Duvar Resmi
Ziyaretçi
Duvar Resmi
Font-de-Gaume Mağarası,
Daha sonraları, özellikle yapının işlevi ve önemini belirtmek istenilince resimler sınırlı alanlar içine yapılmaya başlandı. Bu durumda yapının ölçeği, üslubu ve iç mekan etkisi kadar, ışık kaynağı, bakış yüksekliği gibi izleyici ile resim arasındaki ilişkilerde önem kazandı. Özellikle mezarlar, tapınaklar, kutsal alanlar ve katukomblarda görülen ilk duvar resmi örnekleri sınırları belirli dikey ve yatay alanlar kullanıldı. Bu erken örneklerde duvarın düz yüzeyi olduğu gibi kullanılıyor, yanılsamalı hacimlendirmeye gidilmiyordu. Duvarın yenilenen stilize örgelerle bezeli etek bölümünün üstünde kalan Düz alanlarda imgeler silüet olarak çiziliyordu. Tempera; çizimle birlikte duvar resminde uygulana ilk tekniktir.
Duvar resmi doğrudan mimarlığa bağımlı olduğu için resim türlerinden oldukça farklıdır. Gerek kullanımı gerek desen ve tasarım, yapının mekansal oranda algılama açısından önemli değişiklikler yaratabildiğinden resim türleri içinde gerçek üç boyutluluğu veren tek türdür. Var olan mekanı değiştirirken aynı zamanda yapının bir parçası durumuna gelir.
BİZANS duvar mozaiklerinde mimari biçime özel bir özen gösterildiği görülür.
RÖNESANS ustaları yanılsamalı bir mekan duygusu yaratmaya çalışırken, BAROK sanatçılar çizdikleri resimlerle duvar ve tavanları bütünüyle yok etmeye yönelik bir anlayışla çalışmışlardır. Mimarlıkla organik ilişkisinden başka duvar resmini ikinci bir özelliği de geniş halk kitlelerine seslenebilmektedir.
MISIR’da duvar resim ve çizimleri eski krallık döneminde 3. Sülaleden başlayarak özellikle soyluların mezarlarında görülür. Ayrıca bu dönemde kabartmalarda renklendirilmiştir. Orta Krallık Dönemi’nde de süren bu resim türü Yeni Krallık Dönemi’nde 18.sülalede doruk noktasına ulaşır. Teb ve Tel el-Armana’da mezarlardan başka villa ve saraylarda da soyluların yaşamlarından sahneleri ve görkemli bahçeleri canlandıran doğalcı nitelikte resimler yapıldı.
MİNOS Uygarlığı’ndan günümüze ulaşan en güzel duvar resimleri Knossos Sarayı’ndadır. Yunan dyuvar resminden bugüne örnek kalmamışsa da vazo resmindeki
Gelişmeye ve yazılı kaynaklara dayanarak bu alana ilişkin bilgi edinilebilir. Roma Uygarlığı’ndan günümüze ulaşan en önemli duvar resimleriyse Pompei’dekilerdir.
ASYA’da Çin en eski duvar resimlerinin örneklerinin görüldüğü bölgedir. Han hanedanı döneminde malikâne ve sarayların figürler, portreler ve öğretici tarihsel konularda benzerliği, edebiyat ürünlerinden anlaşılır. Hindistan’dan Ajantu mağara tapınaklarında duvar resimlerinin en özgün Budacı örnekleri vardır. Türkistan’ın doğu bölgesinde Niş’de (2. yy) ve Miran’da (3. yy) duvar resimlerine rastlanır. Daha geç tarihli Bamyan ve Kızıl duvar resimlerinindeyse budacı etkiler görülür. Batı Türkistan’daki en önemli merkez 3-4 yy’larda Varahşa’dır. Semerkant’ta da benzer örnekler çıkarılmıştır. Varahşa Sarayı’nın (7. yy) duvarlarında yüksek kabartma alçı panolar, ahşap oyma ile birlikte kullanılmıştır. Japonya’da Nasa döneminde, Kore’de de üç krallık döneminde 5. yy ortalarından itibaren Kogurya krallığı mezar odalarının duvarlarına çok renkli resimler yapılmıştır. Fresk tekniğindeki bu resimlerde önceleri gömülü olan kişinin portresi, sonraları da yaşamından sahneler işlenmişti. Çoğu kez dağ gibi engebeli alanlar düz yüzeye kil parçaları eklenerek canlandırılmıştı. İlk dönem Kogurya resimlerinde Çin’dekilrden etkilenmiş zarif çizgiler egemendir. Orta dönemde atak ve canlı bir üslup, geç dönemdeyse (7. yy) yine Çin etkisinde zarif imgeler görülür. Ayrıca bu evrede fresk tekniği de oldukça gelişmiştir.
Ortaçağ’da Bizans Sanatı’nda ikonoklazm dışında duvar resimleri yaygın biçimde kullanıldı. Kapadokya’daki kaya kiliselerinde iddiasız, ama içten betimlemelerin yanı sıra, Orta Bizans döneminde büyük merkezlerde Bizans geleneği doğrultusunda üstün nitelikli, dinsel konulu freskler yapıldı.
RÖNESANS’ın başlanmasıyla Gioto, Masaccio ve Fra Angelico gibi yanilikçi sanatçılar Fresklerinde resim alanlarını iç mewkanın gerçek uzantısıymışcasına değerlendirerek, figürleri mimarlık ve manzara görünümleri içine yerleştirmeye başladılar. 15. ve 16. yy’larda Piero della Francesca, Michalangelo ve Rafaello’nun duvar resimleri teknik beceri ve sanatsal anlatın açısından doruk noktasına ulaştı. Duvarlardaki düzgün düzgün olmaya alanlardan, eğik yüzeylerden de yararlanmaya başlandı. Örneğin Duvar yüzüyini kesintiye uğratan kapı ve pencereler bile ya sürekli ve ritmik desenler içinde gizleniyor yada kompozisyonun bir parçası olarak kullanılıyordu. Figürler kısaltım yoluyla kubbecik, tünel ve apsis gibi öğelerin içinde aşağıdan yukarıya doğru yükselerek yerleştiriliyordu. Eğik yüzeylerse genelde gökyüzü gibi betimleniyordu. Canlandırılan sahnelerin doğal sınırlarını duvarların strüktürel yapısı oluşturuyordu. Bu öğeler çoğu kez gerçekçi biçimde çizilen sütun,arkad, korkuluk merdiven gibi başka yapı öğeleriyle destekleniyor ve iç mekanın resim mekanıykla bütünleşmesi sağlanıyordu. Yüksek Rönesans’tan sonra duvar halısı ve vitraylı pencerelerin iç mekan bezemesi olarak önem kazanmasıyla duvar resminde bir gerilme başladı. Rubens, Tiepolo, Selecroix ve Pavis de Chavannes bu dönemde birkaç önemli duvar resmi yapan sanatçılardır.
20.yy’larda aydın sanat koruyucularını ortaya çıkmasıyla önemli sanatçılar yeniden duvar resmine yöneldiler.
20. yy!’a ait ilk önemli örnek ABD’nin Miami kentinde, toprak üstünden gelen kanalizasyon borularını kapamak üzere 1950’lerde John St. John tarafundan yapıldı. Les Grimes’in “Domuz Cenneti” adlı duvar resmi ise Los Angeles’taki Clougherty Meat Packing Company’nin yapılarını örtmek içim tasarlanmıştı. Duvar resimleri 1968 öğrenci olaylarını yarattığı karşı çıkış havasıyla da beslenerek Pop Sanat İçinde bir dışa vurum aracına dönüşerek önem kazandı. Chicago’nun güneyinde bir gettoda William Walker’ın denetimi altında gerçekleştirilen “Saygı Duvarı” adlı duvar resmi silahlara haklarını savunmaları için yapılmış bir anımsatma niteliğindeydi.
İngiltere’de 1970’lerde gerçekleştirilen duvar resimlerinin Çoğu sanayi alanlarındaki çirkin görünümleri örtmeye yöneliktir.Bir yapının cephesi gibi çok büyük yüzeyleri kaplayan bu resimler tek bir sanatçının ürünü olabildiği gibi çevre halkının yada başka grupların katıldığı bir ortak çalışmayı da oluşturabilir.
Duvar resmi bir duvar ya da tavat yüzeylerine yapılan resimdir.İnsanların yaşadıkları mekanları süsleme içgüdüsünden doğmuş,onların düşünce, duygu ve inançlarını yansıtabildikleri bir iletişim aracı olmuştur. Tarih öncesi çağlarda Resim ve simgeler Bütün boş alanlara (duvar-tavan-döşeme) belli sınırlar olmadan çizilmiştir. Anadolu’da Neolitik ve Kalkolatik çağlara tarihlenen Çatalhöyük’te Duvar resimleri büyük ölçüde mağara resimlerini anımsatmıştır. Ayrıca; Fransa’dakiSponsorlu Bağlantılar
Font-de-Gaume Mağarası,
- Gargas Mağarası,
- Niaux Mağarası,
- Trois Freres Mağarası,
- Lascaux Mağarası
Daha sonraları, özellikle yapının işlevi ve önemini belirtmek istenilince resimler sınırlı alanlar içine yapılmaya başlandı. Bu durumda yapının ölçeği, üslubu ve iç mekan etkisi kadar, ışık kaynağı, bakış yüksekliği gibi izleyici ile resim arasındaki ilişkilerde önem kazandı. Özellikle mezarlar, tapınaklar, kutsal alanlar ve katukomblarda görülen ilk duvar resmi örnekleri sınırları belirli dikey ve yatay alanlar kullanıldı. Bu erken örneklerde duvarın düz yüzeyi olduğu gibi kullanılıyor, yanılsamalı hacimlendirmeye gidilmiyordu. Duvarın yenilenen stilize örgelerle bezeli etek bölümünün üstünde kalan Düz alanlarda imgeler silüet olarak çiziliyordu. Tempera; çizimle birlikte duvar resminde uygulana ilk tekniktir.
Duvar resmi doğrudan mimarlığa bağımlı olduğu için resim türlerinden oldukça farklıdır. Gerek kullanımı gerek desen ve tasarım, yapının mekansal oranda algılama açısından önemli değişiklikler yaratabildiğinden resim türleri içinde gerçek üç boyutluluğu veren tek türdür. Var olan mekanı değiştirirken aynı zamanda yapının bir parçası durumuna gelir.
BİZANS duvar mozaiklerinde mimari biçime özel bir özen gösterildiği görülür.
RÖNESANS ustaları yanılsamalı bir mekan duygusu yaratmaya çalışırken, BAROK sanatçılar çizdikleri resimlerle duvar ve tavanları bütünüyle yok etmeye yönelik bir anlayışla çalışmışlardır. Mimarlıkla organik ilişkisinden başka duvar resmini ikinci bir özelliği de geniş halk kitlelerine seslenebilmektedir.
MISIR’da duvar resim ve çizimleri eski krallık döneminde 3. Sülaleden başlayarak özellikle soyluların mezarlarında görülür. Ayrıca bu dönemde kabartmalarda renklendirilmiştir. Orta Krallık Dönemi’nde de süren bu resim türü Yeni Krallık Dönemi’nde 18.sülalede doruk noktasına ulaşır. Teb ve Tel el-Armana’da mezarlardan başka villa ve saraylarda da soyluların yaşamlarından sahneleri ve görkemli bahçeleri canlandıran doğalcı nitelikte resimler yapıldı.
MİNOS Uygarlığı’ndan günümüze ulaşan en güzel duvar resimleri Knossos Sarayı’ndadır. Yunan dyuvar resminden bugüne örnek kalmamışsa da vazo resmindeki
Gelişmeye ve yazılı kaynaklara dayanarak bu alana ilişkin bilgi edinilebilir. Roma Uygarlığı’ndan günümüze ulaşan en önemli duvar resimleriyse Pompei’dekilerdir.
ASYA’da Çin en eski duvar resimlerinin örneklerinin görüldüğü bölgedir. Han hanedanı döneminde malikâne ve sarayların figürler, portreler ve öğretici tarihsel konularda benzerliği, edebiyat ürünlerinden anlaşılır. Hindistan’dan Ajantu mağara tapınaklarında duvar resimlerinin en özgün Budacı örnekleri vardır. Türkistan’ın doğu bölgesinde Niş’de (2. yy) ve Miran’da (3. yy) duvar resimlerine rastlanır. Daha geç tarihli Bamyan ve Kızıl duvar resimlerinindeyse budacı etkiler görülür. Batı Türkistan’daki en önemli merkez 3-4 yy’larda Varahşa’dır. Semerkant’ta da benzer örnekler çıkarılmıştır. Varahşa Sarayı’nın (7. yy) duvarlarında yüksek kabartma alçı panolar, ahşap oyma ile birlikte kullanılmıştır. Japonya’da Nasa döneminde, Kore’de de üç krallık döneminde 5. yy ortalarından itibaren Kogurya krallığı mezar odalarının duvarlarına çok renkli resimler yapılmıştır. Fresk tekniğindeki bu resimlerde önceleri gömülü olan kişinin portresi, sonraları da yaşamından sahneler işlenmişti. Çoğu kez dağ gibi engebeli alanlar düz yüzeye kil parçaları eklenerek canlandırılmıştı. İlk dönem Kogurya resimlerinde Çin’dekilrden etkilenmiş zarif çizgiler egemendir. Orta dönemde atak ve canlı bir üslup, geç dönemdeyse (7. yy) yine Çin etkisinde zarif imgeler görülür. Ayrıca bu evrede fresk tekniği de oldukça gelişmiştir.
Ortaçağ’da Bizans Sanatı’nda ikonoklazm dışında duvar resimleri yaygın biçimde kullanıldı. Kapadokya’daki kaya kiliselerinde iddiasız, ama içten betimlemelerin yanı sıra, Orta Bizans döneminde büyük merkezlerde Bizans geleneği doğrultusunda üstün nitelikli, dinsel konulu freskler yapıldı.
RÖNESANS’ın başlanmasıyla Gioto, Masaccio ve Fra Angelico gibi yanilikçi sanatçılar Fresklerinde resim alanlarını iç mewkanın gerçek uzantısıymışcasına değerlendirerek, figürleri mimarlık ve manzara görünümleri içine yerleştirmeye başladılar. 15. ve 16. yy’larda Piero della Francesca, Michalangelo ve Rafaello’nun duvar resimleri teknik beceri ve sanatsal anlatın açısından doruk noktasına ulaştı. Duvarlardaki düzgün düzgün olmaya alanlardan, eğik yüzeylerden de yararlanmaya başlandı. Örneğin Duvar yüzüyini kesintiye uğratan kapı ve pencereler bile ya sürekli ve ritmik desenler içinde gizleniyor yada kompozisyonun bir parçası olarak kullanılıyordu. Figürler kısaltım yoluyla kubbecik, tünel ve apsis gibi öğelerin içinde aşağıdan yukarıya doğru yükselerek yerleştiriliyordu. Eğik yüzeylerse genelde gökyüzü gibi betimleniyordu. Canlandırılan sahnelerin doğal sınırlarını duvarların strüktürel yapısı oluşturuyordu. Bu öğeler çoğu kez gerçekçi biçimde çizilen sütun,arkad, korkuluk merdiven gibi başka yapı öğeleriyle destekleniyor ve iç mekanın resim mekanıykla bütünleşmesi sağlanıyordu. Yüksek Rönesans’tan sonra duvar halısı ve vitraylı pencerelerin iç mekan bezemesi olarak önem kazanmasıyla duvar resminde bir gerilme başladı. Rubens, Tiepolo, Selecroix ve Pavis de Chavannes bu dönemde birkaç önemli duvar resmi yapan sanatçılardır.
20.yy’larda aydın sanat koruyucularını ortaya çıkmasıyla önemli sanatçılar yeniden duvar resmine yöneldiler.
- Claude Monet’in “Nilüferler”i Paris’teki Orangerie Müzesi için ısmarlanmıştı.
- Fransa’da Vaillard, Matisse, Leger, Chagall ve Picasso,
- Meksika ve ABD’de Orozco, Rivera, Tamayo ve Siquiros, Shahn ve Willem de Kooning,
- İngiltere’de Sir Stanley Spencer ve Edward Bavden,
- Noveç’te Edward Munch,
- Hollanda’da Karel Apel,
- İtalya’da Afro Basaldella bu alanda ürünler verdiler.
20. yy!’a ait ilk önemli örnek ABD’nin Miami kentinde, toprak üstünden gelen kanalizasyon borularını kapamak üzere 1950’lerde John St. John tarafundan yapıldı. Les Grimes’in “Domuz Cenneti” adlı duvar resmi ise Los Angeles’taki Clougherty Meat Packing Company’nin yapılarını örtmek içim tasarlanmıştı. Duvar resimleri 1968 öğrenci olaylarını yarattığı karşı çıkış havasıyla da beslenerek Pop Sanat İçinde bir dışa vurum aracına dönüşerek önem kazandı. Chicago’nun güneyinde bir gettoda William Walker’ın denetimi altında gerçekleştirilen “Saygı Duvarı” adlı duvar resmi silahlara haklarını savunmaları için yapılmış bir anımsatma niteliğindeydi.
İngiltere’de 1970’lerde gerçekleştirilen duvar resimlerinin Çoğu sanayi alanlarındaki çirkin görünümleri örtmeye yöneliktir.Bir yapının cephesi gibi çok büyük yüzeyleri kaplayan bu resimler tek bir sanatçının ürünü olabildiği gibi çevre halkının yada başka grupların katıldığı bir ortak çalışmayı da oluşturabilir.
