Camiler - Hırka-i Şerif Camii

Hırka-i Şerif Camisi,

İstanbul’da, Fatih semtinde Hz. Muhammed’e ait kutsal hırkanın saklanması için 1850/5l’de yapılan cami.
Mimarı bilinmemekle birlikte, üslup özelliklerine bakarak, Balyan ailesinin elinden çıkmış olabileceğini düşünen sanat tarihçileri vardır.

Hz. Muhammed’in Veysel Karani’ ye armağan ettiği ve Hırka-i Şerif diye anılan kutsal hırka daha önce, bugünkü caminin avlusunda bulunan ve II. Mahmud tarafından yaptırılmış olan bir yapıda saklanıyordu. Dönemin öbür camileri gibi Hırka-i Şerif Camisi’nin de bütün kuzey cephesini enine genişleyen iki katlı hünkâr dairesi kaplar, iki kat arasında bulunan, saçak hizasındaki iyice çıkıntılı iki yatay silme, bu cephenin enine etkisini daha da artırır.
Zemin katta tam ortada yer alan cümle kapısının hizasına, üst katta büyük bir yuvarlak pencere getirilmiştir. Yani bir dikdörtgen biçimindeki cümle kapısı gibi bu yuvarlak pencere de alışılmamış bir öğedir. Bunların iki yanında, zemin katta önünde iki sütun bulunan loggia benzeri birer girinti, üst katta ise üçer tane pencere vardır. Cephenin iki ucunda, şerefe altlarındaki bezemeleriyle Dolmabahçe Camisi’ninkileri andıran iki minare yükselir. Cümle kapısının arkasındaki küçük holün iki yanında çeşitli hacimler ve hünkâr dairesinin üst katma çıkan merdivenler vardır; dipteki kapıdan ise asıl cami mekânına geçilir.
Büyük pencerelerin aydınlattığı sekizgen planlı cami mekânı tek bir kubbeyle örtülüdür. Hünkâr dairesinden geçilen hünkâr mahfeli, giriş kapısının üstünden içeriye taşar. Çeşitli renklerde mermer mozaikle bezeli mihrap, minber ve vaaz kürsüsünde rokoko üslubundan izler görülür. Caminin kıble yönünde, mihrap duvarına bitişik olarak, gene sekizgen planlı Hırka-i Şerif Dairesi yer alır. Buraya üst kattan, kadınlar mahfelinin iki yanındaki camekânlı geçitten ulaşılır. Hırka-i Şerif Camisi’ndeki yazıları ünlü hattat Mustafa İzzet yazmıştır. Ayrıca, bir tanesi minber kapısı üstünde olmak üzere, Abdülmecid’in elinden çıkmış hat örnekleri de vardır.

Hırka-i Şerif Camii

; İstanbul,Fatih ilçesinin maneviyatını yansıtan camii.

Hz.Muhammed'in Üveys el-Karani'ye (Veysel Karani) hediye ettiği hırkanın (Hırka-ı Şerif) muhafaza ve ziyaret edilmesi için 1851'de Padişah Abdülmecid tarafından yaptırılmıştır.

Kaynaklarda hayrü't-tabıin ya da reisü't-tabıin olarak anılan Üveys el-Karani'nin vefatından sonra kardeşinden devam eden Üveysi sülalesi elinde kalan Hırka-ı Şerif 17. yy'ın başlarında, ailenin o tarihteki reisi Şükrullah Üveysi tarafından I. Ahmed'in fermanı gereğince İstanbul'a getirilmiştir.İstanbul'a yerleşen üveysi ailesinin, Hırka-i Şerif Camii'nin kuzey yönünde, az ilerisinde bulunan Akseki Kemaleddin Mescidi'nin karşısındaki bir evde ikamet ettiği, hırkanın bu evde ziyaret edilmeye başlandığı, Sadrazam Çorlulu Ali Paşa'nın hırkanın muhafazası için kagir bir hücre ile bitişiğinde bir çeşme ve imaret inşa ettirdiği, daha sonra Şeyh Osman Üveysi zamanında 1725'te ilk defa bir vakfın tesis edildiği bilinmektedir.I. Abdülhamid 1780'de, şimdiki caminin kuzeyinde, avlu üzerinde bulunan ufak kagir hücreyi inşa ettirerek ziyaretlerin burada devam etmesini sağlamış, Küçük Hırka-i Şerif Dairesi veya Eski Hırka-i Şerif Odası olarak anılan bu hücre II. Mahmud tarafından 1812'de yenilenmiştir.

Abdülmecid bu kutsal emanetin şanına layık bir camii ve ziyaret mahalli yaptırmaya karar verince çevredeki birçok bina kamulaştırılarak yıktırılmış, 1847'de başlayan inşaat 1851'de sona ermiştir.Hırka-i Şerif'in muhafazasına ve ziyaretine mahsus birimlerle, ayrıca hünkar mahfili ve geniş kapsamlı bir hünkar kasrı ile donatılan camiden başka bu yapının çevresinde, Üveysi ailesinin en yaşlı erkek bireyi (reisi) ile ailesi için bir meşruta, bu kişinin reşit olmaması halinde kendisine vekalet edecek olana mahsus vekil dairesi, hırka-i şerifi korumakla görevli bir bölük jandarma için kışla (halen Hırka-i Şerif İlköğretim Okulu olarak kullanılan bina) ve görevliler için çeşitli odalar da inşa edilmek suretiyle bir külliye meydana getirilmiştir.

Cami 8 köşeli, tek kubbelidir. Mahfelleri, hünkar daireleri, Hırka-i Şerif odası vardır. Mihrap, minber, kürsü rokoko mozaik taştır. Caminin hatları Hattat Mustafa Efendi'nindir.