POPÜLER DİN VE FUNDAMENTALİZM
Popüler dini anlamak için öncelikle formel in tanımını yapalım FORMEL DİN: Formel dine niteliğini veren şey sistemleşmiş doktrinler kilise organizasyonları ve profesyonel din adamları sınıfı iken Popüler Din kilise dışıdır. Sıradan halk arasında bulunur ve nisbeten sistemsiz inançlardan oluşmuştur.
Pöpüler din en fazla modernleşmemiş toplarda karşımıza çıkar, Orta Çağ ve modern öncesi Avrupa, Üçüncü Dünya ülkeleri ve Kuzey Amerika daki Amishler ve Hutterite toplulukları gibi geleneksel yerleşim hakkındaki çalışmalar yaygın hurefa ,sihir ve nazarın,mucizevi olaylara şahitlik etmekteyiz
Bakıldığında popüler din modern toplumda uygun düşmediği görmekteyiz ;ama araştırmalar en modern yerlerde bile son derece güçlü olabiliceğini ortaya koymaktadır. Astroloji ye ölülerler bağlantı ve beden dışı tecrübeler, uğurlu sayılara ilişkin hurefalar daha başka pek çok tatilin spor olayının ve doğa amblemlerinin yarı gizemli karakterleri gibi şeyler A.B.D ve Batı Avrupa gibi pek çok çevrede yaygın olarak görülebilir.
Öncelikle popüler din formel yapının çoğu unsurlarında yapının çoğu unsurlarından yoksundur dahası popüler dinin ahlaki düsturları formel akıl yürütmelerinden ziyade menkıbe ve kıssalar aracılığıyla açıklanır ve temellendirilir yani dayanağı olarak menkıbe ve kıssalardır.
Sembolik yapının bu gevşekliği muhtemelen popüler dinin başka bir yönünü teşvik etmesede ona izin verir şu örnekle biraz daha somutlaştıralım : cin tasallutuna inanç zayıflayabilir ancak buu inanç popüler dinin diğer unsurlarıyla mantıksal olarak ilişkili değilsede bu zayıflama ,ölüm sonrası hayata ve astrolojinin değerine inanma eğilimini etkilemek sizin ortaya çıkabilir
Bir yandan popüler din çoğunlukla yakın akraba, dost meclislerinde ortaya çıkmasıdır. Doğum günlerinde hasta ziyaretlerinde vb durumlarda bulunma olasıdır.bu nedenle modern toplumlarda zuhur ettiğinde bile popüler din geleneksel dinlerde olduğu gibi muhtemelen küçük dayanışmacı gruplar arasında da yer edinir . böyle olması onun küçük dayanışmacı gruplarla bir aradalığı, popüler dinin niteliği ve devamlılığı hakkında daha fazla kavrayışta sağlar Bernstsin dil üzerindeki araştırmalarına dayanarak danışmacı grupların “genişletilmiş” kodlardan ziyade daraltılmış kodlar ürettikleri söylenebilir yani dayanışmacı gruplarda yüksek derecede ortaklık anlayışının mevcudiyeti , iletişimin meydana gelebilmesi için fiilli olarak daha az kelime kullanılması anlamına gelir
Burada fundamentalizme gelecek olursak, fundamentalizm popüler dinin tam karşıtı olarak görülebilir gerçekten de fundamentalistler genellikle , astroloji büyü ve yaygın hurefaların tavizsiz muhalifleridir
Doktrinel ortodoksiye sıkı sıkı bağlılık katı iman anlayışı hurefa ve büyülere karşı hoşgörüsüzlük ;bunların hepsi fundamentalizmi popüler dinden ayırıyor gözükmektedir; fakat ikiside bazı benzerlikler taşır popüler din gibi fundamentalizm de daha geleneksel durumlara hayli uygun düşen modern kültürün hastalığı olarak ele alınmıştır.
Bu durumda üstü kapalı olarak fundamentalizm : genellikle modern çevrede yaşaması ihtimal dışı olan kısa ömmürlü fenomen olarak telakki edilmiştir
Kelly’nin fundamentalist kiliselerinin gelişimini araştırması fundamentalizmde hareketlenmeye ön ayak olmuştur,
Fandamentalizm hakkında görüşler: fundeamentalizm: yüksek öğrenim üzerindeki yoğun baskı ve ulus-devlet tarafından yerel topluluklara nüfuz edilmesi gibi belli başlı modernizasyon eğilimlere tepkidir. Diğer bir görüş ise geleneksel topluluklarda kök salmış olan fundamentalizm belirleyici niteliklerinden çoğunu kayıpetmekle birlikte zamanla yeni kaynaklar elde ederek moderniteye hızlıca uyum sağladığıdır
Sonuç fundamentalizm popüler din ile karşılaştırıldığında fundamentalizm birbirleriyle kuvvetli irtibata sahip daha az unsurdan oluşur, ideolojik olarak popüler dinden daha az istikrarlıdır ;neden derseniz bağlar arası güçlü ilişki olması her bir unsurdaki değişme diğerlerine de etki edecektir . fundamentalizm başka yönlerden değişken çevrelerde varlığını devam ettirmeye ciddi bir muhtemel adaydır
DİNSEL BİREYCİLİK
Dinsel bireycilik klasik gelenekte Marx ve Weber in kısmen de Durkihem in araştırmalarında önem kazanmıştır . O, Marx ve Weber de sadece kapitalizmle uyumlu bir ideoloji olarak kabul edilir Marx a göre kapitalizmin ortaya çıkışı özellikle 17 yy İngiltere sinde piyasa ilişkilerinin önünde engel olarak duran geleneksel dayanışmacı gruplar üzerinde yıpratıcı etkiye sahip olan ve bireysel mülkiyet haklarını meşrulaştıran bir ideolojiyi zorunlu kılmıştır.
Klasik kuramlara göre : Dinsel bireycilik olarak nitelendirilen Püritenizm in özellikleri,
Bireysel kurtuluşun tanrıya doğrudan sorumluğun en önde geldiği ve büyük ölçüde bireysel davranışa atfedilen ahlaki sorumluğu ihtiva eder
Prütenizm de birey tanrının huzurunda tek başına durur,ferdi kurtuluşa dair belirsizlikle yüzyüzüdir. Ama kendi değerlerinde hangi delille ahlaki karar vereceği konusunda serbesttir
Dinsel bireciliğin uç noktaları vardır
- Kafana göre takıl
- Ne yapsan yeridir
Faucault 1965-70-72-79 yıllarında Avrupa da ki kültürel gelişmeler üzerine yaptığı çalışmaları açıkça din ile olmasa da söylemin bireyselleşmiş hale gelme biçimlerine örnek sunmaktadır.
Örneğin: disiplin ve cezanın nesnesi olarak bireyin bedenine vurgulayan kuram ve cezalarla bir arada gelişmiştir yine modern toplumda böyle bireyleşmeye örnek olarak
-çocuk yetiştirmeye dair kurumsallaşmış normlar
-standart hale getirilmiş eğitim sistemleri
-vatandaşlık hakları vb.
Yine diğer bir sosyolog un ifadelerinden bireyselleşme
Cuddihy : dini söylemlere artık kişisel ibarelerin sıkça başlandığını görmekteyiz
-benim tecrübeme göre -şununla ilgili benim görüşüm
Örnek : A.B.D de hem liberal hem de muhafazakar kiliselerde dini ifadelerin radikal bir şekilde bireyselleştiğine dair deliller sunmaktadır.
Görünen o ki modern toplum çevrelerinde bu tür eğilimler ne şekil de seçildiği gündeme gelmektedir
Tarih araştırmaları dinsel bireyciliğin Pazar şartlarının hakim olduğu bölgelerde daha yaygın hale geldiği fikrini genellikle desteklemektdir gerçekten de bireycilik in yükselişi ile yakından irtibatlı görünen şey kapitalizmden ziyade Pazar şartlarının ortaya çıkmasıdır mesela 13 asırda ticaret yaygınlaştığında başta italya ve İngiltere nin ticaret bölgelerinde olmak üzere Avrupa nın bazı kısımlarında yüksek bir bireycilik duygusu gelişmiş görünmektedir
Davis e göre rağbetin bir kısmı sebebi, Protestanlığın bireyler arası ilişkiyi sınırları çizilmiş mahalli topluluklara mensubiyetten çok bir sorumluluk ağı olarak görmesiydi
Yine dinsel bireycilik kavramlarından kendine hayranlık (narsizm) ve sivil mahremiyetçilik (çivil privatizm) kavramlar bireyciliği ifade eder bla bla bla……
Sonuç olarak bu yöntemleri üreten ve teşvik eden toplımsal şartlar hala yeterince incelenmemiştir ama bir takım mümkün varsayımlar ortaya konulmuştur
-modern brokratik kurumlarda ki hayat öyle iyi organize edilmiş ki herhangi bir seçim/tercih ve dolayısıylada ahlaki sorumluluk duygusu tasavvur edilemez
Alternatif varsayım ise şöyledir: bireysellik pekte aşırı organizasyonlardan doğmaz o meslekteki hatta “benin” unsurlarının farklı zamanda faaliyet te bulunması gerekebilen her karmaşık durumdaki , rol performanslarında gerekli olan daha yüksek dereceli esneklikten doğar
-YAZAR :ADİL ÇİFTÇİ KONU: POPÜLER DİN VE FUNDAMENTALİZM,DİNSEL BİREYCİLİK
https://www.facebook.com/theschk6 https://www.facebook.com/inonuuniversitesiilahiyatfakultesimalatya 
Fundamentalizm
