İnsanlar mantık hatalarını neden yaparlar?
VIP VIP Üye
İnsanlar Mantık Hatalarını Neden Yaparlar?
İnsanların mantık hatası yapmasının birçok nedeni olabilir.Bu nedenle ancak genel nedenlerden söz edebiliriz.
Öncelikle herhangi bir konu ya da soru(n) üzerine kafa yorarken bilgileri uzun süreli bellekten çağırarak kısa süreli bellekte olduğunda öğrenmenin rolü kuşkusuz büyük önem kazanır.Henhangi bir konu üzerine mantıksal çıkarımlar yapabilmemiz için öncelikle üzerine düşündüğümüz konu hakkında geniş ve sağlam bir bilgi birikimine sahip olmamız gerekir.Dolayısıyla zamanında bilgileri nasıl kodladığımız,ne kadar zaman ve emek harcadığımız,konunun her bir elemanı arasındaki ilişkileri görebilmek adına ne kadar uğraş verdiğimiz,o konu hakkında sınandığımızda göstereceğimiz performanstaki başarıyı da doğru yoldan etkiler.Öyleyse bir konuda mantık hatası yapmamamızın ilk koşulu, o konuyu mutlaka çok iyi irdelemiş ve öğrenmiş olmamızdır.Çünkü gelişigüzel yapılmış okumalar ve çalışmalar,sonrasında pek çok yanlışa neden olabiliyor.
Mantık çıkarımlarını doğru bir şekilde gerçekleştirebilmemizin ikinci koşulu ise deneyimdir.Kimi psikologlar (özellikle de davranışçı ekolden gelenler) psikolojiyi deneyim bilimi olarak tanımlarlar.Bunun nedenini açıkça görebilmemiz içinse sistemi iyi tanımamız gerekir:İnsan sistemi,yukarıdan aşağıya ve aşağıdan yukarıya mekanizmalarca kontrol edilir.Bu noktada sistemin ‘yukarıdaki’ noktası beyinken ‘aşağı’ adı verilen elemanlar duyu organlarından sinir sistemiyle beyne ileten duyu bilgilerini ve bu sistemi kapsar.Bu uyarana karşı vereceğimiz bir yanıt söz konusu olduğunda hem duyu organlarından gelen bilgi,hem de beynin önceki yaşantılarından edindiği dünya bilgisi harmanlanarak ortak bir çözüme varılır.İşte deneyimler,bu genel dünya bilgilerinin oluşumunda büyük rol üstlenirler.Bir de elbette ki pratik etkisi vardır.Bir konu hakkında ne kadar pratik yapmışsak,tepki süremiz düşer ve daha doğru kararlar verebiliriz.Çünkü birkaç adım sonrasını görebilmek daha kolay olur.
Bu iki temel etkenden sonra,biraz da o anki durumumuzu değerlendirmemiz doğru olacaktır.Örneğin,günün hangi saatinde olduğumuz,biyolojik döngünün hangi evresinde yer aldığımız,açlık ve susuzluk durumumuz,herhangi bir kimyasalın,ilacın etkisinde olup olmadığımız,dikkatimizi konuya nedenli verebildiğimiz vb…Pekçok etmen o anki mantık çıkarımlarımızın gücünü etkileyebilir.
Sponsorlu Bağlantılar
Öncelikle herhangi bir konu ya da soru(n) üzerine kafa yorarken bilgileri uzun süreli bellekten çağırarak kısa süreli bellekte olduğunda öğrenmenin rolü kuşkusuz büyük önem kazanır.Henhangi bir konu üzerine mantıksal çıkarımlar yapabilmemiz için öncelikle üzerine düşündüğümüz konu hakkında geniş ve sağlam bir bilgi birikimine sahip olmamız gerekir.Dolayısıyla zamanında bilgileri nasıl kodladığımız,ne kadar zaman ve emek harcadığımız,konunun her bir elemanı arasındaki ilişkileri görebilmek adına ne kadar uğraş verdiğimiz,o konu hakkında sınandığımızda göstereceğimiz performanstaki başarıyı da doğru yoldan etkiler.Öyleyse bir konuda mantık hatası yapmamamızın ilk koşulu, o konuyu mutlaka çok iyi irdelemiş ve öğrenmiş olmamızdır.Çünkü gelişigüzel yapılmış okumalar ve çalışmalar,sonrasında pek çok yanlışa neden olabiliyor.
Mantık çıkarımlarını doğru bir şekilde gerçekleştirebilmemizin ikinci koşulu ise deneyimdir.Kimi psikologlar (özellikle de davranışçı ekolden gelenler) psikolojiyi deneyim bilimi olarak tanımlarlar.Bunun nedenini açıkça görebilmemiz içinse sistemi iyi tanımamız gerekir:İnsan sistemi,yukarıdan aşağıya ve aşağıdan yukarıya mekanizmalarca kontrol edilir.Bu noktada sistemin ‘yukarıdaki’ noktası beyinken ‘aşağı’ adı verilen elemanlar duyu organlarından sinir sistemiyle beyne ileten duyu bilgilerini ve bu sistemi kapsar.Bu uyarana karşı vereceğimiz bir yanıt söz konusu olduğunda hem duyu organlarından gelen bilgi,hem de beynin önceki yaşantılarından edindiği dünya bilgisi harmanlanarak ortak bir çözüme varılır.İşte deneyimler,bu genel dünya bilgilerinin oluşumunda büyük rol üstlenirler.Bir de elbette ki pratik etkisi vardır.Bir konu hakkında ne kadar pratik yapmışsak,tepki süremiz düşer ve daha doğru kararlar verebiliriz.Çünkü birkaç adım sonrasını görebilmek daha kolay olur.
Bu iki temel etkenden sonra,biraz da o anki durumumuzu değerlendirmemiz doğru olacaktır.Örneğin,günün hangi saatinde olduğumuz,biyolojik döngünün hangi evresinde yer aldığımız,açlık ve susuzluk durumumuz,herhangi bir kimyasalın,ilacın etkisinde olup olmadığımız,dikkatimizi konuya nedenli verebildiğimiz vb…Pekçok etmen o anki mantık çıkarımlarımızın gücünü etkileyebilir.
"İnşallah"derse Yakaran..."İnşa" eder YARADAN.
