Kızıldeniz

Allahu Azimüşşan, Sure-i Tâhâ'nın 77. ayetinde şöyle buyuruyor: “Andolsun ki biz Musa'ya, ‘kullarımla gece yola çık da -(düşmanların) yetişme(sin)den korkmayarak, (boğulmanızdan da) endişe etmeyerek- onlara denizde kuru bir yol aç' diye vahyetmişizdir.”


Allahu Azimüşşan Hz. Musa Kelimullah'a böyle vahyetti. Hz. Musa a.s. da, kendisinden yaşça büyük olan biraderi Harun'la birlikte kavmini aldı. Kızıldeniz'i Allah'ın emriyle yol yaptı. Yolun üstünde hiç bir ıslaklık, çamur olmadı. Ta ki on iki kavim, on iki yoldan Kızıldeniz'i geçtiler.

Allahu Tealâ ve Tekaddes Hazretleri, Firavun'un İsrailoğulları'nı takip ettiğini, ikiye ayrılıp yol açan denizin Hz. Musa a.s. kavminin geçişinden sonra coşmuş bir surette hücum ederek Firavun ve ordusunu helâk ettiğini, Firavun'un kavmini doğru yola iletmeyip, saptırdığını da beyan buyuruyor.

“Derken (Firavun), ordusuyla birlikte arkalarına düştü. Deniz de kendilerini öyle bir kaplayıverdi ki... Firavun kavmini saptırdı, doğru yola iletemedi.” (Tâhâ, 78-79 )

Azamet-i İlâhîye ile İsrailoğuları'nın hepsi denizi geçtikten sonra, onlardan kalan on iki yola Firavun ve ordusu girdiler. Firavun'un son neferi de denizde açılan yola girince, dağlar gibi iki tarafa yığılmış olan su onların üzerlerine kapanıverdi. Bu halin şiddetini Allahu Tealâ bilir.

İman etmeyenlere, semalar, yeryüzü, denizler, dağlar, çimenler, ağaçlar düşman olur, buğz eder. Denizin de hıncı vardır. Çünkü deniz de Allah'a iman eden bir fıtrat üzerine yaratılmıştır. Ne bir dağ, ne bir ağaç, ne bir kurbağa, ne bir sinek; hiçbir mahluk Allah'a isyan etmez. Yaradanını tanır. Kendisine tahsis edilen zikirlerle bütün mahlukat Allah'ın vahdaniyetine iman edip tesbih eder. Ama insanoğlunun gafili, cinlerin gafili, şeytanın cümlesi Allah'a isyan ederler.

Deniz ve sema, Allah'a iman etmeyen kâfirlere, bir müminin kâfirlere duyduğu hınç gibi muazzam bir düşmanlıkla, gayzla hücum eder. Kızıldeniz de azim bir dehşetle Firavun'u istila ederek yüz binden fazla askeriyle helâk etti. Kurtuluşa eremediler. Firavun da hidayete vasıl olamadı.

Hülasatü'l -Beyan fi Tefsiri Kur'an'da tefsir sahibi şöyle buyuruyor: “Rehber-i sadıkın damenine iltica eden ehli taatın daima necat bulacaklarını bu ayeti celileler bize beyan buyurmuştur.”

Yani hidayete vesile olan, Allah yoluna sıdk ile yapışan sadık zatın eteğine kim yapışırsa, yolu kurtuluş yolu olur. Onun emriyle oturup kalkanlar, ona itaat edenler, hidayete ererler.

Ayet-i celilelerden anlıyoruz ki, Hz. Musa a.s. misali bir rehber-i sadıka ihtiyacımız var. Fakat istikametten ayrılıp, sadık bir rehber bulmayanlar, nefsin hevasına ve şeytanın iğvasına uyanlar daima helâk olurlar.

Hiç bir beşer yoktur ki, kendisine bir rehber tayin etmesin. Bütün insanlar yaşadıkları devirlerde, kendisini örnek aldıkları, yaptıklarının güzel olduğuna kanaat getirdikleri, gerek rahmanî, gerek şeytanî yol göstericilere sarılmışlardır. Kim ki Allah'ın hidayetine yapışan Musa a.s. gibi yol göstericilere sarılırsa hidayete erer. Kim de hidayete vesile olanları tanımazsa helâkinden korkulur.

Musa Aleyhisselam gibi bir rehber bulduktan sonra da, nankörlük etmeyip emir ve yasaklara itaat etmek gerekir.

Allahu Azimüşşan buyuruyor:

“Ey İsrailoğulları ! Sizi düşmanınızdan kurtardık. Tur'un sağ yanında size va'de verdik ve sizin üstünüze kudret helvasıyla bıldırcın indirdik. Sizi rızıklandırdığımız şeylerin en temizlerinden yiyin, bu hususta taşkınlık (ve nankörlük) etmeyin. Sonra üzerinize gazabım vacip olur. Benim gazabım da kimin üzerine vacip olursa, muhakkak ki o (helâk uçurumuna) yuvarlanmıştır.”

Cenab -ı Hak, irşadı kabul etmeyen Firavun ve kavmini helâk ettikten sonra, irşadı kabul edip de Hz. Musa a.s.'a uyanları da bağlılıklarından dönmemeleri için böylece uyarıyor.

Kızıldenizleri aşmak için herkesin bir Musa'ya, Allah yoluna sıdk ile sarılmış bir rehbere ihtiyacı var. Firavun'un şerrinden kurtulduktan sonra ebedi selamete ermek için de Allah'tan korkup, rehber-i sadıka itaat etmeye

Kızıldeniz

Asya ile Afrika kıtalarını birbirinden ayıran dar ve uzun bir denizdir. Boyu yaklaşık 2.000 km uzunlukta olan Kızıldeniz'in en geniş yeri 300 kilometreyi biraz aşar. Batı kıyısında Mısır, Sudan ve Etiyopya, doğusunda ise Suudi Arabistan ve Yemen toprakları yer alır. Kıyıları boyunca uzanan dar düzlüklerin gerisinde, kayalık dağlar ya da kıraç yaylalar bulunur. Kuzeyde çatallaşan Kızıldeniz Y biçiminde iki uzun ve dar kola ayrılır. Batıdaki kolu olan Süveyş Körfezi, Süveyş Kanalı ile Akdeniz'e açılır. Doğu kolunu ise Akabe Körfezi oluşturur. Kızıldeniz güneyde Babülmendep Boğazı ve Aden Körfezi ile Hint Okyanusu'na bağlanır.

Kızıldeniz'e ulaşan tatlı su çok az olduğu için deniz suyunun tuzluluk derecesi çok yüksektir. Güney kıyılarına doğru suyun yüzeydeki sıcaklığı 29°C'yi bulur. Kıyılara yakın sığlıklardan başka, çok sayıda mercan resifleri vardır. Deniz yüzeyinin hemen altında ve denizin tam ortasında bulunan mercan resifleriyle düzensiz akıntılar ulaşımı zorlaştırır. Kıyılarda nüfusun azlığı ve toprakların verimsiz oluşu yüzünden kıyı ticareti gelişememiştir. En önemli limanları Mısır'da Süveyş, Sudan'da Port Sudan, Etiyopya'da Massava, Yemen'de Hudeyde, Suudi Arabistan'da daha çok Mekke'ye giden hacıların kullandığı Cidde, Ürdün'de Akabe ve İsrail'de Elat'tır. Süveyş Kanalı'nın açılmasıyla yolcu ve kargo gemileri, Avrupa'yı doğuya bağlayan ticaret yolu üzerinde bulunan Kızıldeniz'den Doğu Afrika, Hindistan, Endonezya, Avustralya ve Uzakdoğu'ya gidip gelmeye başladı.

Kızıldeniz'in adını nereden aldığı konusunda kesin bir bilgi yoktur. Kızıl nitelemesi, mercan resiflerinden ya da çevredeki tepelerin kırmızıya çalan renginden dolayı yakıştırılmış olabilir. Güney Filistin'e İbranice'de "kırmızı" anlamına gelen Edom denildiği için denizin de bu adı almış olabileceği akla gelen olasılıklardandır. Kutsal Kitap'ta anlatılan Musa önderliğindeki Yahudiler'in Kızıldeniz'i aşma efsanesinin Süveyş Körfezi'nin ucunda yer aldığı sanılmaktadır.

***

1. Temel Britannica, Ana Yayıncılık 1992, 10. Cilt