Mineraller - Boksit

Metallerin elde edildiği kayaç ve topraklara cevher denir. 1821'de ilk kez Fran­sa'nın güneyinde, Arles yakınlarındaki Les Baux kasabasında bulunduğu için adını bu ka­sabadan alan boksit, en önemli alümin­yum cevheridir. Alüminyum doğada hiçbir zaman serbest ya da element halinde bulun­maz; çünkü oksijenle kolayca birleşerek alü­minyum oksit (alümina) oluşturur. Boksit de saf olmayan alüminadır.

Değişik yapıdaki birçok kayaç çağlar bo­yunca yağmurun, rüzgârın ve güneşin etkisiy­le değişime uğrayarak boksite dönüşmüştür. Kaya ve taş parçalan, kil ya da kum biçiminde bulunabilen boksit genellikle kırmızımsı, kah-verengimsi san gri ya da beyaz renktedir. Boksit yatakları genellikle hemen yüzeyde ya da yüzeye yakın katmanlar halinde bulunur ve dünya üretiminin büyük bölümünü tropik ülkeler sağlar. İşletilen en geniş ve en zengin boksit yatakları Surinam, Guyana, Jamaika, Batı Afrika, SSCB, ABD ve Avustralya'da­dır. Türkiye'nin de en önemli cevherlerinden biri olan boksit ülkemizde daha çok Zongul­dak çevresi, Toros Dağları'nın batı kesimi, Konya'nın Seydişehir ve Muğla'nın Milas ilçe­lerinde çıkarılır.
Üzerindeki toprak örtüsü temizlenerek ya­taktan çıkanlan bu cevherden katışıksız alü-minayı ayırabilmek için, genellikle sud kostik (sodyum hidroksit) gibi kimyasal maddelerle işlemden geçirilir. Daha sonra alümina da elektroliz yöntemiyle aynştırılır ve böylece 4 ton boksitten genellikle 1 ton alüminyum elde edilir

Formülü: Al2O3 NH2O

Sertliği: 3

Yoğunluğu: 2 - 2,5

• Kristal sistemi

Bir karışım minerali olup amorf yapıdadır.

• Bulunuş Şekli

Genellikle oolitik, masif, toprağımsı ve kil gibi bulunur. Diyasporit, alümin, demir ve manganez hidroksitleri ve hidrarjirit gibi minerallerin karışımından oluşmuştur.

• Rengi ve çizgi rengi

Beyaz, gri ve muhtelif sarı renklerde olabilir. Çizgi rengi de muhtelif renklerdedir.

• Tanıma Özellikleri

Yağımsı parıltılıdır. Kapalı tüpte ısıtılınca su verir. İçinde %40 -55 e kadar Al2O3 bulundurur. Bir miktar silis ve demir de mevcuttur. Pizolitik özelliğinden dolayı belirgindir.

• Bulunduğu Yer

Tropikal iklimlerde lateritleşme sonucu oluşur. (Lateritleşme: İçinde Fe ve Al silikat minerallerinin bulunduğu yerlerde bol yağış ve ısı altında silisin eriyip uzaklaşması sonucunda Fe ve Al`un hidroksit halinde kalması)

• Kullanım Yeri

Alüminyum elde edilmesinde kullanılır. Özellikle Gine Kamsar'da büyük miktarda rezerv bulunmaktadır. Bu parselde yük taşıyan gemilere de bu sebeple Kamsarmax denmektedir.