Tarihi Yapılar - Kayseri Çeşmeleri (Türkiye)
Kayıtlı Üye
Kayseri Çeşmeleri 
MsXLabs.org
Ülkemizde en eski çeşmelere sahip olması, plan ve görünüş olarak yöreye özgü mimari ortaya koyması ile Kayseri çeşmeler yönünden ilgi çeken şehirlerden bir tanesidir.
Çifte Önü Çeşmesi (Melikgazi)
Kayseri Şehit Miralay Nazım Bey Caddesi’nde, Çifte Önü Camisi yakınındadır. Çeşmenin iki kitabesi bulunmaktadır. Bunlardan yapım kitabesi 1753, onarım kitabesi de 1878 tarihlidir. Çeşme yakınında yine eski bir cami olan Çifte Önü Camii vardır. Caminin hem şerefeli hem de minareli ezan okuma yerleri bulunmaktadır. Orijinal olan giriş kapısının sağındaki şerefedir. Minare sonradan yapılmıştır.
Şerefenin altında camiye bitişik ve meydana bakan cephede üzeri motifli yekpare bir taş bulunmaktadır. Taşın süslemeleri arasında su musluğu dikkati çekmektedir. Muhtemelen bu mevkideki en eski çeşme bu olmaktadır.
Çeşme iri-siyah yekpare bazalt taşından yapılmıştır. Çeşmenin önüne iri bazalt taşından binek taşları yerleştirilmiştir. Bu taşların bir kiliseye ait sütun başlığı olduğu anlaşılmaktadır. Çeşme üçü serbest, üçü de duvar içerisinde kalan, birbirlerine yuvarlak kemerlerle bağlanmış sütunlarla hareketli bir cephe görünümü sağlanmıştır. Musluklar cephedeki sütunların arkasında bulunan duvara yerleştirilmiştir. Çeşmenin yanında hayvanlar için ayrı bir yalak yapılmıştır.
Hacı Kasım Çeşmesi (Melikgazi)
Kayseri Tavukçu Mahallesi, Yeni Cami Sokak ile Altun Sokağı’nın kesiştiği noktadadır. Çeşmenin yapım tarihi bilinmemektedir. Üzerindeki onarım kitabesinden 1890 yılında onarıldığı öğrenilmektedir. Çeşme kesme taştan yapılmış, hafif sivri bir kemerin taşıdığı iki sütunlu bir cephe görünümüne sahiptir. Çeşmenin üst örtüsü saçak ve silme çıkıntılıdır. Onarım kitabesi olduğu tahmin edilen 6 satırlık kitabede girift gibi bir Talik yazı ile:
“Bi lutfillah çeşmei idüp revan
..........................................
Olup bu Hacı Kasım Çeşmesi
..........................................
..........................................
............................ Sene 1308”
Kelimeleri okunabilmiştir.
Hacı Mehmet Çeşmesi (Melikgazi)
Kayseri Gülük Camii yakınında bulunan bu çeşmenin üzerinde iki kitabesi bulunmaktadır. Bunların her ikisinin de onarım kitabesi olduğu sanılmaktadır. Bu kitabeler H. 1202 (1787) ve H. 1287 (1870) tarihlidir. Kesme taştan yapılan çeşme, yuvarlak bir kemer içerisine ayna taşı yerleştirilmiştir. Ön kısmında yalakları vardır. Çeşmenin cephe görünümünde sivri kemerle üst örtü arasında kalan alan çörten ve iki kabara ile dışarı taşırılmıştır.
Alt tarafı yere doğru bakan den-dan motifli saçaksilmesi, bunun altında ikinci bir cephe kenar çerçeve ve silmesi, iç içe iki kemerli çeşme nişi, iç içe iki kemerden büyük niş basık sivri kemerli küçük niştir. Büyük kemerin kilit taşının 10 cm üstünde fazlaca tahrip olmuş kuş köşkü, kuş köşkü ile kenar silmesi arasında yüksek kabartma olarak yapılmış çiçek rozetleri ve her iki kemerin kilit taşları altında iki kitabesi bulunmaktadır.
Kadı Çeşmesi (Melikgazi)
Kayseri il merkezinde, Kurşunlu Camisi’nin 50 m kuzeyinde olan bu çeşmenin Mimar Sinan tarafından yapıldığı iddia edilmektedir. Kayseri’de günümüze gelebilen çeşmelerin en eskilerinden birisidir.
Kaba yontma taştan yapılmıştır. Çevre nişini oluşturan ayaklar beyaz mermerden olup, çeşme sivri kemerlidir. Çeşmenin üzerine dört sütunun taşıdığı külahlı bir minber minare eklenmiştir. Kayseri’de ayakta kalabilmiş 3 adet şerefeli çeşmeden en eski olanıdır. Şerefe külahı kaidesinin üzerinde güvercinler için dinlenme delikleri vardır. Bu delikler üç ayrı amaçla yapılmıştır. Süs unsuru, ezan sesi yaymak ve güvercin dinlenme delikleri olarak fonksiyonları vardır.
Seyid Gazi Mahallesi Çeşmesi (Melikgazi)
Kayseri Kiçi Kapı’da Dinçtürk Sokak üzerinde Lala Camisi yakınındadır. Mermer kitabesinden öğrenildiğine göre H. 1322 (1904) yılında yapılmıştır. Çeşme üzerine dört sütunun taşıdığı bir minber minare yerleştirilmiştir. Çeşme kesme ve yontma taştan yapılmıştır. Cephe görünümü toprağa gömülü iki paye ve bunları birleştiren yuvarlak bir kemerden meydana gelmiştir. Kayseri içindeki 3 şerefeli çeşmeden biridir. Çeşme sağlam durumda olup yeni takılan modern muslukları ile işlevini devam ettirmektedir.
Pamukhane Çeşmesi (Melikgazi)
Kayseri il merkezinde, dış kale surları içinde kalan iki önemli çeşmeden eski olanıdır. Miladi takvime göre 1390 yılında yaptırılmıştır. Kayseri’de bulunan ve Sahabiye’den sonra ikinci en eski çeşmedir. Korunması bakımından en iyi durumda olan yine bu çeşmedir. Halk arasında asmalı çeşme diye bilinir.
1390 yılından yani XIV. yüzyıldan sonra bir daha bu kadar anıtsal ve süslü çeşme yapılmamıştır. İç içe geçmiş yüksek iki niş şeklindedir. Çeşmenin cephe görünümü cami giriş portaline benzemektedir. Sütunlardan sonra başlıklar ve başlıkların üzerindeki kemerlerde çiçek motifleri bulunmaktadır. Aynı kemer profilleri içerideki kemerde de tekrarlanmıştır.
Gavremoğlu Çeşmesi (Melikgazi)
Kayseri, Huand Hatun Külliyesi’nin arkasında, Yanıkoğlu Mahallesi’ndedir. Çeşme Seraceddin Medresesi bahçesinin arka duvarına yeniden monte edilmiştir. Kitabesinden öğrenildiğine göre H. 914 (1508) yılında Hacı Aziz oğlu Pir Ahmet tarafından yaptırılmıştır. Çeşmenin 1885 yılında yapılan onarımından sonra bu onarımı belirten ikinci bir kitabesinde;
Gavremoğlu çeşmesi Pir Ahmed’in eseri
Bin beşyüz sekiz yılında akıttı bu kevseri.
Harabe olmuş iken Gavremoğlu Yılmaz Bey
1985’te imar etti gevheri
1985 yazılıdır. Kesme taştan sade bir çeşmedir. Sivri kemerli bir niş içerisine ayna taşı yerleştirilmiştir. Nişin içerisinde Arapça orijinal kitabesi ile bunun üzerine 1985 tarihli onarım kitabesi bulunmaktadır.
Oduncu Çeşmesi (Melikgazi)
Kayseri, Gubaroğlu Mahallesi’nde bulunan bu çeşme kitabesinden öğrenildiğine göre 1582 yılında Oduncu oğlu Murat tarafından yaptırılmıştır.
Kitabesinde;
Ammera fi hâzihi-l imare
Murad bini Oduncu
Bade seneti’l Hicreti
Tis’ine ve Tis’amie
990 (1582) yazılıdır.
Çeşme muntazam kesme taştan yapılmış olup, sivri kemerli bir niş içerisindedir. Çeşme önüne sonradan yapılmış bir siperlik eklenmiştir. Kayseri’de bir dönem de mahremiyet nedeniyle bazı çeşmelerin önüne 1 m yüksekliğinde bu tür siperlikler yapılmıştır.
Lala Cami Çeşmesi (Melikgazi)
Kayseri Kiçikapı Mevkiinde Lala Mahallesi’nde, Lala Camisi’ne 10 m. uzaklıkta bulunan çeşme XIII.yüzyılda yapılmıştır. Ancak bu çeşme yıkılmış ve meydan ortasına kümbet biçiminde 1941 yılında yeniden yapılmıştır.
Çeşme kesme taştan 4.80 m. yüksekliğindedir. Sekiz köşeli bir planı olup, kesme taştan yapılmıştır. Çeşmenin gövdesi üzerinde üç musluk bulunmaktadır.
Hatın Tekin Çeşmesi (Melikgazi)
Kayseri, İl merkezinden Talas’a giden cadde üzerinde, Han Camisi’nin karşısında bulunan çeşmeyi kimin yaptırdığı bilinmemektedir. Dikdörtgen kütlevi bir çeşme olup, yuvarlak kemerli niş içerisinde ayna taşı bulunmaktadır.Yuvarlak kemerin üzengi silmesinde bir kartal amblemi bulunmaktadır. Günümüzde bakımsız bir durumdadır.
Şıh Sadettin Çeşmesi (Melikgazi)
Kayseri Tacettin Mahallesi’nde, Kaya Sokak’ta bulunan çeşmenin yakınında Şıh Sadettin Cami ve türbesi bulunmaktadır. Çeşmenin kitabesi bulunmadığından banisi ve yapım tarihi bilinmemektedir. Küçük basit bir çeşme olup, kesme taştan yapılmış, yuvarlak kemerli bir niş içerisindedir. Günümüzde harap bir durumda ve önündeki yolun yükselmesinden ötürü yalak taşı toprak altında kalmıştır.
Mirzadeler Çeşmesi (Melikgazi)
Kayseri Tavukçu Mahallesi Bayram ve Atpazarı sokaklarının kesiştiği yerde bulunan çeşmeyi Mirzazade Mustafa Has Ağazade Ali Hocazade ile Hacı Kamil Efendiler 1932 yılında yaptırmıştır. Kesme taştan kütleli bir çeşme olup yuvarlak kemerli bir niş içerisinde ayna taşı ile kitabesi bulunmaktadır,Günümüzde harap bir halde olup kaçak define arayanlar tarafından kısmen tahrip edilmiştir.
Gevher Nesibe Sultan Çeşmesi (Kocasinan)
Kayseri Yenice Mahallesi’nde, Gevher Nesibe Sultan Tıp Medresesi’nin önünde bulunmaktadır. Çeşmenin ayna taşı üzerindeki kitabede;
Menâfi çeşmenin âbı
Zülâl olmuş Letâfette
Şeker gibi hâlavette
İçen ihvâna aşk olsun
Hasan Hüseyin aşkına
İçer olsa o teşneler
Bula Kevser Şarâbını
İçen ihvâna aşk olsun
Bu hayrı işleyen mümin
Bakâyı lâ yazâl buldu
Çerağın kendi eliyle
Yakan ihvana aşk olsun
Bu tamir tarihin Hilmi
Ferâh gâfil yazub bunda
Hisâb idüp çıkar sende
Bulan ihvâna aşk olsun. Yazılıdır.
Çeşmenin nişi içerisinde h.1218 tarihi ile padişah tuğrası bulunmaktadır.
Mıhlım Çeşmesi (Kocasinan)
Kayseri Cürcüler Mahallesi, Fevzioğlu Sokak’ta bulunan bu çeşmenin kitabesi okunamadığından yapım tarihi kesinlik kazanamamıştır. Yapı üslubundan XVII.yüzyılın sonlarında yapıldığı sanılmaktadır. Çeşme iç içe iki kemerli olup, dışta büyük kemer nişi, basık sivri kemerli, içte olanı da sivri kemerlidir. Çeşmenin cephesi yüksek kabartma olarak yapılmış rozetlerle süslenmiştir. Yalak çevresinde iki adet dinlenme taşı vardır.
Daniş Ali Bey Çeşmesi (Bünyan)
Kayseri Bünyan ilçesi, Büyük Bürüngüz Köyü’nde bulunan bu çeşmeyi Daniş Ali Bey 1565 yılında yaptırmıştır. Osmanlı çeşme mimarisinin tipik örneklerinden olan çeşme, kesme taştan olup, üzeri kubbelidir. Dış duvarındaki kitabesi zamanla bozulmuş, mermer üzerine yeniden yazdırılarak çeşmenin iç duvarına yerleştirilmiştir. Kitabesinde banisine ait bir methiye ile yapım tarihi bulunmaktadır.
Yazıcı Çeşmesi (Bünyan)
Kayseri Bünyan ilçesi Büyük Bürüngüz Köyü’nde bulunan bu çeşme, Sultan Abdülaziz tarafından 1713 yılında yaptırılmıştır. Kesme taştan yapılmış olan bu çeşmenin kitabesi bozulmuş, ancak yapım tarihi olan h.1129 (1713) tarihi okunabilmektedir. Çeşmenin cephe görünümü üç yönlü olup, sivri kemerlidir. Kemerlerin içerisinde ayna taşı ve yalağı bulunmaktadır. Üzeri kubbe ile örtülüdür.
Papaz Çeşmesi (Bünyan)
Kayseri Bünyan ilçesi Yenice Mahallesi’nde bulunan bu çeşmenin kitabesi bulunmadığından yapım tarihi ve banisi bilinmemektedir. XVIII.-XIX. yüzyılda yapıldığı üslubundan anlaşılmaktadır. Çeşme kesme taştan yapılmış, ön yüzünde yuvarlak kemerin birbirine bağladığı iki sütun bulunmaktadır. Arkasında bulunan kilise ile bağlantılı olduğunu üslubu açıkça göstermektedir. Günümüzde kullanılmaktadır.
Osmanoğlu Çeşmesi (İncesu)
Kayseri İncesu ilçesi Bulgurcu Mahallesinde bulunan Osmanoğlu Çeşmesi’ni kitabesinden öğrenildiğine göre; Mehmet Usta 1858 yılında yaptırmıştır.Çeşmenin dört satırlık celi-sülüs yazılı kitabesi bulunmaktadır:
Hasan Hüseyin aşkına - Aktı bu âb-ı zülâl
Şefi’ola kiyametde_Rusûlün yâ ze’l-Celal
Donanmasına sibû...-Çeşme itdi binâ
Suyun iç eyle-Usta Mehmed’e du’â
h.1275 (1858).
Çeşme kaba yontma taştan olup, yuvarlak kemerli bir niş şeklinde, nişin içerisinde kitabesi bulunmaktadır. Ayna taşı ve musluğu olmayan çeşme günümüzde kullanılmamaktadır.
Esma Hanım Çeşmesi (Talas)
Kayseri Talas ilçesi Kiçiköy Mahallesi, Ali Saib Paşa Sokağı’nın girişinde, çukur içerisinde basit bir çeşmedir. Ayna taşı ile kitabesi mermerden diğer bölümleri de kesme taştandır. Çeşme nişinin içerisinde bulunan kitabesinden Ali Saib Paşa’nın bu çeşmeyi 1888 yılında annesi Esma Hanım için yaptırdığı yazılıdır. Sülüs yazılı kitabesinin mealen anlamı şöyledir:
“Ali Saib Paşa’nın annesinin sebilhanelerinden, Hak yolunda yaptı ölümünden sonra daim kılınsın diye
Susayan insanlar su içtikçe Mü’minler aldıkça abdest, eylesinler ruhuna rahmetle birlikte güzel bir bakış
Muhtar Efendi tam tarihini düştü, ücra beldeye temiz su getirdi Esma Hanım h.1305 (1888)”.
MsXLabs.org
Sponsorlu Bağlantılar
Ülkemizde en eski çeşmelere sahip olması, plan ve görünüş olarak yöreye özgü mimari ortaya koyması ile Kayseri çeşmeler yönünden ilgi çeken şehirlerden bir tanesidir.
Çifte Önü Çeşmesi (Melikgazi)
Kayseri Şehit Miralay Nazım Bey Caddesi’nde, Çifte Önü Camisi yakınındadır. Çeşmenin iki kitabesi bulunmaktadır. Bunlardan yapım kitabesi 1753, onarım kitabesi de 1878 tarihlidir. Çeşme yakınında yine eski bir cami olan Çifte Önü Camii vardır. Caminin hem şerefeli hem de minareli ezan okuma yerleri bulunmaktadır. Orijinal olan giriş kapısının sağındaki şerefedir. Minare sonradan yapılmıştır.
Şerefenin altında camiye bitişik ve meydana bakan cephede üzeri motifli yekpare bir taş bulunmaktadır. Taşın süslemeleri arasında su musluğu dikkati çekmektedir. Muhtemelen bu mevkideki en eski çeşme bu olmaktadır.
Çeşme iri-siyah yekpare bazalt taşından yapılmıştır. Çeşmenin önüne iri bazalt taşından binek taşları yerleştirilmiştir. Bu taşların bir kiliseye ait sütun başlığı olduğu anlaşılmaktadır. Çeşme üçü serbest, üçü de duvar içerisinde kalan, birbirlerine yuvarlak kemerlerle bağlanmış sütunlarla hareketli bir cephe görünümü sağlanmıştır. Musluklar cephedeki sütunların arkasında bulunan duvara yerleştirilmiştir. Çeşmenin yanında hayvanlar için ayrı bir yalak yapılmıştır.
Hacı Kasım Çeşmesi (Melikgazi)
Kayseri Tavukçu Mahallesi, Yeni Cami Sokak ile Altun Sokağı’nın kesiştiği noktadadır. Çeşmenin yapım tarihi bilinmemektedir. Üzerindeki onarım kitabesinden 1890 yılında onarıldığı öğrenilmektedir. Çeşme kesme taştan yapılmış, hafif sivri bir kemerin taşıdığı iki sütunlu bir cephe görünümüne sahiptir. Çeşmenin üst örtüsü saçak ve silme çıkıntılıdır. Onarım kitabesi olduğu tahmin edilen 6 satırlık kitabede girift gibi bir Talik yazı ile:
“Bi lutfillah çeşmei idüp revan
..........................................
Olup bu Hacı Kasım Çeşmesi
..........................................
..........................................
............................ Sene 1308”
Kelimeleri okunabilmiştir.
Hacı Mehmet Çeşmesi (Melikgazi)
Kayseri Gülük Camii yakınında bulunan bu çeşmenin üzerinde iki kitabesi bulunmaktadır. Bunların her ikisinin de onarım kitabesi olduğu sanılmaktadır. Bu kitabeler H. 1202 (1787) ve H. 1287 (1870) tarihlidir. Kesme taştan yapılan çeşme, yuvarlak bir kemer içerisine ayna taşı yerleştirilmiştir. Ön kısmında yalakları vardır. Çeşmenin cephe görünümünde sivri kemerle üst örtü arasında kalan alan çörten ve iki kabara ile dışarı taşırılmıştır.
Alt tarafı yere doğru bakan den-dan motifli saçaksilmesi, bunun altında ikinci bir cephe kenar çerçeve ve silmesi, iç içe iki kemerli çeşme nişi, iç içe iki kemerden büyük niş basık sivri kemerli küçük niştir. Büyük kemerin kilit taşının 10 cm üstünde fazlaca tahrip olmuş kuş köşkü, kuş köşkü ile kenar silmesi arasında yüksek kabartma olarak yapılmış çiçek rozetleri ve her iki kemerin kilit taşları altında iki kitabesi bulunmaktadır.
Kadı Çeşmesi (Melikgazi)
Kayseri il merkezinde, Kurşunlu Camisi’nin 50 m kuzeyinde olan bu çeşmenin Mimar Sinan tarafından yapıldığı iddia edilmektedir. Kayseri’de günümüze gelebilen çeşmelerin en eskilerinden birisidir.
Kaba yontma taştan yapılmıştır. Çevre nişini oluşturan ayaklar beyaz mermerden olup, çeşme sivri kemerlidir. Çeşmenin üzerine dört sütunun taşıdığı külahlı bir minber minare eklenmiştir. Kayseri’de ayakta kalabilmiş 3 adet şerefeli çeşmeden en eski olanıdır. Şerefe külahı kaidesinin üzerinde güvercinler için dinlenme delikleri vardır. Bu delikler üç ayrı amaçla yapılmıştır. Süs unsuru, ezan sesi yaymak ve güvercin dinlenme delikleri olarak fonksiyonları vardır.
Seyid Gazi Mahallesi Çeşmesi (Melikgazi)
Kayseri Kiçi Kapı’da Dinçtürk Sokak üzerinde Lala Camisi yakınındadır. Mermer kitabesinden öğrenildiğine göre H. 1322 (1904) yılında yapılmıştır. Çeşme üzerine dört sütunun taşıdığı bir minber minare yerleştirilmiştir. Çeşme kesme ve yontma taştan yapılmıştır. Cephe görünümü toprağa gömülü iki paye ve bunları birleştiren yuvarlak bir kemerden meydana gelmiştir. Kayseri içindeki 3 şerefeli çeşmeden biridir. Çeşme sağlam durumda olup yeni takılan modern muslukları ile işlevini devam ettirmektedir.
Pamukhane Çeşmesi (Melikgazi)
Kayseri il merkezinde, dış kale surları içinde kalan iki önemli çeşmeden eski olanıdır. Miladi takvime göre 1390 yılında yaptırılmıştır. Kayseri’de bulunan ve Sahabiye’den sonra ikinci en eski çeşmedir. Korunması bakımından en iyi durumda olan yine bu çeşmedir. Halk arasında asmalı çeşme diye bilinir.
1390 yılından yani XIV. yüzyıldan sonra bir daha bu kadar anıtsal ve süslü çeşme yapılmamıştır. İç içe geçmiş yüksek iki niş şeklindedir. Çeşmenin cephe görünümü cami giriş portaline benzemektedir. Sütunlardan sonra başlıklar ve başlıkların üzerindeki kemerlerde çiçek motifleri bulunmaktadır. Aynı kemer profilleri içerideki kemerde de tekrarlanmıştır.
Gavremoğlu Çeşmesi (Melikgazi)
Kayseri, Huand Hatun Külliyesi’nin arkasında, Yanıkoğlu Mahallesi’ndedir. Çeşme Seraceddin Medresesi bahçesinin arka duvarına yeniden monte edilmiştir. Kitabesinden öğrenildiğine göre H. 914 (1508) yılında Hacı Aziz oğlu Pir Ahmet tarafından yaptırılmıştır. Çeşmenin 1885 yılında yapılan onarımından sonra bu onarımı belirten ikinci bir kitabesinde;
Gavremoğlu çeşmesi Pir Ahmed’in eseri
Bin beşyüz sekiz yılında akıttı bu kevseri.
Harabe olmuş iken Gavremoğlu Yılmaz Bey
1985’te imar etti gevheri
1985 yazılıdır. Kesme taştan sade bir çeşmedir. Sivri kemerli bir niş içerisine ayna taşı yerleştirilmiştir. Nişin içerisinde Arapça orijinal kitabesi ile bunun üzerine 1985 tarihli onarım kitabesi bulunmaktadır.
Oduncu Çeşmesi (Melikgazi)
Kayseri, Gubaroğlu Mahallesi’nde bulunan bu çeşme kitabesinden öğrenildiğine göre 1582 yılında Oduncu oğlu Murat tarafından yaptırılmıştır.
Kitabesinde;
Ammera fi hâzihi-l imare
Murad bini Oduncu
Bade seneti’l Hicreti
Tis’ine ve Tis’amie
990 (1582) yazılıdır.
Çeşme muntazam kesme taştan yapılmış olup, sivri kemerli bir niş içerisindedir. Çeşme önüne sonradan yapılmış bir siperlik eklenmiştir. Kayseri’de bir dönem de mahremiyet nedeniyle bazı çeşmelerin önüne 1 m yüksekliğinde bu tür siperlikler yapılmıştır.
Lala Cami Çeşmesi (Melikgazi)
Kayseri Kiçikapı Mevkiinde Lala Mahallesi’nde, Lala Camisi’ne 10 m. uzaklıkta bulunan çeşme XIII.yüzyılda yapılmıştır. Ancak bu çeşme yıkılmış ve meydan ortasına kümbet biçiminde 1941 yılında yeniden yapılmıştır.
Çeşme kesme taştan 4.80 m. yüksekliğindedir. Sekiz köşeli bir planı olup, kesme taştan yapılmıştır. Çeşmenin gövdesi üzerinde üç musluk bulunmaktadır.
Hatın Tekin Çeşmesi (Melikgazi)
Kayseri, İl merkezinden Talas’a giden cadde üzerinde, Han Camisi’nin karşısında bulunan çeşmeyi kimin yaptırdığı bilinmemektedir. Dikdörtgen kütlevi bir çeşme olup, yuvarlak kemerli niş içerisinde ayna taşı bulunmaktadır.Yuvarlak kemerin üzengi silmesinde bir kartal amblemi bulunmaktadır. Günümüzde bakımsız bir durumdadır.
Şıh Sadettin Çeşmesi (Melikgazi)
Kayseri Tacettin Mahallesi’nde, Kaya Sokak’ta bulunan çeşmenin yakınında Şıh Sadettin Cami ve türbesi bulunmaktadır. Çeşmenin kitabesi bulunmadığından banisi ve yapım tarihi bilinmemektedir. Küçük basit bir çeşme olup, kesme taştan yapılmış, yuvarlak kemerli bir niş içerisindedir. Günümüzde harap bir durumda ve önündeki yolun yükselmesinden ötürü yalak taşı toprak altında kalmıştır.
Mirzadeler Çeşmesi (Melikgazi)
Kayseri Tavukçu Mahallesi Bayram ve Atpazarı sokaklarının kesiştiği yerde bulunan çeşmeyi Mirzazade Mustafa Has Ağazade Ali Hocazade ile Hacı Kamil Efendiler 1932 yılında yaptırmıştır. Kesme taştan kütleli bir çeşme olup yuvarlak kemerli bir niş içerisinde ayna taşı ile kitabesi bulunmaktadır,Günümüzde harap bir halde olup kaçak define arayanlar tarafından kısmen tahrip edilmiştir.
Gevher Nesibe Sultan Çeşmesi (Kocasinan)
Kayseri Yenice Mahallesi’nde, Gevher Nesibe Sultan Tıp Medresesi’nin önünde bulunmaktadır. Çeşmenin ayna taşı üzerindeki kitabede;
Menâfi çeşmenin âbı
Zülâl olmuş Letâfette
Şeker gibi hâlavette
İçen ihvâna aşk olsun
Hasan Hüseyin aşkına
İçer olsa o teşneler
Bula Kevser Şarâbını
İçen ihvâna aşk olsun
Bu hayrı işleyen mümin
Bakâyı lâ yazâl buldu
Çerağın kendi eliyle
Yakan ihvana aşk olsun
Bu tamir tarihin Hilmi
Ferâh gâfil yazub bunda
Hisâb idüp çıkar sende
Bulan ihvâna aşk olsun. Yazılıdır.
Çeşmenin nişi içerisinde h.1218 tarihi ile padişah tuğrası bulunmaktadır.
Mıhlım Çeşmesi (Kocasinan)
Kayseri Cürcüler Mahallesi, Fevzioğlu Sokak’ta bulunan bu çeşmenin kitabesi okunamadığından yapım tarihi kesinlik kazanamamıştır. Yapı üslubundan XVII.yüzyılın sonlarında yapıldığı sanılmaktadır. Çeşme iç içe iki kemerli olup, dışta büyük kemer nişi, basık sivri kemerli, içte olanı da sivri kemerlidir. Çeşmenin cephesi yüksek kabartma olarak yapılmış rozetlerle süslenmiştir. Yalak çevresinde iki adet dinlenme taşı vardır.
Daniş Ali Bey Çeşmesi (Bünyan)
Kayseri Bünyan ilçesi, Büyük Bürüngüz Köyü’nde bulunan bu çeşmeyi Daniş Ali Bey 1565 yılında yaptırmıştır. Osmanlı çeşme mimarisinin tipik örneklerinden olan çeşme, kesme taştan olup, üzeri kubbelidir. Dış duvarındaki kitabesi zamanla bozulmuş, mermer üzerine yeniden yazdırılarak çeşmenin iç duvarına yerleştirilmiştir. Kitabesinde banisine ait bir methiye ile yapım tarihi bulunmaktadır.
Yazıcı Çeşmesi (Bünyan)
Kayseri Bünyan ilçesi Büyük Bürüngüz Köyü’nde bulunan bu çeşme, Sultan Abdülaziz tarafından 1713 yılında yaptırılmıştır. Kesme taştan yapılmış olan bu çeşmenin kitabesi bozulmuş, ancak yapım tarihi olan h.1129 (1713) tarihi okunabilmektedir. Çeşmenin cephe görünümü üç yönlü olup, sivri kemerlidir. Kemerlerin içerisinde ayna taşı ve yalağı bulunmaktadır. Üzeri kubbe ile örtülüdür.
Papaz Çeşmesi (Bünyan)
Kayseri Bünyan ilçesi Yenice Mahallesi’nde bulunan bu çeşmenin kitabesi bulunmadığından yapım tarihi ve banisi bilinmemektedir. XVIII.-XIX. yüzyılda yapıldığı üslubundan anlaşılmaktadır. Çeşme kesme taştan yapılmış, ön yüzünde yuvarlak kemerin birbirine bağladığı iki sütun bulunmaktadır. Arkasında bulunan kilise ile bağlantılı olduğunu üslubu açıkça göstermektedir. Günümüzde kullanılmaktadır.
Osmanoğlu Çeşmesi (İncesu)
Kayseri İncesu ilçesi Bulgurcu Mahallesinde bulunan Osmanoğlu Çeşmesi’ni kitabesinden öğrenildiğine göre; Mehmet Usta 1858 yılında yaptırmıştır.Çeşmenin dört satırlık celi-sülüs yazılı kitabesi bulunmaktadır:
Hasan Hüseyin aşkına - Aktı bu âb-ı zülâl
Şefi’ola kiyametde_Rusûlün yâ ze’l-Celal
Donanmasına sibû...-Çeşme itdi binâ
Suyun iç eyle-Usta Mehmed’e du’â
h.1275 (1858).
Çeşme kaba yontma taştan olup, yuvarlak kemerli bir niş şeklinde, nişin içerisinde kitabesi bulunmaktadır. Ayna taşı ve musluğu olmayan çeşme günümüzde kullanılmamaktadır.
Esma Hanım Çeşmesi (Talas)
Kayseri Talas ilçesi Kiçiköy Mahallesi, Ali Saib Paşa Sokağı’nın girişinde, çukur içerisinde basit bir çeşmedir. Ayna taşı ile kitabesi mermerden diğer bölümleri de kesme taştandır. Çeşme nişinin içerisinde bulunan kitabesinden Ali Saib Paşa’nın bu çeşmeyi 1888 yılında annesi Esma Hanım için yaptırdığı yazılıdır. Sülüs yazılı kitabesinin mealen anlamı şöyledir:
“Ali Saib Paşa’nın annesinin sebilhanelerinden, Hak yolunda yaptı ölümünden sonra daim kılınsın diye
Susayan insanlar su içtikçe Mü’minler aldıkça abdest, eylesinler ruhuna rahmetle birlikte güzel bir bakış
Muhtar Efendi tam tarihini düştü, ücra beldeye temiz su getirdi Esma Hanım h.1305 (1888)”.
Kaynak: kayseriden.biz
