Arama

Elementler - Kurşun

Güncelleme: 3 Ocak 2017 Gösterim: 11.436 Cevap: 2
kompetankedi - avatarı
kompetankedi
VIP Bir Dünyalı
11 Nisan 2007       Mesaj #1
kompetankedi - avatarı
VIP Bir Dünyalı
Sembol: Pb
Atom numarası: 82
Sponsorlu Bağlantılar
Atom ağırlığı: 207.2 g/mol
Oda koşullarında (25°C 298 K): Mavimsi-beyaz katıMetalp-blok elementi

Kurşunun keşfi bilinmemektedir.
Bilinen mineralleri galen (PbS), kerusit (PbCO3) ve anglesit (PbSO4) tir.

Kurşun sülfürün yanması sonucunda oluşan kurşun oksidin karbon veya karbon monoksit ile indirgenmesi sonucunda elde edilir.
PbS + 3/2O2 à PbO + SO2
PbO + C à Pb + CO
PbO + CO à Pb + CO2
Son düzenleyen perlina; 3 Ocak 2017 11:58
LaDymm - avatarı
LaDymm
Ziyaretçi
16 Şubat 2008       Mesaj #2
LaDymm - avatarı
Ziyaretçi
Kimyasal bir element. Sembolü Pb, atom numarası 82, atom ağırlığı 207,21 dir. Taze kesilmiş yüzünde metalik parıltısı olan gri renkte bir metaldir. Havada yüzeyi ince donuk bir tabaka ile örtülür. Tırnakları çizilecek kadar yumuşaktır. Çekiçle bile dövülerek levha haline gelebilir. Direnci azdır. Haddeden geçilerek ince kurşun levhalar elde edilebilir. Tabiatta çoklukla filizler halinde.
Sponsorlu Bağlantılar
Son düzenleyen perlina; 3 Ocak 2017 11:57
_Yağmur_ - avatarı
_Yağmur_
VIP VIP Üye
29 Aralık 2016       Mesaj #3
_Yağmur_ - avatarı
VIP VIP Üye

KURŞUN

Ad:  kurşun elementi simgesi.jpg
Gösterim: 917
Boyut:  9.7 KB

Periyodik cetvelin IV A grubunda yer alan, mavimsi gri renkte metal element. Doğada başlıca galen (PbS), serusit (PbCO3) ve anglezit (PbSO4) mineralleri biçiminde bulunur. Başlıca üreticiler Rusya, Avustralya ve ABD'dir. Türkiye'de Doğu Anadolu Bölgesi'nde kurşun yatakları vardır (Keban'da çıkarılan galen, gümüş sülfür içerdiğinden simli kurşun adıyla anılır). Cevheri kavrularak oksidine dönüştürülür, daha sonra kok ve kireçtaşıyla karıştırılır; ısıtılıp indirgenerek kurşun elde edilir. Oldukça yumuşak bir metaldir. Kâğıtta iz bırakır. Kolayca levha ve boru hâline getirilebilir, fakat kolay koptuğu için tel yapımına uygun değildir. Kurşun, havada bazik bir karbonat katmanıyla örtülür. Buharı ve bileşikleri zehirlidir.

Kullanım Alanları


Yüzeyinde, suda çözünmeyen klorür ve sülfat katmanları oluştuğundan, sülfirik asit eldesinde kurşun odalar kullanılabilir. Ancak sıcak derişik sülfürik ve nitrik asitler ve asetik asit, hava akımında kurşunla kolayca birleşir. Metalik kurşun su borusu yapımında, damların örtülmesinde, akümülatörlerde ve sanayide sülfürik asit sentezinde, toprak ve su altı kablolarında, ayrıca çeşitli alaşımlarda kullanılır. Kurşun (2) oksit (PbO) sarı, kristal yapılı bir katı olup akülerde, cam ve boya sanayiinde; kurşun (4) oksit (PbO2) kahverengi, kristal yapılı bir katı olup yükseltgen özelliğiyle kibrit, maytap ve boya yapımında; kurşun (2) ve (4) oksit (Pb3O4) ise kırmızı renkte olup toz hâlinde boya, mürekkep, cam ve mıknatıs yapımında kullanılır. Renksiz bir sıvı olan kurşun tetraetil [Pb(C2H5)4], benzine katılarak, motor vuruntusunu önlemeye yarar. Kalın kurşun tabakalar, nükleer reaktörlerde ve x ışınlı aygıtlarda radyasyona karşı kalkan olarak kullanılır.

Periyodik Tablo

Ad:  Kurşun Elementi.jpg
Gösterim: 3260
Boyut:  42.2 KB

Yumuşak ve senek olması nedeniyle çok iyi işlenebilen kurşun, az dayanıklıdır. Bu yüzden başka madenlerle alaşım olarak kullanılması gerekir. Bu nedenle kurşunun birçok bileşiği ve alaşımı vardır. Gümüşsü bir görünümü olan yeni işlenmiş maden, havanın oksijeniyle temas edince hemen değişmez. Gri bir oksit tabakasıyla kaplanarak aşınmaya karşı son derece dayanıklı bir durum alır. Ancak, sülfirikasit gibi başka madenlerle temasında da koruyucu bir tabaka oluşturan kurşun, aşınmaya karşı korunmuş olur. Elektriği az iletir, korozyona karşı çok dayanıklıdır.

Doğada serbest halde ender olarak bulunur. Daha yaygın olarak, başka minerallerle bileşik olarak bulunur. Günümüzdeki filizlerin oluşumunda kurşunun en büyük bölümü kunşunsülfür (PbS) olarak kristalleşip ayrılmıştır. Galen adı verilen bu birincil filiz, aşınma ve kimyasal çözülmelere karşı oldukça dayanıklıdır. En büyük kurşun filizi yatakları yanardağ etkinlikleri sırasında oluşmuştur. Bunlar özellikle hidrotermal yataklardır ve kalkerli kütlelerin damarlarına oluşmuşlardır. Bu oluşum sırasında kimi zaman bazı mineraller (örneğin, kalsit ve dolomit) yerlerinden ayrılırlar. Galen, çoğunlukla çinko blande (doğal çinko-sülfür), bakırlı pilirit ve başka minerallerle bir arada bulunur. Bunların yanı sıra, küçük ölçüde gümüş, demir, altın, antimon ya da arsenik de içerir. Son üç elementin üretiminin en büyük bölümü, kurşun madeni ocaklarından sağlanır. Kurşun madeni ocağın en önemli yan ürünü ise çinkodur. Çoğunlukla % 10 oranında kurşun içerdiği görülmesine karşılık, en zengin kurşun filizi yatakaları % 25 ile % 30 arasında kurşun içerirler. Ekonomik verimi en yüksek kurşun yatakları ABD’de (25.8 milyon ton), Avustralya’da (17 milyon ton), Rusya Federasyonu’nda (16.3 milyon ton) ve Kanada’dadır (11.7 milyon ton). Türkiye’deki başlıca rezervler, Kütahya Giriktepe (215.220 ton) ve Kütahya Eğrigöz’dür (300 bin ton). 1986 verilerine göre dünya toplam üretimi 3.370 milyon tondur. Başlıca üretici ülkeler: Eski SSCB ülkeleri (550 bin ton), Avustralya (435 bin ton), ABD (353 bin ton), Kanada (350 bin ton).

Filizleri ve elde edilişi: Kurşun, doğada serbest olarak bulunmaz. Sülfat, kromat, karbonat ve molibdat biçiminde bulunur. En önemli kaynağı, kurşun sülfürdür (galen; PbS). Bu filiz, büyük miktarlarda, Avustralya, Kuzey ve Orta Amerika, İspanya ve Almanya'da çıkarılır. Genellikle çinko sülfürle (sfalerit; ZnS) birlikte bulunur ve bu sülfürün varlığı, arıtma sürecini etkiler.

Kurşunun, öğütülmüş filizden elde edilmesinde ilk aşama, galenin yüksek yoğunluğuna dayanan ıslak çöktürme yöntemleriyle, filizdeki kurşun oranının artırılmasıdır. Geri kalan sfaleritten galenin ayrılması, yüzdürme işlemiyle gerçekleştirilir. Öğütülmüş filizin sudaki asıltısına, «ksantat yüzdürülür. Yüzdürme hücrelerinin üstünden toplanan maddede, % 75 oranında kurşun sülfür bulunur. Bu oran, filizde % 5'in üstüne çıkmamaktadır.

Kurşun sülfürü, yüksek fırınlarda kömür ile kurşuna indirgemek kolay değildir. Bu yüzden, kurşun sülfür, önce kurşun oksite (PoO) dönüşecek biçimde kavrulur. Kurşun oksit daha kolay indirgenebilen bir bileşiktir. Kavurma işlemi, sonuçta ortaya çıkan oksitin sinter yapıda olacağı biçimde yürütülür. Sin ter, yüksek fırını tıkamayan, büyük ölçüde gözenekli bir katı maddedir. Kavrulmuş ve sinter biçimine getirilmiş maddenin bir miktar serbest kurşun taşıması ilgi çekicidir. Bu, aşağıdaki tepkimenin sonucudur:

PbS+2 PbO***8212;>3 Pb+ S02
Kurşunkurşun 950°C kurşunkükürt
Sülfüroksit (ya da dahadioksit yüksek)

Gerçekte kurşun, zengin filizlerden yalnızca kavurma yoluyla (Romalıların yöntemi) da elde edilebilir; ama söz konusu sürecin denetlenmesi çok güçtür.

Oksit sinterin eritilmesinde kullanılan YÜKSEK FIRIN, demir üretiminde kullanılandan daha küçüktür ve dikdörtgen bir kesiti vardır. Ancak, yanan kömürün çıkardığı karbon monoksit gazının, oksidi metale indirgemesinden oluşan işlem ilkesi aynıdır. Fırına verilen sinter, biraz demir filiziyle karıştırılır. Demir filizi, kavurma aşamasından önce katılan toz halindeki kireçtaşıyla birlikte eritici görevi yapar. Eritici, filizde bulunan silisin, erimiş kurşunun üstünde yüzen bir sıvı cüruf oluşturmasını sağlar; erimiş kurşun da, bu arada, ocağın altındaki bir potada toplanır. Yüksek fırından alınan kurşuna «külçe Arıtma: Arıtmanın ilk aşamasına «cüruf toplama Cüruf toplama işleminden sonra, kurşun hâlâ % 1,5 oranında yabancı madde içerir. Başlıca arsenik, antimon ve kalaydan oluşan bu maddeler, kurşuna, bazı uygulamalar için istenmeyen bir sertlik verir. Bu yüzden, «yumuşatma Arı olmayan metalde genellikle bir miktar gümüş de bulunur. Bu gümüş, çoğunlukla Parkes yöntemiyle ayrılır. Erimiş külçeye çinko katılır ve iki metal (sıvı halde karışmazlar) geniş bir teknede tutulur. Erimiş metal karıştırılır ve çinkodaki yüksek çözünürlüğünden ötürü gümüş, çinko içindeki oranı, kurşundakinin 300 katını buluncaya kadar çinkoya yayınır. Kurşunla karışmış bir gümüşçinko alaşımı, erimiş çinkonun yüzeyinde bir kabuk olarak belirir. Kabuk sıyrılır, çinko (907°C'ta kaynamaya başlar) damıtmayla alınır ve gümüş, hava ortamında, kurşun oksit olarak açığa çıkan kurşunu soğuran gözenekli bir refrakter üstünde ısıtılarak, anlaştırılır. Bu sürece, kupollama adı verilir. Kurşunda bulunabilecek altın da, gümüşle birlikte ayrılır. Gümüşü alınmış kurşunda % 0,5 oranında çinko vardır. Bu çinko, ya buharla (ya da havayla) yükseltgenerek.ya klor gazıyla işlenerek yada vakum tekniği uygulanarak temizlenir.

Bütün bu işlemler sonucunda, kurşunun içinde yalnızca bizmut kalır. Kurşunun mekanik özellikleri düşünüldüğünde, bunun pek önemi yoktur. Ancak, kurşun karbonatlı boyalarda % 0,05 oranında bile bizmut bulunması, bu boyaların rengini beyazdan kirli griye döndürmeye yeter. Boya endüstrisi için bizmut taşımayan kurşun üretme çalışmaları, Betts elektroliz yönteminin yaygınlaşmasına yolaçmıştır. Betts yönteminde, cürufun toplanmasından sonra, külçe, anot olarak dökülür ve bir kurşun flüorsilikat çözeltisini elektrolit olarak kullanan bir hücrede, elektriksel birikim yoluyla anlaştırma gerçekleştirilir. Bu süreç, bizmutla birlikte birçok başka maddeyi de arıtır. Ama kalay, kurşunla birlikte katotta birikir.

Son yıllarda, gümüşün alınmasından sonra bizmutun ayrılmasını sağlayan bir başka yöntem daha geliştirilmiştir. Bu yöntemde, erimiş kurşuna, kalsiyummagnezyum alaşımı katılır ve bu alaşım bizmutla, çözünmeyen bir bileşik oluşturur. Söz konusu bileşiğin kurşundan ayrılmasıysa çok kolaydır.

Kurşun bileşikleri:


Kurşun bileşikleri zehirlidirler. Aşınmaya dayanıklı boyaların yapımında geniş çapta kullanılırlar. Kurşun karbonat (2PbC03Pb lOH]z) beyaz renklidir ve yüksek arılıktaki metalin önce asetik asitte çözündürülmesiyle, sonra da karbon dioksitle çökeltilmesiyle elde edilir. Kırmızı kurşun (Pb,Ot) ve sarı kurşun kromat (PbCrOJ da, boya yapımında kullanılırlar. Kırmızı kurşun, kurşun oksitle (PbO) birlikte, akümülatör levhalarının kaplanmasında kullanılır. Kurşun oksit, silisle eritildiğinde, seramikçilikte kullanılan kurşun sırlara karıştırılan cam hamuru elde edilir. Öteki bileşikler arasında, dinamit DETONATÖR'leri olarak kullanılan cıva fülminat yerine geçen patlayıcı kurşun nitrür (PbN2) ve benzinlerde vuruntuyu önleyici olarak kullanılan kurşun tetraetil sayılabilir.

MsXLabs.org
-derlemedir.
BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
Son düzenleyen perlina; 3 Ocak 2017 11:56
"İnşallah"derse Yakaran..."İnşa" eder YARADAN.

Benzer Konular

2 Temmuz 2010 / Misafir Müzik tr
19 Mayıs 2009 / BARIŞ Müzik tr
4 Haziran 2014 / Mira Hayali Karakterler
22 Haziran 2009 / BrookLyn Rüya Tabirleri