Antlaşmalar - Edirne-Segedin Antlaşması

Edirne-Segedin Antlaşması,

1440’lardaki savaşlara son veren Osmanlı-Macar barış antlaşması (1444).

Antlaşma metninin Edirne (12 Haziran) ve Segedin’de (Szeged) (12 Temmuz) imzalanması nedeniyle bu adla anılmıştır.
OsmanlIların 1440’ların başında belirli bir zayıflık içinde görülmesi ve ikinci derecedeki bir dizi çarpışmada art arda yenilmesi AvrupalIları harekete geçirdi.

Papa IV. Eugenius’un çağrısı üzerine Macaristan kral naibi Hunyadi Janos komutasında oluşturulan birleşik Haçlı ordusu, güz hasadından sonra sefer mevsimini kapatmayıp kış mevsiminde de çarpışmayı sürdürerek, OsmanlI ordusunu 3 Kasım 1443’te Morava Irmağı kıyısında ve 24 Aralık 1443’te de İzladi’de (Zladica) yenilgiye uğrattı. OsmanlIların Balkanlar’dan sürülüp atılması tehlikesi belirdi; Edirne’nin boşaltılması telaşı baş gösterdi. Öte yandan Anadolu’da Karamanlıların saldırılarını sürdürmeleri, II. Murad’ı eski müttefiki ve kayınpederi Sırp despotu Georg Brankoviç aracılığıyla Macaristan’a barış önermek zorunda bıraktı. 22 Mayıs 1444’te Edirne’de Macar elçileriyle yapılan görüşmeler sonunda 12 Haziran’da Edirne’de imzalanan antlaşma gereğince Brankoviç’in vergi ödemesi koşuluyla Semendre ve Leskofça, Sırbistan’a bırakıldı.

Eflak Voyvodalığının Macaristan’ın egemenliğini tanıması, buna karşılık Osmanlı Devleti’ne yıllık vergi ödemesi öngörüldü. Tutsak ve rehinelerin karşılıklı serbest bırakılması ve barışın 10 yıl yürürlükte kalması da antlaşmanın koşulları arasındaydı. Baltaoğlu Süleyman Bey başkanlığındaki bir elçilik heyeti ile Segedin’e gönderilen barış metni, Macar kralı Vladislav tarafından 12 Temmuz’da onaylandı. Barıştan sonra II. Murad, oğlu II. Mehmed (Fatih) lehine tahttan çekildiğini açıklayarak Manisa’ya gidince, Kral Vladislav papanın yoğun baskısı sonucunda 24 Temmuz 1444’te antlaşmayı tanımadığını ilan
etti. Antlaşmanın bozulması Varna Savaşı’ nın başlıca gerekçesi oldu.

Edirne-Segedin Antlaşması

Kimler Arasında : Osmanlı ile Macaristan
Yıl : 1444

Edirne-Segedin Antlaşması 1444 yılında Osmanlı Devleti ve Macaristan arasında imzalanmış bir antlaşmadır. Ayrıca bu antlaşma Osmanlı Devleti'nin imzaladığı ilk antlaşmadır.

Papa IV. Eugenius János Hunyadi'nin kumandanlığı altında Macar, Sırp, Bosna ve Eflak kuvvetlerinden oluşan bir Haçlı ordusunu Sultan II. Murat'ın kumandanlığı altındaki Osmanlı ordusunun üzerine gönderdi. Karamanoğulları beyliğinin de desteğini alan bu orduyu Osmanlılar yenilgiye uğrattı. Bunun üzerine II. Murat 12 Haziran 1444'de Edirne'de bu barış antlaşmasını imzalayarak antlaşmanın metnini bir Osmanlı heyetiyle Macaristan'a yolladı.

Macaristan kralı I. Ulászló bu antlaşmayı onaylama taraftarıydı. Ama Papa ve Bizans İmparatoru bu antlaşmaya karşı çıktılar. Sırp despotunun ve János Hunyadi'nin de ısrarıyla kral I. Ulászló antlaşmayı 12 Temmuz 1444'de Segedin'de imzaladı. Antlaşmanın maddeleri şunlardı:

Antlaşma Maddeleri:

• Sırp krallığı yeniden kurulacak, sırplardan Türklerin aldığı topraklar geri verilecekti.Buna karşılık Sırplar Türklere vergi verecekti.
• Eflak, Türklere vergi vermeye devam edecek, fakat Macaristan himayesinde olacaktı.
• Her iki taraf Tuna’yı geçemeyecekti.
• Anlaşma 10 yıl geçerli olacaktı.

Bu antlaşmadan sonra II. Murat yerini 12 yaşındaki oğlu II. Mehmed'e (Fatih Sultan Mehmet) bıraktı. Ama barış dönemi değil 10 yıl, 6 ay bile sürmedi. Haçlı tehditi altında II. Murat tekrar Osmanlı ordusunun başına geçmek zorunda kaldı. 10 Kasım 1444 tarihinde Osmanlı ordusu tekrar János Hunyadi kumandanlığı altındaki Haçlı Ordusuyla Varna Savaşını yaptı.

Balkanların en güçlü devleti olan Macarlar Türk ilerleyişinden rahatsızlık duyuyordu.Sultan Murad’ın ilk yıllarındaki kargaşadan yararlanarak Sırbistan üzerinde hakimiyet kurmaya çalıştılar.Sultan Murad 1426 yılında Eflak’a girdi. Macar ve Eflak kuvvetleri mağlup oldu.1427 yılında Sırp kralı Lazar Osmanlı hakimiyetini kabul etmek zorunda kaldı.Sırp kralı Lazar’ın ölümüyle başa geçen kralı Osmanlılar kabul etmedi. Osmanlı-Macar mücadelesi hızlandı.Türkler Sırbistan’a girdi. Macarlar ise Belgrat’ı işgal etti.Burada Macarların bozguna uğraması üzerine Sırp kralı Bırankoviç Türk hakimiyetini kabul etti.Eflak prenside Türk üstünlüğünü tanıdı.1428’de barış yapılmasına rağmen Macarlar iddialarından vazgeçmedi.Macarlar yeni müttefikler aramalarına rağmen Türk kuvvetleri Macaristan içlerine kadar girdi.

Fakat Belgrat alınamadı. Bu durum Macarları cesaretlendirdi.Osmanlı aleyhine Bizans ve Avrupa’da ittifak çalışmaları hızlandı.Eflak beyi tarafından Osmanlı kuvvetleri pusuya düşürülerek 20 bin asker şehit edildi.Bağlı beyler cesaret bularak ayrıldılar.Osmanlının cezalandırma seferleri de başarısızlıkla sonuçlandı.Türkler aleyhine Karamanoğullarınında bulunduğu büyük bir ittifak kuruldu. İttifakta Sırp, Erdel, Eflak, Macar kuvvetleri bulunuyordu. Niş yakınlarında büyük kayıplar veren Osmanlı kuvvetleri geri çekilmeye başladı. Haçlı birlikleri Filibe’ye kadar ilerledi.Ancak soğukların artması ile Daha fazla ilerleyemeden geri çekilmek zorunda kaldılar.Balkanlarda ardı ardına gelen yenilgiler Osmanlı devletini zor duruma soktu.Anlaşmadan başka yol yoktu.Sultan Murad girişimlerde bulunarak 12 Haziran 1444’ de Segedin barışının yapılmasını sağladı.

Antlaşma Sonuçları:

• Osmanlılar Balkanlarda rahatlama sağlayarak, yeniden toparlanmak için zaman kazanmışlardır.
• Macarlarla tampon bölge oluşturularak onların direk zararından kurdurulmuştur.
• İlk defa sınır kavramı ortaya çıkmış ve tuna nehri belirleyici olmuştur.
• Sultan II. Murad bu ortamdan yararlanarak hükümdarlığı 12 yaşındaki II. Mehmet’e bırakmıştır.Bu durum Avrupa’da yeni bir Haçlı seferinin toplanmasına neden oldu.

Antlaşmanın Önemi:

• Osmanlı Devleti'nin imzaladığı ilk resmî antlaşmadır.