PALANGA Kollu palangalar
Adi palangalar, değişik sayıda birçok kolu olan, zincirli basit palangalardır. Dişli düzenli palangalar da, manevra volanı bir birincil dişli düzenini harekete geçirir; bu dişli düzeni, zincir çarkına bağlı dişlileri kavrayan bir küçük eş dişli çiftini döndürür. Planet hareketi yapan başka bir modelde, hız düşürme içten dişli bir ayna dişliyle kavranan bir küçük eş dişli çiftinin yer değiştirmesiyle sağlanır. Hız düşürme sistemi otomatik olarak bir tersinirliğe neden olduğundan, dişli düzenli tüm palangalar, yükün aşağı düşmesini önleyen bir frenleme sistemiyle donatılmıştır. Palangaların verimleri 0,7 ile 0,85 arasında değişir. Mekanizma ve makaralar bir arada kullanılarak 60 tona kadar yükler kaldırılabilir. Mandal çarklı palangalar her doğrultuda yük kaldırmaya ve çekmeye olanak verir. Manevraları yük frende tutularak bir manivelanın gelgit hareketiyle, sağlanır; bununla birlikte, çok hafif ve kullanışlı olan bu aygıtın hareket alanı oldukça dardır (1,50 m).
Elektrikli palangalar
Bu palangalar, bir hız redüktörüyle gerek kaldırma kablosunun sarıldığı bir tamburu, gerek kaldırma zincirinin takıldığı yük makarasını hareket ettiren bir elektrik motoruyla donatılmıştır. Elektrikli motoruna, bir kumanda kutusuyla yerden kumanda edilir. Herhangi bir nedenle akım kesildiğinde yükün düşmesini önlemek için bu palangalarda da, motorun içinde ya da motordan bağımsız olan ve otomobillerdeki gibi diskti bir frenden oluşan bir frenleme sistemi bulunur. Gerek tek bir kaldırma kolu, gerek makaralı birkaç kaldırma kolu olan elektrikli palangalar çok yaygın olarak kullanılmaktadır.
Zincirli palangaların 125 kg ile 5 t arasında değişen yük kapasiteleri vardır. Kablolu palangaların kapasitesi 32 tona değin çıkar. Kaldırma yüksekliği ise 20 m'ye ulaşır.
Pnömatik palangalar
Sıkıştırılmış havayla çalışan bu palangaların iki ayrı tipi vardır;
1. pistonlu palangalarda bir silindir ile bunun içinde, sıkıştırılmış havanın etkisiyle hareket eden, koluna bir kanca takılmış bir piston bulunur. Tek etkili, çift etkili ya da dengeli olan bu palangalar 8 tona kadar olan yükleri 2-3 m yüksekliğe kaldırabilir. Bu palangaların en önemli özelliklerinden birisi de hareketlerinin yumuşaklığı ve duyarlılığıdır; son derece sağlam olan bu aygıtlar, ayrıca hızlı ve düzenli bir hız değişimine sahiptir;
2. motorlu palangalar sıkıştırılmış havayla çalışan bir motorla donatılmıştır, bu motor kablolu palangalarda bir tambura, zincirli palangalarda ise zincir çarkına bir dönme hareketi verir.
Hidrolik palangalar
Bunlar, bir pompanın sağladığı basınçlı yağla çalışan, döner hidrolik motorlu palangalardır. Bu aygıtlarda, bir motor, bir hız redüktörü, bir tambur ve bir kablo ya da yük makarası ile bir zincir ve bir frenleme sistemi bulunur.
Pnömatik ve hidrolik palangalar özellikle patlama tehlikesi gösteren ortamlarda kullanılır.
Palangalar sabit (delikli, asma kancalı ya da ayaklı) ya da hareketli olabilir.
Hareketli palangalar havai bir hat üzerinde hareket eden bir araba ile donatılırlar; arabalar elle (yükü iterek ya da arabanın dişli volanını döndüren sonsuz zincirle), bir elektrik motoruyla ya da pnömatik motorla çalıştırılır.
Kaynak: Büyük Larousse
Palanga
