Artık Yıl

Artık yıl

, geniş anlamda, fazladan bir süre eklenmiş takvim yılı; dar anlamda, şubatın 29 gün çektiği Gregoryen yıl. Yer’in Güneş çevresindeki dolamımın tamamlaması için geçen süre olarak tanımlanan astronomi yılı 365,242 gün ya da kabaca 365,25 gündür. İS 46’da, Jülyen takvimin yürürlüğe girmesiyle başlatılan bir uygulamaya göre, net 365 gün olarak saptanan takvim yılı ile astronomi yılı arasındaki bu çeyrek günlük farkı hesaba katabilmek için, her dört yılda bir takvime bir gün daha eklenir. Ancak, 0,25 günlük yaklaşık değer ile 0,242 günlük daha kesin değer arasındaki fark, aradan yüzyıllar geçtikçe giderek büyür. Bugün pek çok ülkede kullanılan Gregoryen takvimde, bu farkı giderebilmek için, yalnızca 400’e tam olarak bölünebilen yıllara (örn. 600, 12000)'fazladan bir gün eklenir. Hesabın daha da kesin olabilmesi için, 4000’e tam olarak bölünebilen yıllar (örn. 16000, 24000) artıkyıl değil, normal yıl kabul edilir

Artık gün

ekleme, Güneş’in, görünür yıllık hareketine göre tanımlanan güneş yılıyla çakışmasını sağlamak için takvime fazladan gün eklenmesi.
Örneğin bugün dünya ülkelerinin çoğunda kullanılan Gregoryen takvime her dört yılda bir gün (29 Şubat) eklenir . Bir güneş yılındaki Ay evrelerinin çevrimi (aylar) 12 ile 13 arasında kesirli bir sayıya eşit olduğundan, Ay’ın gökyüzündeki görünür hareketine ve evrelerine göre düzenlenen ay takvimlerinde (örn. Hint takvimi), ayların hep aynı mevsime rastlamasını sağlayabilmek için belirli aralarla bir ay eklenir ya da çıkarılır. Astronomi bilgisi gelişmemiş kültürlerde, mevsimlerin ve ayların doğal düzenden sapması günlük yaşamı belirgin biçimde etkilediğinde, keyfi biçimde gün eklenir ya da çıkarılırdı.

Artık Yıl

Dönencel yıl müddeti 365, 2425 gün üzerine kurulmuş olan bu takvimde, bir yıl uygulamada yaklaşık 365 gün 6 saat alınmak suretiyte, kalan 6 saatlik fark her dört yılda bir 24 saate çevrilerek bu bir günlük süre, normal şartlarda yirmi sekiz gün süren Şubat ayına ilâve edilmiş ve böylece her dört yılda bir Şubat ayının yirmi dokuz gün sürdüğü kabul edilmiştir. Bu tür yıllara da “fazlalık yıl” veya “artık yıl” ismi verilmiştir.

Artık yıllar, Şubat ayının 28 yerine 29 gün çektiği yıllardır. Bu uygulama, dünyanın güneş çevresindeki bir turu 365 gün değil, yaklaşık olarak 365 gün ve altı saat sürmesi nedeniyle her sene sonunda artan 6 saatlik süreleri bir tam güne çevirmek için oluşturulmuştur.
Gregoryen takvimde sonu -00 ile bitmeyen ve 4'e kalansız bölünebilen tüm yıllar artık yıldır. Sonu -00 ile biten yıllar, yani yüzüncü yıllar ise eğer 400'e bölünebiliyorlarsa artık yıl olabilirler. Örneğin 1900 yılı artık yıl değilken 2000 yılı artık yıldır.
Artık yıllar her dört senede bir tekrar ettiği için, en son artık yıl olan 2008'den itibaren 2012, 2016, 2020,... şeklinde 2100 yılına kadar devam edecek, 2100 yılı 400'e kalansız bölünemeyeceği için artık yıl olmayacaktır.