Arama

Enerji dönüşümü nedir?

Güncelleme: 14 Ağustos 2016 Gösterim: 152.435 Cevap: 4
_Yağmur_ - avatarı
_Yağmur_
VIP VIP Üye
26 Kasım 2008       Mesaj #1
_Yağmur_ - avatarı
VIP VIP Üye
Enerji dönüşümü nedir?

Yaşantımızdaki enerji dönüşümleri


Sponsorlu Bağlantılar
  • Barajlardaki depolanmış suyun potansiyel enerjisi vardır. Bu potansiyel enerji su servest bırakılınca hareket enerjisine dönüşür ve elektrik üreten jeneratörlerin dönmesini sağlayarak elektrik enerjisine dönüşür.
  • Silgi ile yazdıklarımızı sildiğimiz zaman silginin ısındığını farkederiz. Burada haraket enerjisi ısı enerjisine dönüşmüştür.
  • Biskletlerde yer alan dinamo tekere sürtünerek döner ve bisiklette bulunan ufak bir ampülü yakar. Bu durumda hareket enerjisi elektrik enerjisine dönüşmüştür.
  • Kaydırakta kayan çocuklar kaydırağın tepesine çıkyıklarında yere göre bir potansiyel enerjiye sahip olurlar. Kayarlarken bu potansiyel enerji kinetik enerjiye yani hareket enerjisine dönüşür.
  • Buharlı trenlerde ısı enerjisi yardımıyla su ısıtılır ve buhar oluşturulur bu buhar ise trenin hareket etmesini sağlar. Isı enerjisinden hareket enerjisine dönüşüm söz konusudur.
  • Vantilatörlerde elektrik enerjisi hareket enerjisine dönüşür.
  • Yakılan bir odunun içindeki enerjinin ısı enerjisine dönüşmesi

ENERJİ DÖNÜŞÜMÜ


Daha önce de bahsettiğimiz gibi hiçbir enerji kaybolmaz. Sadece dönüşüm sonucu başka bir enerji türü olur. Yani, evrendeki enerji toplamı değişmez. Buna enerjinin korunumu denir. Bu kısmı daha çok şekiller vasıtasıyla anlatmak istiyorum. Şekilleri görmek için başlıklara basın.

İlk örneğimiz hidroelektrik santrali. Kademe kademe anlatmakta yarar görüyorum.
Nehirlerden gelen suyun kinetik enerjisi barajda potansiyel enerjiye dönüşür.
Bu potansiyel enerji kapaklardan akarak doğrusal hareketle bir kinetik enerjiye dönüşür.
Buradan da türbin görevi devralır. O doğrusal hareketi dairesel harekete çevirir; ama hâlen kinetik enerjidir.
Jeneratör türbinden aldığı bu enerjiyi elektrik enerjisine çevirir ve trafolara gönderir.
Bundan sonra uzun bir yolculuk sonrası evinize gelen elektrik fırınlarda ısı enerjisine, saç kurutma makinelerinde ısı enerjisine ve kinetik enerjiye, ampulde ise ışık enerjisine dönüşür.
Böylece 5 kademe atlatmış olan kinetik enerji sonunda bizim yararımıza çalışmış olur.

ARABANIN ANİ FREN YAPMASI


Bu hidroelektrik santralinin işleyişinden daha basittir; ama sonuç olarak enerji dönüşümü olduğu için yazmak istedim.
Arabadaki yakıtın yanması (kimyasal enerji) basınç yaratarak pistonu aşağı iter ve bu enerjisini (kinetik, doğrusal) krank miline iletir.
Krank mili alığı bu enerjiyi doğrusaldan dairesele çevirir ve tekerleklere iletir.
Tekerlek aldığı bu dairesel hareketi doğrusal harekete çevirir ve araba hareket etmeye başlar.
Hızlandıktan sonra sürücü önüne bir şey çıkınca durmaya kalarsa arabanın hareketi yavaşlar, yani kinetik enerjisi de azalır.
Bu enerji kaybolmaz, sadece ses ve ısı enerjisine dönüşür. Fren balatalarının disklere sürtmesi sonucu ses ile ısı ve lastiğin sürtünmesi sonucu da yine ısı ortaya çıkar.

BAKINIZ Enerji (Erke) Nedir? Enerji Birimleri ve Enerji Türleri
Son düzenleyen Safi; 14 Ağustos 2016 21:05
"İnşallah"derse Yakaran..."İnşa" eder YARADAN.
Keten Prenses - avatarı
Keten Prenses
Kayıtlı Üye
26 Kasım 2008       Mesaj #2
Keten Prenses - avatarı
Kayıtlı Üye

Enerjinin Dönüşümü


Hareket halinde bulunan bir otomobilin, hareket etmek için benzine ya da benzer bir yakıta ihtiyaç duyduğunu hepimiz biliriz. Bu yakıt ya benzindir, ya mazottur ya da otogazdır' Ancak ne olursa olsun aracın hareketi için bir tüketimin yapılması gerekmektedir. Netice itibari ile de şu kanun aklımıza gelmektedir:'Madde vardan yok, yoktan var olmaz.' Hakeza, enerjinin korunumu yasası da burada devamı mahiyetinde ifade edilmektedir:'Enerji vardan yok, yoktan var olmaz.'
Sponsorlu Bağlantılar
Termodinamiğin ikinci yasası der ki:'Uzayda yer alan enerji miktarı sabittir, sadece dönüşüm vardır.' Burada durağan bir olaydan bahsedilmemektedir. Aksine, devamlı dinamiği olan bir dize hareketten bahsedilmektedir. Madde-enerji ve enerji-madde dönüşümü sürekli olmakta ve bu olay büyük bir denge içerisinde devam etmektedir. Sizin vücudunuzdan yayılan ya da bir tüpten yayılan alevin ısısı hiçbir zaman kaybolmamakta ve uzayın derin köşelerinde entropi dağılımına ön ayak olmaktadır.

Enerjinin vardan yok, yoktan var olmayacağı gerçeği ile enerjinin şekil değiştirme ilkeleri birleştiği zaman, kainat efsanesinin çalışma dizesi hakkında bilgi sahibi oluruz. İlk başta verdiğim otomobil örneğinde benzinin içerisinde bulunan kimyasal enerji, 4 zamanlı bir motor sayesinde hareket enerjisine çevrilmektedir. Burada ki dönüşüm ise, kimyasal bağların koparılması sonucu oluşan ısının harekete çevrilmesi şeklinde bir dize akımı sergilemektedir. İfade tarzı ile de, kimyasal bağları bulunan ve birer karbon ürünü olan benzin yakılarak ısıya ve bu ısıda harekete çevrilmektedir. Siz diyebilirsiniz ki; nasıl olurda ısı harekete çevrilebilinir? Ocağınızda kaynayan ve buhar vermeye başlayan bir çaydanlığa rüzgar gülünü yaklaştırdığınız zaman; buharın etkisi ile döndüğünü fark edersiniz. Burada ısının harekete çevrilmesine basit bir örnek vermiş bulunmaktayız. Bu örnekleri ise binlere ve hatta milyonlara çıkarmamız mümkündür.

Peki, bir işin yapılabilmesi için enerjiye ihtiyaç duyuluyorda, insanların yaptıkları işler için nasıl bir enerji şekli kullanılmaktadır? Bu sorunun cevabı ilköğretimden başlayıp neredeyse hayatımızın tamamını kapsayacak şekilde bizleri meşgul etmektedir. Bizler yaşamak için yiyecekler yer ve su içeriz, aynı zamanda havayı soluruz' İşte, işin özü burada yatmaktadır' Nasıl ki karbon ve hidrojen ürünü fazla olan ve petrol polimeri olan benzin yakıldığında hareket sağlanıyor, bizim yediğimiz yiyeceklerde büyük bir yanma reaksiyonu gerçekleştirerek enerji elde etmektedir. Bu arada oluşan ısı düzeyi de hem proteinlerin ve hemde vücudun diğer fonksiyonlarının düzgün çalışması için kullanılmaktadır. Entropi olarak dağılan vücut ısısı, uzayın entropi düzeyininde dengede tutulmasında rol oynamaktadır. Belki size son söylediğim garip gelmiştir, ancak bu dediğim doğrudur' Bizler çoğalırken aslında Dünya'nın ağırlığı artmamaktadır. Doğada var olan maddeler bir araya gelmekte ve netice itibari ile de onikisentrilyon ton olan dünya kütlesi korunmaktadır. Aynı biçimde, kainatın kütlesi korunmakta, bunun yanında kainatın enerji düzeyi de korunmaktadır. Big-bang teoremi doğrudur, ancak benim kastetiğim nokta, uzayın büyümediği değil, kütle ve enerjinin korunduğu prensibidir. Kainatta var olan atom molekülü ile, var olan joule ifadesi ile ifade edebileceğimiz enerji hep denge altındadır. Odun yandığında hiçbir şey kaybolmamakta, bir miktar enerji ile beraber gaz ve kül çıkmaktadır. Eğer kimya bilimi çok ileri düzeylere ulaşsa ve bu çıkan şeyler bir araya getirilse yine odunu oluşturabiliriz. Odun yandı, o zaman madde miktarı azaldı mı? Hayır, maddenin bir kısmı kızılötesi ışınlar halinde entropi dönüşümüne katıldı; yani yoktan var olmadı, vardan yok'

Nasıl ki fission olayı ile madenin parçalanması sağlanıyor ise, füzyon olayı ile de birleştirme sağlanabilmektedir. Eğer yakılan odunun çıkan artıkları, karbon düzeyine erişmiş bir süpernova tiplemesinde olduğu gibi bir araya getirilebilse; yani füzyon reaksiyonuna uğratılabilse, tekrar odunu oluşturmamız mümkündür. Nasıl ki biz odunu yakıp bir miktar enerji elde ettik, ömrünü bitiren yıldızlarda enerji denklemlerini bozarak yeni maddeler oluşturmakatdır. Burada kaybolan odun yerine bu yıldızlarda yeni madde tiplemeleri oluşmaktadır. Karbona ve hatta demire varıncaya kadar sıkışma meydana gelmekte ve bizim burada yakıp kül ettiğimiz odunda bu şekilde kainatta tekrar oluşturulmaktadır
Son düzenleyen Safi; 14 Ağustos 2016 20:19
Quo vadis?
Avatarı yok
nötrino
Yasaklı
12 Kasım 2009       Mesaj #3
Avatarı yok
Yasaklı

Enerji Dönüşümüne Örnekler :


1- Tost makinesi, fırın, su ısıtıcısı ve elektrik sobasında elektrik enerjisi ısı enerjisine dönüşür.
2- Fren yapan aracın lastiklerinde mekanik enerji, ısı enerjisine dönüşür.
3- Ellerin birbirine sürtülmesi sırasında mekanik enerji ısı enerjisine dönüşür.
4- İki tahta parçasının birbirine sürtülmesinde mekanik enerji ısı enerjisine dönüşür.
5- Kasların çalışması sırasında mekanik enerji ısı enerjisine dönüşür.
6- Ampulün yanması sırasında elektrik enerjisi ısı ve ışık enerjisine dönüşür.
7- Saç kurutma makinesinde elektrik enerjisi mekanik ve ısı enerjisine dönüşür.
8- Çekiçle bir levhaya vurulduğunda mekanik enerji ısı enerjisine dönüşür.
9- Kavanozdaki su sallandığında mekanik enerji ısı enerjisine dönüşür.
10- Besinlerin kimyasal bağlarında depolanan enerji, besinlerin solunum olayında parçalanması sonucu ısı ve kimyasal enerjiye dönüşür.
11- Kibritin yanması sırasında mekanik enerji ısı enerjisine dönüşür.
12- Fayans ve paspas, sıcaklıkları aynı olmasına rağmen ısı iletkenlikleri farklı olduğu için çevreye farklı miktarlarda ısı aktarır. Bu nedenle paspas daha sıcak hissedilir.
Son düzenleyen Safi; 14 Ağustos 2016 20:20
_Yağmur_ - avatarı
_Yağmur_
VIP VIP Üye
17 Nisan 2010       Mesaj #4
_Yağmur_ - avatarı
VIP VIP Üye

Elektrik enerjisini ısı enerjisine dönüşmesi


Bütün maddeler ısı enerjisi açığa çıkarmaktadır Elektrikli aletlerde açığa çıkan ısı enerjisinin iletken telin direnciyle, telden geçen akım miktarı ve akımın geçiş süresiyle bağlantısı vardır.
( Bir telin direnci şu durumlarda değişir: Uzun telin direnci kısa telin direncinden daha fazladır.- İnce telin direnci kalın telin direncinden daha fazladır. - telin cinsine bağlı olarak telin direnci değişmektedir)
  • Telin direnci arttıkça açığa çıkan ısı da artar.
  • Telden geçen akım arttıkça açığa çıkan ısı da artar.
  • Telden geçen akımın süresi arttıkça açığa çıkan ısı da artar.
Elektrik enerjisini ısı enerjisine dönüştüren araçlar:
Ütü, tost makinesi, fırın, ampuller, su ısıtıcıları elektrik akımının Isı etkisiyle çalışan aletlerdir. İçinden akım geçen bir tel ısınır ve bu ısınma akım şiddetinin etkisiyle gerçekleşir. Ancak kullanılan bu aletlerde veya kablolarda elektrik enerjisinin oluşturduğu ısı bazı sorunları da beraberinde getirir. Örneğin; çok fazla ısınan teller üzerindeki yalıtkan kabloları eriterek yangın meydana getirebilirler.

Ampullerde kullanılan flaman elektrik akımına gösterdiği direnç nedeniyle ısınarak akkor haline gelir. Flamanın yapıldığı tungsten metali 3400 dereceye kadar erimeden dayanabilir. Flamanın sarmal yapısının nedeni direncin daha da fazla arttırılmasıdır.
Son düzenleyen Safi; 14 Ağustos 2016 20:21
Misafir - avatarı
Misafir
Ziyaretçi
4 Aralık 2014       Mesaj #5
Misafir - avatarı
Ziyaretçi

Enerji dönüşümü


Enerji dönüşümü, enerjinin bir biçimden diğerine dönüşümüdür. Fizikte enerji terimi bir sistemdeki belirli değişiklikleri oluşturma kapasitesini açıklar. Dönüşümde entropinin sınırlamaları göz ardı edilir. Sistemlerin toplam enerji dönüşümü, yalnızca enerjinin eklenmesi veya çıkarılması ile sağlanabilir. Termodinamiğin birinci kanununa göre (enerjinin korunumu yasası olarak da bilinir) enerji, dönüştürülebilen bir büyüklüktür. Özel göreliliğe göre, sistemlerin enerji değişimlerinde, kütlelerde de değişiklik olur. Bir sistemin toplam kütle miktarı, enerjisinin bir ölçüsüdür. Bir sistemdeki enerji dönüştürülebildiğinden dolayı, farklı bir hale veya başka bir biçime dönüşebilir. Çoğu haldeki enerji, birçok fiziksel iş yapmak için kullanılabilir. Enerji doğal süreçler veya makinelerde kullanılabilir. Ayrıca ısı, ışık veya harekete dönüşebilir. Örneğin bir güneş pili, güneş ışınımını elektrik enerjisine dönüştürür ve böylece ampul yanar veya bilgisayara güç sağlanır.

Enerjiyi bir biçimden diğerine dönüştüren cihaza transduser denir.
Yapısında termal enerji barındıran çoğu enerji biçimi, başka enerji biçimine verimli olarak dönüştürülebilir. Bu verim, potansiyel enerjinin kinetik enerjiye dönüşümünde olduğu gibi bazen %100 olur.

Evrendeki enerji dönüşümü tarihi


Evrende Büyük Patlamadan beri çeşitli enerji biçimleri arasında dönüşümler meydana geldiğine inanılıyor. Büyük patlamada açığa çıkan hidrojenin gezegenler tarafından tutulmasında enerjide doğrudan bir dönüşüm oluştu. Yerçekimi potansiyel enerjisi doğrudan ısıya dönüştü.

Örnekler


Makinelerde enerji dönüşümleri
Örneğin kömür yakıtlı elektrik santralinde büyük miktarda enerji elde edilir ve açığa çıkan enerji dönüşümleri şu adımlarla gerçekleşir:
  • Kömürün kimyasal enerjisi termal enerjiye dönüşür.
  • Termal enerji, buharda kinetik enerjiye dönüşür.
  • Kinetik enerji, türbinde mekanik enerjiye dönüşür.
  • Türbinin mekanik enerjisi, elektrik enerjisine dönüşür. Bu da enerjinin son biçimidir.
Çoğu sistemde, sonuncu adım çoğunlukla mükemmel verim verir. Birinci ve ikinci adımlar oldukça verimlidir, fakat üçüncü adım nispeten verimsizdir. En verimli gaz yakıtlı santrallerde %50 verim elde edilir. Yağ ve kömür yakıtlı santraller az verimlidir.
Otomobilde enerji dönüşümü

Otomobilde enerji dönüşümünde şu adımlar gerçekleşir:
  • Yakıttaki potansiyel enerji yakıtın yanması sonucu genişleyerek kinetik enerjiye dönüşür.
  • Gazın genişlemesi sonucu oluşan kinetik enerji pistonu doğrusal hareket ettirir.
  • Pistonun doğrusal hareketi krank milinde dairesel harekete çevrilir.
  • Krank milinin dairesel hareketi şanzımana aktarılır.
  • Dairesel hareket şanzıman ile hızlandırılır.
  • Hızlandırılan dairesel hareket diferansiyele aktarılır.
  • Diferansiyel, dairesel hareketi tekerleklere aktararak dönmelerini sağlar.
  • Tekerleklerin dairesel hareketi, taşıtı doğrusal hareket ettirir.
Diğer enerji dönüşümleri
Enerjiyi bir biçimden diğerine dönüştüren birçok makine ve transduser vardır: Bunlardan bazıları ve dönüştürdükleri enerji aşağıdaki listede verilmiştir:
  • Termoelektrik etki (Isı → Elektrik enerjisi)
  • Jeotermal enerji (Isı→ Elektrik enerjisi)
  • Soğutma çevrimi, arabalarda kullanılan içten yanmalı motor veya buhar motoru (Isı → Mekanik enerji)
  • Okyanus ısıl gücü (Isı → Elektrik enerjisi)
  • Hidroelektrik santrali (Yerçekimi potansiyel enerjisi → Elektrik enerjisi)
  • Elektrik üreteci (Kinetik enerji veya Mekanik iş → Elektrik enerjisi)
  • Yakıt hücreleri (Kimyasal enerji → Elektrik enerjisi)
  • Pil (Kimyasal enerji → Elektrik enerjisi)
  • Ateş (Kimyasal enerji → Isı ve ışık)
  • Lamba (Elektrik enerjisi → Isı ve ışık)
  • Mikrofon (Ses enerjisi → Elektrik enerjisi)
  • Dalga enerjisi (Mekanik enerji → Elektrik enerjisi)
  • Rüzgar gücü (Rüzgar enerjisi → Elektrik enerjisi veya Mekanik enerji)
  • Piezoelektrik sensör (Germe → Elektrik enerjisi)
  • Yarı akustik gitar (Ses → Elektrik enerjisi)
  • Sürtünme kuvveti (Kinetik enerji → Isı)
  • Isıtıcı (örneğin klima) (Elektrik enerjisi → Isı)
Son düzenleyen Safi; 14 Ağustos 2016 21:25

Benzer Konular

11 Mart 2016 / Misafir Fizik
20 Nisan 2011 / Misafir Soru-Cevap
14 Ağustos 2016 / Misafir Cevaplanmış
14 Ağustos 2016 / Ziyaretçi Cevaplanmış
4 Aralık 2014 / SERAR Cevaplanmış