Arama

Yeryüzü Şekilleri - Ova

Güncelleme: 25 Şubat 2016 Gösterim: 14.598 Cevap: 4
asla_asla_deme - avatarı
asla_asla_deme
VIP Never Say Never Agaın
15 Kasım 2008       Mesaj #1
asla_asla_deme - avatarı
VIP Never Say Never Agaın


Sponsorlu Bağlantılar
OVA, denizden yüksekliği genellikle birkaç yüz metreyi geçmeyen, geniş bir alana yayıl­mış toprak yüzeylere denir. Antarktika dışın­daki tüm kıtalarda ovalara rastlanır. Kuzey Amerika çayırlıklarında olduğu gibi, bazı yerlerde toprak yumuşak bir eğimle kilomet­reler boyunca yavaş yavaş yükselerek 1.000 metreye ulaşır. Yüzeyinin denizden yüksekli­ği 2.000 metreyi bulan, hatta geçen ovalar da vardır. Türkiye'de Erzurum ve Hakkâri ova­ları buna örnektir. Avustralya'nın iç kesimle­rinin büyük bir bölümü, Great Dividing Sıradağlaı ı'ndan uzak batıdaki yaylalara ka­dar geniş ve çöl görünümlü bir ovadır. Fransa-ispanya sınırındaki Pirene Dağları'ndan başlayan ve Avrupa'nın kuzeyi ile Asya üze­rinden dünyanın çevresinin yarısını dolaşarak Bering Denizi'ne kadar uzanan alan da bir ovadır. Genellikle deniz düzeyinden yüksekte olan, dik yamaçlarla sınırlanmış ovalara yayla ya da plato adı verilir . Ovaların çoğu denize doğru yavaş yavaş alçalır.
Ovalarda akarsular yüzeyden akar. Yayla­lardaki gibi derin yatakları yoktur. Düz ya da düze yakın ovalar, ırmakların taşıdığı alüv­yonların birikmesiyle ortaya çıkar. Kuzey İtalya'da Po Irmağı'nın oluşturduğu Lombardiya Ovası, Türkiye'de ise Çukurova, Bafra ve Çarşamba ovaları buna örnektir. Irmaklar, buz kütleleri, buzullar ve rüzgârla toprağın aşınması da ovaların oluşmasına yol açabilir
Ovalar coğrafi konumlarına göre kıyı ovası ve karasal ova adıyla kabaca ikiye ayrılır. Ayrıca bitki örtülerine göre de farklı sınıflara ayrılabilir. Örneğin kuru ve otsu bitkili ovala­ra bozkır denir. Çayırlarda bozkırdakilerden daha kısa ama daha nitelikli ot yetişir. Savan­lar ise uzun otsu bitkiler ve seyrek ağaçların bulunduğu ovalardır. Irmak havzalarındaki ormanlık ovalara selva adı verilir. Düzgün yüzeyleri ve tarıma elverişli topraklan nede­niyle ovalar yüzyıllardan beri başlıca yerleşim merkezleri olmuştur.

MsxLabs & TemelBritannica

BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
Son düzenleyen Safi; 22 Şubat 2016 18:46
Şeytan Yaşamak İçin Her Şeyi Yapar....
Misafir - avatarı
Misafir
Ziyaretçi
1 Mart 2010       Mesaj #2
Misafir - avatarı
Ziyaretçi
Ova
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Sponsorlu Bağlantılar

Ova veya düzlük coğrafyada, deniz yüzeyine göre değişik yüksekliklerde olan az eğimli yerlere verilen isimdir. Düzlükler çiftçiliğe yaylalardan veya dağlardan daha elverişlidir. Birikinti ovaları (Alüvyonlu düzlük) uzun süreler boyunca dağlardan gelen nehirlerin biriktirdiği alüvyonlu topraklarla oluşmuş yeryüzü şekilleridir.

BAZI DÜZLÜKLER

  • Avustralya Düzlükleri
  • Canterbury Düzlükleri, Yeni Zelanda
  • Great Düzlükleri, ABD
  • Hint-Gangetik Düzlükleri
  • Kanto Düzlüğü, Japonya
  • Nullarbor Düzlüğü, Avustralya
  • Huzistan Düzlüğü, İran
  • Mazandaran Düzlüğü, İran
  • Salisbury Düzlüğü, İngiltere
Ovalarımız

  • Otlak
  • Yayla
  • Savana
  • Bozkır
  • Büyük çayırlık
  • Selva
  • Veld
  • Kıyısal düzlük
  • Bafra Ovası
  • Çarşamba Ovası
  • Sakarya Ovası

Mira - avatarı
Mira
VIP VIP Üye
18 Mayıs 2012       Mesaj #3
Mira - avatarı
VIP VIP Üye
Ova
MsXLabs.org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi

Geniş ve düz arazidir. Jeomorfolojik oluşum modellerine göre ovalar, aşınma, alüvyon birikimi, körfezlerin dolması sonucu oluşmuş olabilirler. Yer açısından ovalar denize yakın yerlerde deltalar hâlinde ya da bazı büyük ırmakların yol açtığı aşındırmalar sonucunda oluşan vadiler biçiminde bulunurlar. Deniz kıyısında oluşan ovaların yükseklikleri azdır; ama iç bölgelerde tepeler ya da platolar arasındaki tektonik çöküntülerde de çeşitli yüksekliklerde ovalar oluşabilmektedir. Ovalar, düz ve işlenmesi kolay olmaları nedeniyle insanların yerleşimleri bakımından büyük bir önem taşırlar.
theMira
Safi - avatarı
Safi
SMD MiSiM
23 Şubat 2016       Mesaj #4
Safi - avatarı
SMD MiSiM
Ova nedir?Ad:  ova1.jpg
Gösterim: 3011
Boyut:  23.8 KB
Vadilerle yarılmamış, düz ve geniş topraklara denir. Yüksek veya alçak olabilir. «Birikim ovaları» ve «aşınım ovaları» olmak üzere İki türü vardır, ilki akarsuların ve dalgaların taşıdıkları molozlardan meydana gelir. İkincisi ise yine akarsuların aşındırması ile meydana gelmiş düzlüklerdir. Ovalar akarsuların taşıdığı alüvyonların birikmesi sonucu oluştuğu için verimli topraklardır.
Tarım faaliyetleri için oldukça elverişli olduğundan bu bölgelerde yerleşim de çoktur. Maden suları ve sıcak su kaynakları yönünden zengindirler. Yerkabuğunun hareketli zeminlerinde bulundukları için deprem yönünden tehlikelidirler. Türkiye’nin yüzey şekillerine bağlı olarak ovaların batıdan doğuya doğru yükseltileri artmaktadır.
Yeryüzü şekilleri bugünkü halini milyarlarca yıl boyunca geçirdiği değişimler sonucunda almıştır. Her bir jeolojik zamandafarklı yeryüzü hareketleri ve farklı yeryüzü şekilleri oluşmuştur. Zaman içerisinde depremler, akarsular, buzullar ve rüzgarlar gibi dış kuvvetler yeryüzünün şekillenmesinde etkili olmuştur.
Bu değişimler neticesinde ovalar, platolar ve dağlar oluşmuştur. Oluşumlarına ve yapısına göre farklı isimler alan yeryüzü şekillerinden birisi de ovalardır. Ovalar tarımsal faaliyetler için oldukça verimli topraklardır. Ovanın platolardan farkı ise; platolar akarsular tarafından derin bir biçimde yarılmış yüksek düzlüklerken, ovalar etrafına göre daha çukurda kalmış arazilerdir.
Platolar yüksekte kaldıklarından tarım için ideal yerler değildir. Buralarda daha çok hayvancılık faaliyetleri sürdürülmektedir. Yapı olarak dağlık ve engebeli bir özelliğe sahip olan ülkemizde düz alanlar oldukça azdır. Ovalar ülkemizin sadece % 8’lik bir kısmını kaplamaktadır.

Delta ovaları
Akarsuların taşıdığı alüvyonların deniz kıyısında birikmesi sonucu delta ovaları oluşur. Akarsu havzasındaki arazinin jeolojik yapısının kolay aşınabilen tabakalardan oluşması, gelgit olayının ve kuvvetli akıntıların olmaması ve akarsuyun bolca alüvyon taşıması delta ovalarının oluşması için gereken şartlardır. Balat ovası, Çukurova, Bafra ovası, Çarşamba ovası bunlardan bazıları.

Karstik Ovalar

Kireçtaşı, alçıtaşı, dolomit ve kayatuzu gibi karstik kayaçların bolca olduğu arazilerde çözünmeye bağlı oluşan ovalardır. Türkiye'de en çok Akdeniz Bölgesi'nde rastlanır. Tefenni ovası, Acıpayam ovası, Korkuteli ovası, Muğla ovası, Kestel ovası ve Elmalı ovası...

Çöküntü (Tektonik) ovaları
Yerkabuğu hareketleri sonucu yükseltiler arasında çukurda kalan yada çöken sahaların zamanla alüvyonlarla dolmasıyla oluşmuşlardır. Konya ovası, Kayseri ovası, Bolu ovası, Düzce ovası, Niksar ovası, Erzurum ovası, Merzifon ovası,...

Göl yeri ovaları

Göl olan bazı yerlerde zamanla suyun kuruyup çekilmesi sonucu çukurluklar oluşur. Burada sel suları ve akarsuların taşıdığı alüvyonların birikmesi sonucu meydana gelen ovalardır. Ülkemizde en çok İç Anadolu Bölgesi’nde bulunmaktadır.

Dağ eteği ovaları

Eğimin azaldığı dağ eteklerinde, sel ve akarsuların getirdiği alüvyonların birikmesi sonucu oluşan ovalardır.

Lav örtüsü ovaları
Volkanik hareketler sonucu meydana gelen ovalardır. Ülkemizde en çok Doğu Anadolu Bölgesi’nde görülmektedir.

Çukur Ovalar

Deniz yüzeyinden olan yüksekliği az ovalara, çukur ova denir. Çukur ovalar deniz kıyıları boyunca uzanırlar. Çukur ovaların denizden yüksekliği en çok 500 m’ye değin olur. Çukurova, Sakarya, Antalya, Ege Bölgesi ve Harran ovası gibi ovalar, birer çukur ovadır.

Yüksek Ova
Deniz yüzeyinden olan yüksekliği çok ovalara, yüksek ova denir. Başka bir deyişle, deniz yüzeyinden olan yüksekliği 500 m’den çok ovalar, yüksek ova adını alır. Bunlar genellikle, iç bölgelerde bulunurlar. Konya, Doğubeyazıt, Muş ovaları gibi ovalar, yüksek ovadır.

Ovalarda da, diğer yeryüzü şekilleri gibi oluşum bakımından çeşitlilik gösterirler. Bu özellikler ile dört grupta toplanırlar:


1. Aşıntı Ovaları (Yontulma) : Aşınmalar sonucu oluşmuş ovalardır. Dış güçler yontukdüz ve kabarıklıkları aşındırarak bu ovaları oluştururlar.

2. Çöküntü Ovaları : Kırılma olayları sonucu oluşmuş ovalardır. Yerkabuğundaki kırılmalardan sonra oluşan çöküntü hendekleri, dış güçlerin birikintileri ile dolar ve düzleştirilirse, çöküntü ovaları oluşur. Batı Anadolu’daki Gediz, Bakırçay, Küçük ve Büyük Menderes, Hatay’ın Amik ovaları gibi.

3. Birikinti Ovaları : Dış güçlerin taşıyıp getirdiği birikintilerle oluşmuş ovalardır. Genellikle, akarsu biriktirmesi ile oluşurlar. Birikinti konileri gibi. Akarsular taşıdıkları kum, çakıl, kil gibi dağınık maddeleri hızlarının ya azaldığı ya da bittiği yerde biriktirerek bu ovaları doğururlar. Buraları genellikle, yamaçların eteği, akarsuların genişleyen vadi tabanları ve ağızlarına yakın olan bölümleridir.

4. Alüvyal Ovalar : Akarsuların taşıdığı alüvyonların, deniz ve göl kıyılarında, sığ yerleri de dolduracak biçimde biriktirilmesi ile oluşmuş ovalardır. Gel-git genliği az iç denizlere dökülen akarsular, taşıdıkları sürüntüleri döküldükleri göl ya da denizin kıyısında biriktirmeğe başlarlar. Zamanla, bu birikinti kıyının sığ yerlerini de doldurarak geniş düzlükler oluştururlar. Böylece oluşan ovalara, alüvyal ovalar adı verilir. Çukurova, Çarşamba ovaları gibi.

SİLENTİUM EST AURUM
Safi - avatarı
Safi
SMD MiSiM
25 Şubat 2016       Mesaj #5
Safi - avatarı
SMD MiSiM
Ova Nedir

Düzlük coğrafyada, deniz yüzeyine göre değişik yüksekliklerde olan az eğimli yerlere verilen isimdir. Düzlükler çiftçiliğe yaylalardan veya dağlardan daha elverişlidir. Birikinti ova Alüvyonlu düzlük uzun süreler boyunca dağlardan gelen nehirlerin biriktirdiği alüvyonlu topraklarla oluşmuş yeryüzü şekilleridir.
OVALARIN ÖNEMİ :

1-Ovalar tarım ürünlerinin yetiştirildiği çok sayıda yerleşmelerin bulunduğu ve ulaşımın kolaylıkla sağlandığı sahalardır.

2-Ovalarımız önemli tarım sahalarıdır.

3-Ovalarımız önemli kentlerin kurulduğu sahalardır.

4-Ulaşım kolaylığı ve ucuz maliyetle konut ve sanayi tesisi inşaatı ovaları cazip hale getirmektedir.
Türkiye'de Ovalar

Türkiye'de ovalar diğer bir deyişle düzlük alanlar yüzölçümümüz içinde son derece az yer kaplar. Ülkemizin ancak %8'i düzlük alandır. Ülkemizde teşekkül biçimlerine göre çok çeşitli ova tipiyle karşılaşılır. Bunları şöyle sıralayabiliriz: Delta ovaları, Kıyı ovaları, Tektonik Çöküntü ovaları, Hafif yarılmış birikim ovaları, Dağ eteği ovaları, Eski Göl tabanı ovaları, Karstik ovalar, Lav ve tüflerden meydana gelen ovalar.
Birbirinden farklı biçimlerde teşekkül etmiş bulunan bu ovalar genelde kıyı bölgelerimizde alçak düzlüklerden oluşurken, iç bölgelerimizde yüksek düzlükler şeklindedir.

Ova Çeşitleri

Kıyı bölgelerimizdeki ovalar genelde deniz seviyesinden başlamak üzere 200-300 m. yükseltiye çıkarlarken, yer yer 15-25 km, genişlik gösterip uzandıkları gibi iç kısımlara doğru 120-150 km. kadar girdikleri de olur.
1. Delta Ovaları
Bu tip ovalar ülkemizde en yeni oluşan alüvyon dolgu alanlarıdır. Bu tip ovalar kuanterner de tarihi devreler içinde hızlı bir şekilde önemli gelişme göstermiştir. En geniş ve önemli delta ovalarımız Seyhan, Ceyhan nehirlerinin ağızlarındaki deltalar ile Karadeniz kıyısında Kızılırmağın ağzındaki Bafra ve Yeşilırmağın ağzındaki Çarşamba ovalarıdır. Bu bağlamda diğer kıyılarımızda ise önemli delta ovalarına rastlanmaz.

2. Kıyı Ovaları
Ülkemizin üç yanının denizler ile çevrili olmasına ve de kıyılarının uzunluğunun 8000 km.'yi geçmesine karşılık kıyılarda yer alan ovalık düzlük alanlarımız çok azdır. Bunun başlıca nedeni ise dağlarımızın denizin hemen kenarında birden yükselmesi ve kıta platformunun kıyı düzlüklerini oluşturacak genişliği kazanmamış olmasıdır.
Bu bakımdan Karadeniz Bölgemizdeki kıyı ovalarının genişlikleri (hemen hiçbir yerde 1 km,'yi bulmaz) az ve devamlılık göstermez iken, diğer kıyılarımızdaki ovalar nisbeten geniş olup devamlılık gösterirler. Akdeniz kıyılarında Antalya'nın doğusunda Serikten başlamak üzere Toros dağları kıyının oldukça gerisinde yer aldığından Aksu Köprüsü ve Manavgat ile diğer çok küçük akarsuların getirmiş olduğu alüvyonlar Alanya'ya kadar olan kesimde genişçe bir kıyı ovasını meydana getirirler. Ayrıca Amanus dağları önünde de Dörtyol'dan başlayıp Arsus'a kadar olan sahil boyunca geniş bir kıyı ovası ile karşılaşılır. Marmara denizi kıyıları ovaların teşekkülüne elverişli değildir. Ancak Güney Marmara Bölümünde Edincik-Lapseki arasında genişçe bir kıyı ovası dikkati çeker.Ege denizi k
ıyıları diğer kıyılarımız göre daha farklı bir yapı gösterir. Dağların kıyıya dik olarak gelmesi kıyıyı çok girintili çıkıntılı yapmış sayısız koy ve körfezlerin meydana gelmesine neden olmuştur. Buradaki kıyı ovaları genelde körfezlerin gerilerindeki akarsuların alüvyonlarının birikmeleri sonucunda ortaya çıkmışlardır.
Havran, Dikili, Çandarlı, Seferihisar, Kuşadası, Mandalya körfezi kıyıları ovaları Ege bölgemizin önemli kıyı ovalarıdır. Ayrıca Güneybatı'da Eşen, Dalaman çaylarının kıyı ovaları ile Kumluca Finike kıyı ovaları da bu tip ovalara örnek olurlar.

3. Vadi Boyu Ovaları
Türkiye, akarsu ağının yoğunluk ve yaygınlık gösterdiği bir ülkedir. Bu bakımdan ülkemizin farklı coğrafi bölgelerinde yer alan akarsularımızın yer yer litolojik yapı özelliklerinin de farklılıklar göstermesi nedeniyle vadileri boyunca genişleyip daralırlar ve bir takım ovalar düzlük alanlar meydana getirirler. Bu tip ovaları ülkemizde en belirgin bir şekilde Kızılırmak, Yeşilırmak, Sakarya nehirlerinin vadileri boylarında görebiliriz.

4. Tektonik Çöküntü Ovaları
Bu tip ovalara ülkemizin hemen her coğrafi bölgesinde rastlamak mümkündür. Bu ovaların büyük bir kısmı çanak şekilleri ile kendilerini belli ederler. Tektonik çöküntü ovaları genelde yamaçlardan inen akarsular tarafından doldurulduğu gibi ayrı bir akarsu tarafından da dışa bağlanan düzlük alanlar olarak karşımıza çıkarlar. Bu tip ovalar içinde önemli olanları Marmara Bölgesinde Manyas, Bursa, Susurluk, Karacabey, Adapazarı; Doğu Anadolu'da Malatya, Erzincan, Pasinler; Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yamaçlar ile ova tabanı arasındaki sahada tabana doğru eğimli biçimleri ile dikkat çekerler. Ülkemizde en tipik örneklerine Uludağ'ın eteklerinde, Sultan dağlarının Akşehir ovasına bakan yamaçları önünde, Ege bölgesinde İzmir Körfezinin güneyinde Narlıdere, Kızılbahçe arasında kalan sahada Marmara bölgesinde İstanbul şehri doğusunda Bostancı, Maltepe, Kartal arasında kalan sahalarda rastlanır.

5. Eski Göl Tabanı Ovaları
Ülkemiz jeolojik devirler içinde özellikle III. zaman sonunda neojende derinliği fazla olmayan göllerle kaplanmıştır. İşte bu göllerin tabanlarında biriken tortullar daha sonra göllerin ortadan kalkması ile Neojen depolarını meydana getirmişlerdir.
Bu düzlük alanlar ile IV. zamanda Pleistosenin nemli devrelerinde ortaya çıkan ve İç Anadolunun büyük bir bölümünü kaplayan göllerin ortadan kalkması ile meydana gelen düzlükler eski göl tabanı olarak bilinen ovalardır. Bu bakımdan KonyaEreğli ve Tuzgölü çevreleri, Develi-Yahyalı-Yeşilhisar arasında kalan düzlük alanlar ile bu sahaların çevrelerindeki Neojen dolgu alanları ülkemizde eski göl tabanı ovalarına örnek olurlar.

6. Karstik Ovalar
Bu tip ovalar genelde ülkemizde kalker kayaçların çoğunlukta olduğu Torosların orta kesiminde İç Menteşe ve göller yöresinde görülür. Karstik ovaların teşekküllerinde erimeler yanında çökmeler, eski nehirlerin vadilerinin genişlemesi tektonik olayların rol oynadığı söylenebilir. Burdur-Antalya arasında kalan sahada Kestel, Kovada, Gölova, Korkuteli, Gölhisar, Elmalı kasaba, Muğla, Ula, Tefenni Acıpayam ovaları ülkemizdeki tipik karstik ovalardır. Bu ovalar aynı zamanda karstik şekillerin en büyükleri olan birer uvala ve polyedirler.

7. Lavların Meydana Getirdiği Ovalar
Bu tip ovalar yeryüzü üzerinde (volkanizma) ve tektonik olaylar neticesinde meydana gelen kırıklar boyunca ortaya çıkan lav ve tüllerin eski topoğrafik şekilleri örtmesi neticesinde meydana gelen düzlüklerdir. Ülkemizde bu şekildeki düzlükler genelde Doğu Anadolu bölgemizde görülür. Gerçekten bu bölgemizde yüksek dağlar arasında görülen Malazgirt, Çaldıran, Muradiye gibi ovalar volkanik orjinli lavların tüflerin geniş sahalara yayılıp meydana getirdiği düzlüklerdir.

8. Ova ve Plato Arasındaki Farklar Nelerdir :
Platolar akarsular tarafından derin biçimde yarılmış yüksek düzlüklerdir. Ovalar ise çevrelerine göre çukurda kalmış, çoğunlukla alüvyonla örtülü, eğimi az, akarsuların derine gömülmediği, geniş veya dar düzlüklerdir. Yükselti ve eğim farkları vardır. Ayrıca ova toprakları biriken alüvyonlar nedeniyle çok verimli topraklardır. Yine ovalar çok verimli tarım alanlarıdır. Bunun nedeni ise alçakta olmaları geniş düzlükler şeklinde bulunmaları ve verimli topraklar olmalarındandır. Platolar yüksekte kaldıkları için tarım için değil daha çok hayvancılık için elverişli alanlardır. Kuru tarım yapılabilir. Soğuk ve uzun kış nedeniyle yerleşim için çok uygun alanlar değildir.

Son düzenleyen Safi; 1 Nisan 2016 00:08
SİLENTİUM EST AURUM

Benzer Konular

25 Şubat 2016 / Misafir Cevaplanmış
23 Şubat 2016 / ThinkerBeLL Coğrafya
23 Şubat 2016 / ThinkerBeLL Coğrafya
22 Şubat 2016 / diem Coğrafya
22 Şubat 2016 / Daisy-BT Coğrafya