Arama

Dünya Kentleri: Belgrad - Tek Mesaj #2

Bia - avatarı
Bia
Ziyaretçi
21 Eylül 2008       Mesaj #2
Bia - avatarı
Ziyaretçi
BELGRAD
Ad:  belgrad2.jpg
Gösterim: 435
Boyut:  94.3 KB
sırpça Beograd, Sırbistan Cumhuriyeti'nin ve yeni Yugoslavya’nın başkenti, Tuna ve Sava ırmaklarının kavuştuğu yerde; 1 553 854 nüf. (1991).

Kent, her iki ırmağın sağ kıyısındaki tepelerde, Kalemegdan burnundaki hisar ile limanın birleştiği yerde gelişti. Sırbistan’ın bir sınır kenti olan Belgrad’ın tarihini, kentin askeri alanda oynadığı rol belirlemiştir. 1815 te Sırbistan’ın bağımsızlığını ilan edişi sırasında küçük bir osmanlı garnizon kenti olan Belgrad’ın nüfusu 20 000'e yükseldi. 1945'ten sonra Belgrad, Novi Beograd (Yeni Belgrad) ken tinin kurulması ve bazı merkezi işlevleri üstlenmesiyle (federal hükümetin merkezi) Sava'nın düz ve alüvyonlu sol kıyısında yayıldı; böylece, 1934’ten bu yana yönetim bakımından kendisine bağlı olan eski macar kenti Zemun ile birleşti. Ama nüfusun ve etkinliklerin büyük bölümü hâlâ, iki ırmağın kavuştuğu yerin güney kesiminde toplanır ve bu kesimde yer alan aşırı kalabalık kent merkezi, Terazije alanı çevresinde karmakarışık uzanır.

Belgrad, özellikle hizmetler kesiminin ağır bastığı bir kenttir. Çevre yerleşmelerdeki (Zeleznik.Rakovica,Zemun) sanayi tesislerinde etkin nüfusun yalnızca dörtte biri çalışır. Tuna’nın sağ kıyısında aşağı kesime doğru gelişmekte olan ırmak limanı, Yugoslavya’nın başlıca limanıdır. Siyasal ve iktisadi yapıları merkezcilikten kurtulmuş bir federal devletin başkenti olan ve halkının büyük bölümü Sırbistan’ın aşırı kalabalık bölgelerinden gelen Belgrad, Balkanlar’daki öbür başkentlerin tersine, başında olduğu kentler hiyerarşisini ortadan kaldırmamaktadır. Önemli müzeler.

TARİH.
Keltler tarafından kurulan (Singidunum), sonra Roma’ya bağlı müstahkem mevki olan kentin slavca adı Belgrad(beyaz kent) IX. yy.'da ortaya çıktı Ortaçağ’da birçok ülke arasında çekişme konusu oldu. Birçok kez Macaristan yönetimine girdi. XIII. yy. sonunda Sırp kralı Dragutin’e, XV. yy. başında despot Stefan Lazareviö’e başkentlik yaptı. Murat l'in 1441’de, Mehmet H’nin 1456’daki kuşatmalarına karşı koyan kent, 1521’de Kanuni Sultan Süleyman tarafından zapt edildi. (BELGRAD SEFERİ)(Bakınız Belgrad'ın Fethi (Belgrad seferi) )Türkler tahkim ettikleri ve daha sonraki atılımları için askeri üs olarak kullandıkları kenti geliştirdiler.

1688’de Avusturyalılar’ın eline geçen Belgrad’! Köprülü Fazıl Mustafa Paşa 1690’dageri aldı. 1717’de prens Eugene’in komutasındaki Avusturya kuvvetlerince ele geçirilen kent, Pasarofça antlaşması ile (1718) Avusturya’ya verildiyse de 1737-1739 savaşları sonunda, Belgrad antlaşması ile (1739)(Bakınız Antlaşmalar - Belgrad Antlaşması ) Türkler’e bırakıldı. AvusturyalIlar 1789’da üçüncü kez zaptettikleri Belgrad’11791 ’de imzalanan Sviştov (Ziştovi) antlaşması (Bakınız Antlaşmalar - Ziştovi Antlaşması ) ile Türkler’e geri vermek zorunda kaldılar. Sırbistan’ın bağımsızlığı için ayaklanan Karacorce'nin (Karayorgi) 1806’da ele geçir diği kentte türk egemenliği yeniden kuruldu (1813). Belgrad kurulan özerk Sırp prensliğine katıldıysa da (1815) türk birlikleri kentten ancak 1868’de ayrıldı.

1878’de bağımsızlığını kazanan Sırbistan krallığı’nın başkenti oldu. 1914 yaz bunalımı döneminde barışı koruma yolundaki son girişimleri sırasında İngiltere, Avusturya-Macaristan’a, aracılığını kabul etmesi karşılığında Belgrad'ı işgal etmesini önerdi. Voyvoda Putnık'in Sırp kuvvetleri ile Potiorek komutasındaki Avusturya kuvvetleri arasındaki savaşta önce Sırplar zafer kazandılar (1914 ağustosu). Kasım ayında AvusturyalIlar üstünlük sağlayarak Belgrad’ı ele geçirdiler; bundan sonra kent birkaç kez daha el değiştirdi ve 1915-1918 arası Avusturya işgali altında kaldı. 1918'de Sırp, Hırvat ve Sloven krallığının (1929'da Yugoslavya) başkenti oldu. 1941’de alman ordusunun işgal ettiği kenti 1944’te partizanlar, Kızıl ordu’ nun yardımıyla kurtardılar, Belgrad, 1945’te kurulan Yugoslav sosyalist devletinin federal kurumlarının merkezi ve Sırbistan Cumhuriyeti'nin başkenti oldu.

Kaynak: Büyük Larousse
Son düzenleyen Safi; 8 Ekim 2016 20:39