Karayip Denizi (Antil Denizi)

Karayip Denizi (Antil Denizi)
MsXLabs.org & Temel Britannica

Karayip Denizi, Meksika Körfezi'nin güneydoğusunda Atlas Okyanusu'nun uzantısı olan bir denizdir. 2.754.000 km²lik yüzölçümüyle Karayip Denizi dünyanın en geniş tuzlu su denizlerinden biridir. Denizin en derin noktası Küba ile Jamaika arasında olup derinlik 7.686 metredir. Karayip kıyıları birçok koy ve körfeze sahiptir. Honduras, Venezuela ve Darien Körfezi bunlardan en önemlileridir.

Sponsorlu Bağlantılar

Karayip Denizi ya da Antil Denizi, Batı Hint Adaları, Orta Amerika'nın doğu kıyıları ve Güney Amerika'nın kuzey kıyılarıyla çev­rilidir. Yaklaşık 2.640.000 knv'lik bir alanı kaplar. Karayib Denizi'ni çevreleyen adaların çoğu deniz dibinden yükselen dağların doruk­larıdır. En derin yeri yaklaşık 7.685 metredir. Sıcak ve tropikal bir iklimi vardır. Ortalama sıcaklık 25°C-28°C arasında değişir. Sıcak okyanus suları, Küçük Antiller zincirini doğu­dan batıya doğru geçerek Karayib Denizi'ne akar; orada anaforlar oluşturarak Yucatan Boğazı'ndan batıya geçer. Karayib Denizi yazları yağışlıdır. Sonbaharda esen kasırgalar kuzey ve kuzeydoğu kıyılarını sürekli döven büyük dalgalara yol açar.
Karayib Denizi'ni 1492'de Kristof Kolomb keşfetti. Bölgedeki ticaret yaklaşık 200 yıl İspanyollar'ın denetiminde kaldı. 17. yüzyılda Karayib sularına giren İngiliz ve Fransız korsanlar, İspanyollar'ın kıtadaki ve adalar­daki topraklarını işgal ettiler. İngiliz korsanla­rın en acımasızlarından biri olan Henry Mor­gan, sonradan şövalyelik sanı alarak, Jamaika valiliğine atandı.
Avrupalı kâşifler uzun süre Karayib Deni­zi'ni Büyük Okyanus'a bağlayan bir yol bulacakl arını umdular. 1914 te Panama Kanalı nın tamamlanmasından sonra Atlas Okyanusu ile Büyük Okyanus arasındaki başlıca geçiş yolu olarak önem kazanan Karayib Denizi Çine, Japonya'ya ve öteki Uzakdoğu ülkelerine bağlanan dünyanın en işlek denizyollarından biri durumuna geldi.

KARAYİB DENİZİ

Alm. Karibisches Meer (n), Fr. Mer des Caraibes (f), İng. Caribean Sea. Orta Amerika’da Atlas Okyanusuna bağlı bir deniz. Antiller Denizi de denilmektedir. Kuzeyinde Büyük Antil Adaları; doğusunda Küçük Antil Adaları; güneyinde Venezuella, Kolombiya ve Panama; batısında ise Kostarika, Nikaragua, Honduras ve Guatemala vardır.

Karayib Denizinde birçok körfez bulunmakla beraber en önemlileri Honduras, Mosquito, Darien, Venezuella, Paria, Gonaives, Guacanayabo ve Batabona körfezleridir. En önemli geçitler, kuvvetli bir sıcak su akıntısını Meksika Karayip Denizine ulaştıran Yucatan Geçidi, Avrupa-Panama Kanalı gemi işletmeciliğinde kullanılan Mona Geçidi, Florida Boğazı ve Winward Geçididir.


Yüzölçümü 2.500.000 km2 olan Karayib Denizinin ortalama derinliği 2200 m’dir. Sığ bir hatla, kuzeybatı ve güneydoğu havzalarına ayrılmıştır. Bu hat, Haiti’den Jamaika ile Honduras’a kadar uzanır ve 150 m’den daha sığdır. Havzaların büyük bölümü 3000 m derinliğe iner. En derin yerleri, Grand Cayman Adasının hemen güneyinde, (6100 m) ve Küba ile Jamaika arasında (7600 m) bulunmaktadır.

Karayib Denizi, balıkçılık bakımından çok zengin olup, genellikle güney kıyılarında büyük balıkçı limanları bulunmaktadır. Venezuella’nın kuzey bölümünde inci de çıkarılmaktadır.

Karayib Denizi, ismini Karib yerlilerinden alır. İlk olarak Kristof Kolomb tarafından keşfedilmiş ve 16. ve 18. asırlarda Avrupa koloni devletlerinin mücâdele sahası olmuştur. Panama Kanalı açılıp, muz ve şekerin ticârî önemi artınca, burası önemli bir ticâret yolu olmuştur. Karayib Denizi genelde açık ve sâkin olmakla beraber ağustostan ekime kadar büyük hasara sebep olan tayfunlar meydana gelir.


Kaynak