Posta ve Telgraf Teşkilatı - (PTT) Tarihi
Osmanlı Devleti’nde Tanzimat (1839) öncesinde posta hizmetleri yalnızca devletin resmî haberleşmesi için, menzil örgütü ve tatarlar aracılığıyla yürütülürdü. II. Mahmud 1838’de bir ferman çıkararak resmî posta hizmetlerinden halkın da yararlanmasına olanak tanıdı. 1840’ta Dersaadet (İstanbul) Postahanesi ile buna bağlı Beşiktaş, Üsküdar, Sultanahmed, Sultan Bayezid, Sultan Mehmed ve Mahmud Paşa posta mevkileri kuruldu. Daha sonra vilayetlerde de postaneler kuruldu. Posta bedelinin pul olarak alınmasına 1863’te başlandı, posta ve telgraf tarifeleri hazırlandı. Daha önce ayrı olan Posta (1840) ve Telgraf (1855) nezaretleri 1871’de Posta ve Telgraf Nezareti adıyla birleştirildi. Cumhuriyet döneminde posta hizmetleri PTT kurumu tarafından yürütüldü.
Posta ve Telgraf Nezareti
Osmanlı Devleti’nde 1871’den sonra posta hizmetlerini yürüten bakanlık.
Kuruluşun merkezi İstanbul’da, günümüzde Büyü k Postane olarak anılan Sirkecideki yapıydı. 19 Haziran 1882’de yayımlanan Posta N izamnamesi’yle kuruluşun çalışma ilkeleri belirlendi. II. Abdülhamid döneminde (İ876-1909) sansür uygulaması gereğince nezaret Avrupa’dan Jön Türklerce gönderken yayınların yurda girmesini engellemeye çalıştı. Posta ve Telgraf nazırlığına genellikle Müslüman olmayan yöneticiler atandı. II. Meşrutiyet’in ilanından (1908) sonra nezaretin yerine Posta ve Telgraf Müdüriyet-i Umumiyesi oluşturuldu.
Kurum 1911’de yeniden nezarete dönüştürüldü, başına da Talât Paşa getirildi. Onunla birlikte posta nazırları da hükümette yer almaya başladılar. Nezaret 1919’da ikinci kez genel müdürlük oldu, başına da Refik Halid (Karay) getirildi. Osmanlı Posta ve Telgraf Müdüriyet-i Umumiyesi saltanatın kaldırılmasına (1922) değin varlığını sürdürdü. 1922’de Ankara ve İstanbul hükümetlerinin posta örgütlenmeleri tek bir genel müdürlükte birleştirildi.
