Doris Lessing

Doris Lessing

Doris May Taylor, (d. 22 Ekim 1919 - Kermanşah, İran), İngiliz yazar.

Sponsorlu Bağlantılar

1919'da babasının bir bankanın yöneticiliğini yaptığı İran'da doğdu. Beş yaşında ailesiyle birlikte Rodezya (bugünkü adıyla Zimbabwe) sınırları içinde bulunan bir çiftliğe taşındı. Salisbury'de bir Katolik okulunda eğitim gördü. 14 yaşındayken ailesine isyan ederek okulu bıraktı ve sırasıyla hemşirelik, telefon operatörlüğü ve katibelik yaptı. 18 yaşında Rodezya parlamentosunda çalışmaya başladı ve ülkede ırkçılık-karşıtı bir sol partinin kurulmasında rol aldı. 1943'te sona eren ilk evliliğinin ardından Komünist Partisi'ne katıldı ve Alman siyasi eylemci Gottfried Lessing ile evlendi. 1949'da eşinden ve Rodezya'dan ayrılıp oğluyla birlikte Londra'ya geldi. O tarihten beri yaşamını profesyonel bir yazar olarak Londra'da sürdürüyor.
Lessing çok sayıda romanı ve kısa hikâyesinde, daha çok 20. yüzyılın toplumsal ve siyasi karmaşasına yakalanmış bireylerin yaşamlarını ele alıyor. Eserlerinin başlıca temalarının feminizm, cinsiyetler arası savaş ve bütünlük peşinde koşan bireyler olduğu söylenebilir. Lessing'in çoğunlukla Afrika'nın güneyinde ya da İngiltere'de geçen eserlerindeki solcu, bağımsızlığına son derece düşkün ve feminist kadın kahramanlar, tıpkı yazarları gibi, içinde yaşadıkları toplumların kültürel kısıtlamalarına karşı başkaldırıyor. En çok okunan ve en çok çevrilmiş romanı Altın Defter (1962), kadın hareketinin köşetaşlarından biri olarak görülüyor.
Türkçeye çevrilmiş eserleri arasında şunlar sayılabilir: Türkü Söylüyor Otlar, Gene Aşk, Kanopus Arşivleri, Mara ile Dann, İçinde Yaşamayı Seçtiğimiz Hapishaneler, Beşinci Çocuk, Terörist, Siyah Madonna , Sevme Alışkanlığı, Cehenneme İniş İçin Açıklama, Evlenmeyen Adamın Hikâyesi.
11 Ekim 2007 günü Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazanmıştır. Bu ödüle layık görülen en yaşlı kişidir.

Doris Lessing, ya da gerçek adıyla Doris May Tayler 22 Ekim 1919’da İran Kermanşah’da doğdu. Annesi de, babası da İngiliz’di. İngilizlerin İran Şahı ile yakın ilişki içinde olduğu yıllardı. Babası I. Dünya Savaşı’nda sakatlanmış ve İran Kraliyet Bankası’nda memur olarak çalışıyordu. Annesi ise hemşire idi.

13 YAŞINDA OKULU BIRAKTI
1925 yılında Güney Rodezya’ya (Zimbabwe) taşındılar. Katolik olmadıkları halde, iyi bir eğitim alması düşüncesiyle Katolik okuluna gönderildi. Rahiplerin sert tavırları nedeniyle okuldan soğudu. Henüz 13 yaşındayken, okuldaki başarısızlığı nedeniyle eğitim hayatı sona erdi ve bu onun yıllar sonra dünyanın en önemli yazarları arasına girmesine zemin hazırladı.

15 YAŞINDA EVİ TERK ETTİ
Evde oturmak zorunda kalınca, kitap okumaya başladı. Birini bitirip diğerine başlıyordu. Bu arada babası ona durmaksızın 1. Dünya Savaşı anılarını anlatıyordu. Adeta hayal dünyasında yaşayan Lessing, annesinin baskısına dayanamayıp 15 yaşında evi terk etti. Annesi gibi hemşirelik yapmaya başladı. Çalıştığı yerdeki yöneticisi de, onun yazarlık yaşamına katkı sağladı.

İLK ÖYKÜSÜ GÜNEY AFRİKA’DA YAYINLANDI
Doris’e okuması için politik ve sosyolojik kitaplar, romanlar verdi. Sürekli okuyan Doris, bir süre sonra yazmaya başladı. İlk öyküsünü gazete ve dergilere yolladı. Güney Afrika’da yayınlanan bir dergi yayınladı, hatta telif bile ödedi. Bu, Doris’i teşvik etti. Dönemin kadınları ikinci plana attığı, ev hanımlığına zorladığı kültürü reddederek, evliliğe ve çocuk sahibi olmaya karşı çıkıyordu. Ama buna rağmen, 19 yaşında bir çiftçiye aşık olup evlendi; iki de çocuk yaptı. Kısa sürede hata yaptığı anladı; 10 yıl sonra oğlunu alarak kocasını terk etti.

VE ‘İSTENMEYEN KİŞİ’ İLAN EDİLDİ
Ancak yaklaşık 1 yıl sonra Komünist Partisi üyelerinden Gottfried Lessing ile evlendi. 6 yıl sonra 1949’da boşandılar.


Doris Lessing yüzyılın yazarlarından...

İlk romanı da aynı yıl, İngiltere’de yayınlandı. The Grass is Singing (Türkü Söylüyor Otlar) adlı roman, diğer pekçok romanı gibi Güney Rodezya’da geçiyordu. (Baskı altına alınan cinselliğinden rahatsız olan beyaz bir kadın siyah uşağıyla aralarındaki alışılmış mesafeyi kapatır; ama erkeğin gururunu zedelediği için öldürülür.)

African Stories or This was The Old Chiefs Country (Afrika Öyküleri ya da Burası Yaşlı Şefin Ülkesiydi, 1951) adlı öykü kitabı yayınlandığında ise, artık yazarak yaşayabilecek kadar kazanıyordu. 1956 yılında da Güney Rodezya ve Güney Afrika’da “istenmeyen kişi” ilan edilse de, ırkçılık temaları ve Afrika kitaplarında hem oldu.

Türkü Söylüyor Otlar, Terörist, Evlilikler, Evlenmeyen Adamın Hikayesi, Altın Defter, İç Dünyam, Gene Aşk, İçinde Yaşamayı Seçtiğimiz Hapishaneler, Mara ile Dann, Siyah Madonna kitaplarından birkaçı.