-Y- Harfi İle Başlayan Kelimeler - Sayfa 13

YELTEKLİK a. Yeltek olma durumu, niteliği.

YELTENMEK gçz. f.
1. Bir işe, bir şeye, bir şey yapmaya yeltenmek, yapamayacağı bir işe kalkmak: Yazarlığa yeltenmek.
2. Yapılmaması gereken bir şeyi yapmaya kalkışmak: Bir daha bana el kaldırmaya yeltenirsen, bu kadar sabırlı olmayabilirim.

YELVE a. Kuzey yarıküre'nin soğuk ılıman kuşaklarında açıklık alanlarda yaşayan, böcek ve tohumlarla beslenen, kayın ispinozuna benzeyen bazı ötücükuşların ortak adı. (ispinozgiller familyası; Em-berizinae oymağı.)

—ANSİKL. Birer yelve türü olan ortalan (Emberiza hortulana) ve kirazkuşu (E. melanocephala) dışında Türkiye’de 10 yelve türü daha vardır: sazlık yelvesi (E. schoe- niclus), yeşil tepeli yelve (E. cirius), akbaşlı yelve (E. leucocephala), mavi tepeli yelve (E. caesia), kaya yelvesi (E. cia), iskete ya da sarı yelve (E. citrinella), külrengi yelve (E. cineracea), ekin yelvesi (E. calandra), cüce yelve (E. pusilla), kar yelvesi (Plectrophenax nivalis).

YELYUTAN sıf. ve a. Vet.
1. Atlarda görülen hava yutma (aerofaji) huyu. (Bk. an- sikl. böl.)
2. Yelyutan tasması, yelyutan huylu atın yutkunarak hava yutmasını önlemek için boynuna takılan ve aralıklı tahta çubuklardan oluşan tasma.

—ANSİKL. Yelyutan huylu at boynunu iki yana çevirmekte güçlük çeker. Boynunu rahatça döndüremeyen hayvan kendi çevresinde dönemeyeceği gibi sağa sola dönmekte de güçlük çeker. Bu gibi atları hava yutmaktan alıkoymak için boyunlarına yelyutaı» tasması takılır.

YEMANİ, YEMANİYE sıf. (öz. a. Yemen ve ar -/'den yemani, dişi, yemanıyye) Esk. Yemen'e ait, Yemen'le ilgili: Hıtta-yı yemani (Yemen ülkesi). Sarayı yemani (Yemen sarayı).

YEMENLİ sıf. ve a. Yemen halkından olan.

YENÇMEK g. f.
1. Bir şeyi yençmek, onu bir kabın içine tıka basa doldurmak.
2. Bir şeyi yençmek, onu kırmak, ezmek.
3. Bir kimseyi yençmek, onu güç durumda bırakmak, ezmek, ona .acımasızca davranmak.

YENİRCE a.
1. Yörs. Gittikçe genişleyen yara.
2. Kemik ve diş dokusunun harap olması.
3. Yörs. Frengi.