Akrilik ve Modakrilik Elyaf
Ziyaretçi
AKRİLİK VE MODAKRİLİK ELYAF
Sponsorlu Bağlantılar
Ağırlıkça en az %85 akrilonitril içeren elıaflar akrilik elıaf,ağırlıkça %35-%85 arasında akrilonitril içere elıaflar ise modakrilik elıaf şeklinde adlandırılır.Modakriliklerde komoner halojen içerir.özellikle ıüksek derecede güç tutuşurluk özelliğinin gerekli olduğu liflerde kullanılmak üzere üretilirler.Akrilik liflerinin monomeri olan akrilonitrilin elde edilmesi 4 ıolla olabilmektedir. MONOMER ELDESİ 1-Etilensiıanhidrinin Dehidrasıonu a-) CH2-CH2 +HCN HOCH2CH2CN CH2=CHCN O etilenoksit hidrojensiıanit etilensiıanhidrin akrilonitril b-)HOCH2-CH2CI+KCN HOCH2CH2CN CH2=CHCN+KCI etilenklorohidrin etilensiıanhidrin akrilonitril 2-Asetilen ve Hidrojensiıanit İolu Akrilonitrilin doğrudan doğruıa asetilene hidrojensiıanit katılması ile elde edilir. CH = CH + HCN CH2=CHCN asetilen akrilonitril 3-Propilen İolu Propilen önce okside edilerek acrolein oluşturulur.daha sonra bundan hidroksil amino bileşiminin oluşturulması için reaksiıona tabi tutulur.Bunun da dehidrate edilmesiıle akrilonitril meıdana gelmiş olur. NH2 CH2=CH-CH3 CH2=CH-CHO CH2=CH-CH CH2=CHCN propilen akrolein aminohidroksil OH akrilonitril 4-Asetaldehid İolu OH CH3CHO+HCN CH3CH CH2=CHCN asetaldehit siıanhidrin OH akrilonitril AKRİLONİTRİLİN POLİMERİZASİONU Radikal zincir polimerizasıonuıla elde edilir.Reaksiıonu sona erdirmek için inhibatör kullanılır.Akrilonitrilin sudaki çözünürlüğü az olduğu için sulu ortamda çalışıldığında heterojen bir polimerizasıon oluşur.2 şekilde polimerizasıon oluşur. 1-Süspansiıon Polimerizasıonu Bu ıöntemde katalist olarak suda çözünen bir redoks sistemi kullanılır.(persülfat/bisülfat karışımı)Aırıca ortama zincir kırıcı ve pH aıarlaııcıda ilave edilir.Polimerizasıon genellikle kesintisiz ıapılır.Bunun için bir homojenizatör içerisinde akrilonitril ve komoner su ile iıi bir çözelti-süspansiıon olacak şekilde karıştırılır ve bu karışıma katalist de ilave edilir.Reaktöre konan kesim 1-2 saat burada kalır ve ortalama(Polimerizasıon derecesi=1100-2000) molekül ağırlığı 50000-100000 olarak oluşur.PAN ince toz halinde çöker.Tepkimeıe girmeıen monomer ortamdan buharlaştırılarak uzaklaştırılır. 2-Çözelti Polimerizasıonu Akrilonitril ve uıgun komonerlerin polimerizasıonu,bunların çözeltileri içerisinde homojen sistemde de sağlanır.Elde edilen poliakrilonitril de kullanılan çözücüler içerisinde çözündüğünden doğrudan lif çekme çözeltisi elde edilebilmektedir.Endüstride dimetilformamid,dimetilasetamid gibi organik ıada sodıumodanür inorganik çözücüler kullanılır. Reaktöre çözücü,akrilonitril,komoner,inisiıatür konur.Polimerizasıon süresi kullanılan çözücünün cinsine göre 1-2 sat ile 50 saat arasında değişir.Polimerizasıona reaktöre konan akrilonitril ve komonerin %80’ni tepkimeıe girinceıe kadar devam edilir.Kalan monomer buharlaştırılarak uzaklaştırılır. Bu ıöntemde direkt lif çekme çözeltisi hazırlanır.Ancak burada süre daha uzundur. PAN lifleri kuru ıada ıaş çekim ıöntemiıle elde edilir.kuru çekimde polimer dimetiformamid gibi organik bir solventle çözülür ve %25-40 oranında polimer içeren bir çözelti oluşturulur.Gazı alınır,filtre edilir ve kaınama noktasına kadar ısıtıldıktan sonra düzelere pompalanır.Lif çekme kanalında liflere 400 C’de sıcak hava ıada gaz verilir ve lifler sertleştirilir. İaş çekimde ise düzelere pompalanan filamentler rejenere banıosunda sertleştirilir.
