Türk Edebiyatında İlkler

EDEBİYATIMIZDAKİ İLKELER
*İlk yerli tiyatro eseri:Şinasi / Şair Evlenmesi /1859
*İlk yerli roman :Şemsettin Sami / Taaşşuk-ı Talat ve Fıtnat
*Batılı tekniği uygun ilk roman :Halit Ziya Uşaklıgil/Aşk-ı memnu
*İlk çeviri roman :Yusuf Kamil Paşa/ Fenelon’dan Telemak /1859
*İlk köy romanı :Nabizade Nazım / Karabibik
*İlk psikolojik roman:Mehmet Rauf / Eylül
*İlk realist roman :Recaizade Mahmut Ekrem / Araba Sevdası
*İlk resmi Türkçe gazete :Takvim –i Vakayi
*İlk yarı gazete :Ceride-i Havadis
*İlk tarihi roman :Namık Kemal / Cezmi , A. Mithat / Yeniçeri
*İlk özel gazete :Tercüman-ı Ahval / Şinasi ile Agah Efendi
*İlk pastoral şir:A.Hamit Tarhan /Sahra
*İlk şiir çevirisini yapan ,ilk makaleyi yazan ve noktalama işaretlerine ilk kez kullanan ilk Türk gazeteci :Şinasi
*Aruzla ilk manzum tiyatro eseri yazan :A.Hamit /Eşber veya Sardanapal
*Heceyle yazılan ilk manzum tiyatro eseri:A.Hamit/Nesteren
*İlk bibliyografya:Keşfü’z Zünun /Katip Çelebi
*İlk hikaye kitabı :A:Mithat /Letaif-i Rivayet
*İlk Türkçe yazılan ilk kitap :Kutadgu Bilig
*İlk siyasetname :Kutadgu Bilig
*Şiirde ilk defa Türk kelimesini kullanan :Mehmet Emin Yurdakul
*Dünya edebiyatındaki ilk modern roman :Cervantes/Don Kişot
*İlk makale :Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi
*Dünya edebiyatındaki ilk hikayeci ve eseri: Boccaio Decamkeron
*Sahnelenen ilk tiyatro: Namık Kemal / Vatan yahut Silistre
*Türkçenin ilk dil bilgisi kitabı: Süleyman paşa / SARF-ı TÜRKİ
» İlk hikaye kitabı: A: Mithat /Letaif-i Rivayet
» İlk fıkra yazarı: Ahmet Rasim
» İlk Türkçe yazılan ilk kitap: Kutadgu Bilig
» İlk siyasetname: Kutadgu Bilig
» İlk mensur şiir örneklerini veren: Halit Ziya
» Şiirde ilk defa Türk kelimesini kullanan: Mehmet Emin Yurdakul
» Dünya edebiyatındaki ilk modern roman: Cervantes/Don Kişot
» İlk makale: Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi
» İlk edebi bildiriyi yayımlayan topluluk: Fecr-i Ati
» Mesnevi tarzında yazılmış ilk eser: Kutadgu Bilig
» İlk seyahatname: Mir’atül Memalik / Seydi Ali Reis
» İlk Edebiyat tarihçimiz: Abdulhalim Memduh Efendi
» Batı anlayışındaki ilk edebiyat tarihçimiz: Fuat Köprülü
» Sahnelenen ilk tiyatro: Namık Kemal / Vatan yahut Silistre
» Kafiyeyi şiire serperek klasik nazım şekillerinden farklı ilk örnekleri veren: Tevfik Fikret
» Türkçenin ilk dil bilgisi kitabı: Süleyman paşa / Sarf – ı Türki
» İlk naturalist eserimizin yazarı: Nabızade Nazım / Zehra
» Divan Edebiyatında mahallileşme akımının temsilcisi: Nedim
» Şarkıyı icat eden: Nedim
» İlk tarih ve coğrafya ansiklopedisi: Kamus’ul Alam
» İlk sözlüğümüz: Divan-ı Lügat-it Türk
» İlk Türkçe sözlük: Şemsettin Sami: Kamus-ı Türki
» İlk özdeyiş örneklerini veren: Ali Bey / Lehçet’ül Hakayık
» İlk didaktik şiir örneğimiz ve aruzla yazılan ilk eserimiz: Kutadgu Bilig
» Türk adının geçtiği ilk Türkçe metin: Orhun Abideleri
» Edebiyatımızda objektif eleştirinin nasıl olacağını ilk açıklayan: R. Mahmut Ekrem
» Edebiyatımızdaki milli dönemin açılmasına öncülük eden: Mehmet Emin Yurdakul
» Konuşma diliyle yazılmış ilk hikayenin yazarı: Ömer Seyfettin
» Edebiyatımızda ilk kafiyesiz şiirini yazan: A. Hamit / Validem
» İlk köy şiiri: Muallim Naci / Köylü Kızların Şarkısı
» İlk alfabemiz: Göktürk Alfabesi
» Tekke şiirinin babası: Ahmet Yesevi
» İlk hikaye kitabı: A: Mithat /Letaif-i Rivayet
» İlk fıkra yazarı: Ahmet Rasim
» İlk Türkçe yazılan ilk kitap: Kutadgu Bilig
» İlk siyasetname: Kutadgu Bilig
» İlk mensur şiir örneklerini veren: Halit Ziya
» Şiirde ilk defa Türk kelimesini kullanan: Mehmet Emin Yurdakul
» Dünya edebiyatındaki ilk modern roman: Cervantes/Don Kişot
» İlk makale: Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi
» İlk edebi bildiriyi yayımlayan topluluk: Fecr-i Ati
» Mesnevi tarzında yazılmış ilk eser: Kutadgu Bilig
» İlk seyahatname: Mir’atül Memalik / Seydi Ali Reis
» İlk Edebiyat tarihçimiz: Abdulhalim Memduh Efendi
» Batı anlayışındaki ilk edebiyat tarihçimiz: Fuat Köprülü
» Sahnelenen ilk tiyatro: Namık Kemal / Vatan yahut Silistre
» Kafiyeyi şiire serperek klasik nazım şekillerinden farklı ilk örnekleri veren: Tevfik Fikret
» Türkçenin ilk dil bilgisi kitabı: Süleyman paşa / Sarf – ı Türki
» İlk naturalist eserimizin yazarı: Nabızade Nazım / Zehra
» Divan Edebiyatında mahallileşme akımının temsilcisi: Nedim
» Şarkıyı icat eden: Nedim
» İlk tarih ve coğrafya ansiklopedisi: Kamus’ul Alam
» İlk sözlüğümüz: Divan-ı Lügat-it Türk
» İlk Türkçe sözlük: Şemsettin Sami: Kamus-ı Türki
» İlk özdeyiş örneklerini veren: Ali Bey / Lehçet’ül Hakayık
» İlk didaktik şiir örneğimiz ve aruzla yazılan ilk eserimiz: Kutadgu Bilig
» Türk adının geçtiği ilk Türkçe metin: Orhun Abideleri
» Edebiyatımızda objektif eleştirinin nasıl olacağını ilk açıklayan: R. Mahmut Ekrem
» Edebiyatımızdaki milli dönemin açılmasına öncülük eden: Mehmet Emin Yurdakul
» Konuşma diliyle yazılmış ilk hikayenin yazarı: Ömer Seyfettin
» Edebiyatımızda ilk kafiyesiz şiirini yazan: A. Hamit / Validem
» İlk köy şiiri: Muallim Naci / Köylü Kızların Şarkısı
» İlk alfabemiz: Göktürk Alfabesi
» Tekke şiirinin babası: Ahmet Yesevi» İlk hikaye kitabı: A: Mithat /Letaif-i Rivayet
» İlk fıkra yazarı: Ahmet Rasim
» İlk Türkçe yazılan ilk kitap: Kutadgu Bilig
» İlk siyasetname: Kutadgu Bilig
» İlk mensur şiir örneklerini veren: Halit Ziya
» Şiirde ilk defa Türk kelimesini kullanan: Mehmet Emin Yurdakul
» Dünya edebiyatındaki ilk modern roman: Cervantes/Don Kişot
» İlk makale: Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi
» İlk edebi bildiriyi yayımlayan topluluk: Fecr-i Ati
» Mesnevi tarzında yazılmış ilk eser: Kutadgu Bilig
» İlk seyahatname: Mir’atül Memalik / Seydi Ali Reis
» İlk Edebiyat tarihçimiz: Abdulhalim Memduh Efendi
» Batı anlayışındaki ilk edebiyat tarihçimiz: Fuat Köprülü
» Sahnelenen ilk tiyatro: Namık Kemal / Vatan yahut Silistre
» Kafiyeyi şiire serperek klasik nazım şekillerinden farklı ilk örnekleri veren: Tevfik Fikret
» Türkçenin ilk dil bilgisi kitabı: Süleyman paşa / Sarf – ı Türki
» İlk naturalist eserimizin yazarı: Nabızade Nazım / Zehra
» Divan Edebiyatında mahallileşme akımının temsilcisi: Nedim
» Şarkıyı icat eden: Nedim
» İlk tarih ve coğrafya ansiklopedisi: Kamus’ul Alam
» İlk sözlüğümüz: Divan-ı Lügat-it Türk
» İlk Türkçe sözlük: Şemsettin Sami: Kamus-ı Türki
» İlk özdeyiş örneklerini veren: Ali Bey / Lehçet’ül Hakayık
» İlk didaktik şiir örneğimiz ve aruzla yazılan ilk eserimiz: Kutadgu Bilig
» Türk adının geçtiği ilk Türkçe metin: Orhun Abideleri
» Edebiyatımızda objektif eleştirinin nasıl olacağını ilk açıklayan: R. Mahmut Ekrem
» Edebiyatımızdaki milli dönemin açılmasına öncülük eden: Mehmet Emin Yurdakul
» Konuşma diliyle yazılmış ilk hikayenin yazarı: Ömer Seyfettin
» Edebiyatımızda ilk kafiyesiz şiirini yazan: A. Hamit / Validem
» İlk köy şiiri: Muallim Naci / Köylü Kızların Şarkısı
» İlk alfabemiz: Göktürk Alfabesi
» Tekke şiirinin babası: Ahmet Yesevi

GAZETE
*İlk Resmi Gazete-Takvim-i Vakayi'(1831-1922)
*İlk yarı resmi Gazete-Ceride-i Havadis(1840)
*İlk Özel Gazete-Tercüman-ı Ahval(1860-1866),Şinasi/Agah Efendi
*İlk Dergi örneği-Mecmua-i Fünun(1861),Münif Paşa
*İlk Mizah Dergisi-Diyojen(1869),Teodar Kasap/Namık Kemal
*İlk Çocuk Gazetesi-Çocuklar İçin Mümeyyiz
*İlk Çocuk Yayınımız-Eftal ve Mümeyyiz(1869)
*İlk Edebiyat Dergimiz-Hazine-i Evrak(1881-1882),Mahmut Celalettin

ROMAN
*İlk Çeviri Roman-Telemak(Les Aventures De Telemaque) (Fenelon) (1859), Yusuf Kamil Paşa
*Edebiyatımızda İlk Roman-Taaşşuk-ı Tal'at ve Fıtnat (1872) , Şemsettin Sami
*İlk Edebi Roman-ntibah (Sergüzeşt-i Ali Bey) (1876) ,Namık Kemal
*İlk Tarihi Roman-Cezmi (1880) ,Namık Kemal
*İlk Köy Romanı-Karabibik(1891) ,Nabizade Nazım
*İlk Realist Roman-Araba Sevdası (1896), Recaizade Mahmut Ekrem
*İlk Psikolojik Roman Denemesi-Zehra (1896) , Nabizade Nazım
*İlk Naturalist Roman-Zehra (1896) , Nabizade Nazım
*İlk Modern(Çağdaş) Roman- Mai ve Siyah (1897) , Halit Ziya Uşaklıgil
*Mektup Tarzında İlk Roman-Mutallaka(1898) , Hüseyin Rahmi Gürpınar
*Batılı Tekniğe Uygun İlk Roman-Aşk-ı Memnu' (1900) , Halit Ziya Uşaklıgil
*İlk Psikolojik Roman-Eylül (1901) ,Mehmet Rauf
*Kurtuluş Savaşımızı Doğrudan İşleyen İlk Roman-Ateşten Gömlek(1923), Halide Edip Adıvar
*İlk Yerli Çizgi Roman-Türk Kahramanı Köroğlu81953)
*İlk Post-Modern RomanTutunamayanlar (1971), Oğuz Atay
*İç Monolog Tarzıyla Yazlmış İlk Roman Bir Düğün Gecesi (1979), Adalet Ağaoğlu

HİKAYE
*İlk Hikaye Kitabı-Letaif-i Rivayet(1870-1895) , Ahmet Mithat Efendi
*Yayınlanmış ilk Hikaye Kitabı
*Batılı Anlamda İlk Hikaye-Küçük Şeyler(1892), Samipaşazade Sezai
*İlk Gerçekçi Hikaye-Küçük Şeyler(1892), Samipaşazade Sezai


TİYATRO
*Batılı Anlamda İlk Tiyatro-Şair Evlenmesi (1859) ,Şinasi
*Sahnelenen İlk Tiyatro-Vatan yahut Silistre (1873), Namık Kemal
*Aruzla Yazılan İlk Manzum Tiyatro Eseri-Eşber(1880) ,Abdülhak Hamit Tarhan
*Heceyle Yazılan İlk Manzum Tiyatro Eseri-Nesteren (1878), Abdülhak Hamit Tarhan
*İlk Epik Tiyatro örneği-Keşanlı Ali Destanı (1964), Haldun Tnaer




DİĞER DÜZ YAZI TÜRLERİ

*İlk Türk Destanı-Alp Er Tunga Destanı, Saka Türkleri
*Söylev Türündeki İlk Eser-Orhun(Göktürk) Abideleri (8.yy)
*Türk Adının Geçtiği İlk Türkçe Metin-Orhun(Göktürk) Abideleri (8.yy)
*İlk Müslüman Türk Destanı-Manas Destanı, Kırgızlar
*İlk Türk Dünyası Ansiklopedisi-Kutadgu Bilig(1069- 1071) ,Yusuf Has Hacip
*Türkçe Yazılan İlk Kitap-Kutadgu Bilig(1069- 1071) ,Yusuf Has Hacip
*İlk Siyaset-name Örneği-Kutadgu Bilig(1069- 1071) ,Yusuf Has Hacip
*İlk Pend-name Örneği-Kutadgu Bilig(1069- 1071) ,Yusuf Has Hacip
*Türk Dilinin İlk Ansiklopedik Sözlüğü-Divan-ı Lügati't Türk(1072-1077), Kaşgarlı Mahmut
*Türk Dilinin İlk Dil Bilgisi Kitabı-Divan-ı Lügati't Türk(1072-1077), Kaşgarlı Mahmut
*İlk Anı Örneği-Babürname(Vakayi) (15.yy) , Babür Şah
*İlk Fabl Örnaği-Harname (15.yy) , Şeyhi
*İlk Şuara(Şairler )Tezkiresi-Mecalisü'n-Nefais(15.yy) ,Ali Şir Nevai
*İlk Seyehat-name Örneği-Mir'atü'l-Memalik (16.yy/ 1557), Seydi Ali Reis
*Anadolu Sahasındaki ilk Tezkire-Heşt Behişt (16.yy), Sehi Bey
*İlk Gezi Yazısı Örneği-Seyahat-name (17.yy), Evliya Çelebi
*İlk Bibliyografya-Keşfü'z Zünun (17.yy) ,Katip Çelebi
*Matbaada Basılan ilk Kitabımız-Vankulu Lügati (1729), Vankulu Mehmet Efendi
*Batılı Anlamda İlk Günlük-Seyahat Jurnali (1827) ,Direktör Ali Bey
*İlk Makale-Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi (1860) , Şinasi
*İlk Atasözleri Kitabı-Durub-ı Emsal-i Osmaniye (1863) ,Şinasi
*İlk Edebiyat Ders Kitabı-Talim-i Edebiyat (1872) , Recaizade Mahmut Ekrem
*İlk Eleştiri-Tahrib-i Harabat (1885),Namık Kemal
*İlk Mülakat (Röportaj)-Rüya, Ziya Paşa
*İlk Tarih ve Coğrafya Ansiklopedisi-Kamus'ül-A'lam(1889-1898)
*İlk Türkçe Sözlük-Kamus-ı Türki (1899-1900) , Şemseddin Sami
*Özdeyiş Örneklerini Veren İlk Eser-Lehçet'ül-Hakayık, Ali Bey


ŞİİR

*İlk Mesnevi-Kutadgu Bilig (1069-1071) , Yusuf Has Hacip
*İlk Didaktik Şiir Örneği-Kutadgu Bilig (1069-1071) , Yusuf Has Hacip
*Aruzla Yazılan İlk Eser-Kutadgu Bilig (1069-1071) , Yusuf Has Hacip
*İlk Şiir Çevirisi-Tercüme-i Manzume(1859), Şinasi
*İlk Antoloji-Harabat (1874) ,Ziya Paşa
*İlk Köy Şiiri-Köylü Kızların Şarkısı, Muallim Naci
*İlk Pastoral Şiir-Sahra (1879) ,Abdülhak Hamit Tarhan
*İlk Mensur Şiir Örnekleri-Mensur Şiirler(1889), Halit Ziya uşaklıgil
*İlk Kafiyesiz Şiir-Validem (1913) , Abdülhak Hamit Tarhan
*İlk Çocuk Şiir Kitabı- Şermin (1914), Tevfik Fikret


HAZIRLAYAN
Isparta Milli Piyango Anadolu Lisesi Edebiyat Zümresi