genelde kullanılan hali (Aslında anlatılmak/söylenmek istenen)
Yarın maça gidiyor muyuz? (Aslında “gidecek miyiz?” olmalı.)
Bu yıl ÖSS haziran ayında yapılıyor. (Aslında “yapılacak” olmalı.)
Akşamları erken yatıyorum. (Aslında “yatarım.” olmalı.)
Küçük yaştayken futbol oynamaya başlıyor. (Aslında “başlamış.” olmalı.)
Hoca bir gün ağaca çıkar. (Aslında “çıkmış.” olmalı.)
Her şey gönlünüzce olsun. (Aslında “ola.” olmalı.)


ThinkerBeLL - avatarı
ThinkerBeLL
VIP VIP Üye
5 Kasım 2014       Mesaj #2
ThinkerBeLL - avatarı
VIP VIP Üye
Bu mesaj 'en iyi cevap' seçilmiştir.
Alıntı
Misafir adlı kullanıcıdan alıntı

Fiillerde anlam kaymasını anlatır mısınız?

Fiil çekimlerinde kullanılan kip ve zaman ekleri her zaman kendi anlamlarında kullanılmaz. Bu ekler birbirlerinin yerlerine de geçebilir. Elbette bu, cümlenin anlamıyla ilgilidir. Kısaca, cümlede yüklemin çekimlendiği kip veya zamanla işin yapıldığı kip veya zamanın farklı olmasına anlam kayması denir.

Sponsorlu Bağlantılar
* Kip eklerinin görevi dışında, başka bir kip ekinin yerine kullanılmasıyla oluşur.
* Bileşik zamanlı fiillerde anlam-zaman kayması olmaz.
* Dua ve dileklerde genelde görülür.

Zaman kaymasının olduğu cümleler anlamca bozuk değildir. Bu sadece Türkçe’nin bir söyleyiş zenginliğidir.


Örnek:
“Sizi yarın burada bekliyorum.”
^ Cümlesinde “bekliyorum” yüklemi şimdiki zamanla çekimlendiği halde iş “yarın” yani gelecek zamanda yapılacaktır. Öyleyse burada zaman kayması vardır.

Bazı cümlelerde ise haber kipleri dilek kipleri yerine kullanılır.
Örnek:
“Bu cami de bize Selçuklulardan kalma bir eser olacak.”

^ Cümlesinde gelecek zaman, gereklilik kipi (olmalı) anlamında kullanılmıştır.


Bazen dilek kipleri de birbirleri yerine kullanılır.
Örnek:
“Gelsen de şu işleri birlikte yapsak.”
^ Cümlesinde şart kipi, istek anlamında kullanılmıştır.

Örnekler:
Genelde kullanılan hali (Aslında anlatılmak/söylenmek istenen)
Yarın maça gidiyor muyuz? (Aslında “gidecek miyiz?” olmalı.)
Bu yıl ÖSS haziran ayında yapılıyor. (Aslında “yapılacak” olmalı.)
Akşamları erken yatıyorum. (Aslında “yatarım.” olmalı.)
Küçük yaştayken futbol oynamaya başlıyor. (Aslında “başlamış.” olmalı.)
Hoca bir gün ağaca çıkar. (Aslında “çıkmış.” olmalı.)
Her şey gönlünüzce olsun. (Aslında “ola.” olmalı.)


BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
Tanrı varsa eğer, ruhumu kutsasın... Ruhum varsa eğer!
mine - avatarı
mine
Ziyaretçi
26 Ocak 2015       Mesaj #3
mine - avatarı
Ziyaretçi
Zaman kayması nedi
Şimdiki zaman gelecek zaman nedir

Benzer Konular

20 Aralık 2014 / kalomira_25 Türkçe Dil Bilgisi
6 Aralık 2011 / Misafir Cevaplanmış
28 Ocak 2010 / bi quan Edebiyat
26 Kasım 2014 / Firuze Cevaplanmış