Antlaşmalar - Ziştovi Antlaşması

Ziştovi antlaşması

1788-1791 Türk -Avusturya savaşı'na son veren barış antlaşması (4 ağustos 1791).

Türk-Rus savası'na (1787-1792) Avusturya'nın Osmanlı devletine karşı Rusya'nın yanında katılması üzerine (1788) İsveç de, Rusya'ya karşı Türkiye'nin yanında savaşa girdi. Daha sonra yapılan Türk-Prusya dostluk antlaşması (31 ocak 1790) nedeniyle İsveç'ten sonra Prusya'nın da tehdidi karşısında kalan Avusturya, bir yandan da Fransız devrimi'nin (1789) ürkütücü baskısı altında Prusya ile Reichenbach antlaşmasfnı imzaladı (27 temmuz 1790).

Buna göre Osmanlılarca ateşkes yapmayı, son savaşta aldığı yerleri Türkiye'ye geri vermeyi ve yalnız Hotin kalesini Türk-Rus savaşı'nın bitimine kadar elinde tutmayı kabul etmek zorunda kalan Avusturya, Yerköyü'nde Türklerle 9 aylık bir ateşkes imzaladı (19 eylül 1790). Daha sonra Ziştovi’de (bugün Sviştov) türk ve avusturya delegeleri arasında Reichenbach antlaşması’yia aynı hükümleri kapsayan bir barış antlaşması yapıldı (4 ağustos 1791).

Yedi maddelik bir sınır protokolü ve ayrıca 14 maddeden oluşan Ziştovi antlaşması gereğince Belgrad kalesi, Bükreş ve bu savaşta işgal edilen öteki topraklar OsmanlI devletine geri verilirken, irşevei atik (Stara Orsova) ve yöresi Avusturyalılar’a bırakıldı. Böylece 3 yıl 5 ay 24 gün sürmüş olan bu Türk-Avusturya savaşı sona erdi.

Ziştovi Antlaşması

(4 Ağustos 1791)

Ziştovi Antlaşması, Osmanlı İmparatorluğu ile Avusturya arasında imzalanan barış antlaşmasıdır (4 Ağustos 1791).
1787 yılında başlayan Osmanlı-Avusturya-Çarlık Rusyası savaşları sırasında Avusturya orduları fazla bir başarı gösterememişler ve Fransız Devrimi'nden (1789) sonra Avusturya, barış yapma eğilimi taşımaya başlamıştı. 1790 yılında Avusturya ordularının Yergöğü'de uğradığı büyük yenilgi Avusturya'nın bu eğilimini daha da artırdı. Osmanlı İmparatorluğu da görece başarılı olduğu Avusturya cephesinde barışı sağlamak ve kuvvetlerini Çarlık Rusyası cephesine yığmak istiyordu. Bu şartlar altında 18 Eylül 1790'da dokuz aylık bir mütareke imzalandı. Bu mütarekenin imzalanmasından sonra da Aralık 1790'da Ziştovi kasabasında barış görüşmeleri başladı. Barış antlaşması aynı kasabada 4 Ağustos 1791'de imzalandı.
Antlaşmanın önemli maddeleri şunlardır:

1) İki devlet arasında barış yeniden kurulacak, her iki taraf, bu savaşlara katılmış tebası hakkında af ilân edecektir.
2) İki devlet arasında savaştan önceki fiilî ve hukukî durum ve bundan önce imzalanmış olan ticaret antlaşmaları tekrar geçerli olacaktır.
3) Avusturya bu savaşta işgal ettiği bütün toprak, kale ve palangaları savaştan önceki halleriyle, silâhlarıyla Osmanlı İmparatorluğu'na iade edecektir.
4) Avusturya; Çarlık Rusyası'na, gizli ya da açık, yardım etmeyecektir.

MsXLabs. org & Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi